IMF ile yürütülen stand by düzenlemesinde öngörülen ve bu <ımg hspace="10" src="http://i.bigpara.com/i/55big/paraytl212.jpg" align="right" vspace="5">sıralarda tamamlanması gereken yedinci gözden geçirmenin ve dolayısıyla kullanılması gereken taksitin ertelenmesi olasılığı ortaya çıkmış bulunuyor.
Mahfi EĞİLMEZ/RADİKAL
Basındaki haberlerden anlaşıldığı kadarıyla gözden geçirmenin temel koşulu olan sosyal güvenlik reformu yasası TBMM gündemine alınamadığı için niyet mektubu IMF`ye gönderilemiyor ve IMF de yedinci gözden geçirmeyi ele alamıyor. TBMM`nin gündemi bu sıralar sorun çözmekle değil yeni sorunlar yaratmakla dolu olduğu için bu gelişmeyi normal karşılamak gerek.
Geçtiğimiz bir buçuk aylık dönemde birkaç orta çaplı kriz yaşadık. Ben bunlardan daha büyük olanlarının ileride bizi beklediği kanısını taşıyorum. Üstelik dünyada yaşanacak bu tür krizlerin bizi daha ağır biçimde etkileyeceğini düşünüyorum. Daha önceki yazılarımda bunun nedenlerine değindiğim için aynı şeyleri tekrarlamak istemiyorum. Kriz bekleyen birisinin tahmin yapması anlamlı değil. Ama en azından ilk aşamada YTL`nin değerinin nereye gideceğini el yordamıyla tahmin etmemiz gerekiyor. Burada bize önderlik edecek olan şeylerin başında bir gözlem geliyor. Bu gözlem ABD ekonomisinin kötüye gittiği ve doların öteki para birimlerine karşı değer kaybettiği.
Buna karşın YTL, en küçük bir dalgalanmada, dolara karşı değer kaybediyor. Yani dolar değer kaybediyor ama YTL daha hızlı değer kaybediyor. Bunun temel nedeni cari açığın büyüklüğü. Cari açığı yüksek olan benzer ülkelerin tamamında aynı durum yaşanıyor. ABD kaynaklı bir kötü haber cari açığı yüksek olan ülkelerin paralarının ve borsalarının daha hızlı değer kaybetmesine yol açıyor. Bu önümüzdeki dönemde böyle devam edecek.
TÜİK, bir süredir üzerinde çalıştığı GSMH revizyonunu yakında açıklayacak. Piyasada, hepsi artış yönünde olmak üzere, çeşitli tahminler var. GSMH`nın artmasıyla birlikte cari açık, bütçe açığı, kamu borç yükü gibi oranlar azalacağı için ekonomik görünümümüz biraz daha düzelecek. Adrese dayalı kayıt sistemiyle yeniden yapılan saptamalara göre nüfusumuz da aşağı doğru revize edilmiş bulunuyor. Yani görünümü bir kez daha düzeltmiş olacağız.
Özetle vurgulamak gerekirse son bir yılda ekonomi konusunda uğraştığımız iki konu var: İlki adrese dayalı kayıt sistemi yoluyla nüfusumuzu azaltmak, ikincisi de yeni hesaplamayla GSMH`mızı artırmak. Böylece Türkiye GSMH`nın nüfusa bölünmesiyle hesaplanan kişi başına gelirde gelişmiş ülkelere yaklaşmış olacak. Ne var ki bütün bu revizyonlar krize gidişi önlemeye yeterli değil. Eğer görüntüye ilişkin düzeltmelerle ekonomik sorunlar çözülse ve ekonomi güçlendirilebilseydi bunu bizden önce gelişmiş ekonomiler yapardı. Biz gerçeklerle uğraşmayı hep erteliyoruz. Üstelik küresel krizin bize katlanarak yansıması için ateşe siyaset benzini dökmeye devam ediyoruz.
Bundan sonraki aşamada şöyle bir senaryonun işlemesi şaşırtıcı olmasa gerek. Türban yasası Cumhurbaşkanı`nca imzalandıktan ve yürürlüğe girdikten sonra kısa süreli bir uygulama yaşanacak, ardından yasa Anayasa Mahkemesi`nce büyük olasılıkla iptal edilecek ve uygulama geri alınacak. TBMM yasayı bir kez daha kabul edecek, yeniden kısa süreli bir uygulama yaşanacak, ardından yeni bir iptal davası ve kararı çıkacak, uygulama tekrar geri alınacak. Bu kaotik ortam zaten küresel kriz endişesiyle gerilmiş olan Türkiye`yi siyaseten de gereceği için YTL değer kaybetmeye başlayacak. Bunun sonucunda benim tahminim YTL`deki değer kaybının ciddi bir aşamaya ulaşması noktasına bahar aylarında gelineceği yolundadır. Sonrası için şimdiden bir şey söylemek ve bir tahmin yapmak mümkün değil. Türk siyasetçisinin nelere kadir olduğunu geçmiş uygulamalardan bildiğimiz için bu konuda endişeden uzak durmamız pek mümkün olmuyor. Bir zamanlar bir yazımı şöyle bitirmiştim: Siyasetçiler ikiye ayrılır: Siyasetçiler ve siyasetçiler.