Marmara ve Düzce depremlerinin ardından yürürlüğe giren ´´Yapı Denetimi Kanunu´´nda yapılacak değişiklikle, 19 ilde uygulanan yapı denetim sistemi, tüm illere yaygınlaştırılacak.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanan ´´Yapı Denetimi Kanununda değişik öngören yasa taslağı kapsamında, kamu kurumve kuruluşları proje ve yapılarının denetlenmesinde, kanuna göre kurulan yapı denetim kuruluşlarından yapı denetim ve danışmanlık hizmeti alabilecek.
Yapı denetim üst komisyonu ve il yapı denetim komisyonlarının kurulması öngörülen taslakta, denetçi mimar ve mühendislerin görev ve sorumlulukları daha ayrıntılı bir biçimde düzenlendi. Ancak ´´denetçi belgesi´´ verilmesi esasları yönetmeliğe bırakıldı.
Denetim ücreti yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 2´si ile yüzde 4´ü olarak belirlendi. Hazırlanacak yönetmelikte ise bu değerlerde hangi kriterlere göre eksiltme veya artırma yapılacağı düzenlenecek. Zorunlu mali ve mesleki sorumluluk sigortası getirilen taslakta, yapı denetimi kuruluşu, denetim faaliyetlerine başlamadan önce denetimini üstleneceği her bir yapının taşıyıcı sisteminde meydana gelebilecek yapı hasarlarından kaynaklanan zararın karşılanmasını sağlamak üzere, ´´mali sorumluluk sigortası´´ yaptırmak mecburiyetindeolacak.
CEZA HÜKÜMLERİ
Taslakta, ceza hükümleri, hangi fiillerden dolayı ne şekilde ceza verileceği, ceza tür ve miktarları da ayrıntılı bir biçimde belirlenerek düzenleniyor. Buna göre, ´´kanunda yazılı sürelere uymamak, ihbar mecburiyetlerini süresi içinde yerine getirmemek, tescil, sicil ve kayıt görevlerini gereği gibi yapmamak´´ gibi durumlarda yapı yaklaşıkmaliyet bedelinin yüzde 0.5´ine kadar idari para cezası verilebilecek.
´´Denetim görevini gereği gibi yerine getirmeyerek yapım işlerindegecikmeye sebep olmak, mesleki yetki ve yeterliliğe sahip olmayanları çalıştırmak, kontrol elemanları bakımından kanunda ve imar mevzuatındabelirlenen süre ve zamanlarda işlerinni başında bulunmamak, şantiye, malzeme ve imalat denetimlerini süre ve şartları çerçevesinde yapmamak´´ durumlarında ise yapı yaklaşık maliyet bedelinin yüzde 1´ine kadar ceza verilecek.
Yapı yaklaşık maliyet bedelinin yüzde 2´sine kadar ceza verilmesini gerektiren fiil ve haller ise ´´standarta aykırı malzeme kullanmak, kanun uyarınca yapılması gereken sigortaları yaptırmamak, faaliyet yasaklarına ve durdurma kararlarına aykırı hareket etmek olarak sıralandı. Bu kanuna göre çıkarılacak yönetmelik, şartname ve ilgili standartlara aykırı laboratuvar kurmak ve işletmek, zemin, malzeme ve imalata ilişkin ölçüm, muayene, test ve deneyleri standartlara uygun olarak yapılmaması ve yaptırılmaması durumu da yüzde 3´e kadar ceza verilmesini gerektiren fiiller arasında yer aldı. Kanun ve bu kanuna göre çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenen ücret tarifelerinin ardından, yapı denetimi yapılması sonucunu doğuracak şekilde hileli usullerin kullanılması durumunda da, yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 4´üne kadar ceza uygulanabilecek.
YAPI DENETİMİ TÜM İLLERDE UYGULANACAK
Yeni düzenlemeyle, daha önce aralarında Ankara, Antalya, Adana, Aydın, Balıkesir, Düzce, Çanakkale, İstanbul, Kocaeli ve Yalova´nın dabulunduğu 19 ilde uygulanan yapı denetim sistemi tüm illere yaygınlaştırılırken, bu konuda kademeli bir geçiş olacak. Yapı denetim kuruluşlarının sermayesinin tümünün nama yazılı olması, denetçi mimar ve mühendislere ait olması esası getirilirken, yapı sorumlularının ´´sorumluluk´´ süresi 15 yıl olarak öngörüldü ve bu durumun sigorta ile desteklenmesi benimsendi. Şantiye şefi çalıştırma yükümlülüğü yeniden getirilen taslakta,ayrıca mimarlara kontrolluk görevi verilebileceği hususu da yer aldı. Taslakta, yapı ruhsatı alınmasına ilişkin olarak istenecek belgeler yeniden düzenlendi. Bu arada yeni haliyle yasa hükümleri, tek parselde bodrum kat hariç olmak üzere, en çok 2 katlı ve toplam yapı inşaat alanı 180 metrekareyi geçmeyen müstakil yapılarda uygulanmayacak. (A.A.)