Geçen yıl, yabancı şirketler Türkiye`de yabancı sermayeli 3051 şirket veya şube kurdu. Yabancı şirketler 651 yerli şirkete ortak oldu. Büyük bölümü özelleştirmeler kapsamında satın almalar, şirket evlilikleri ve gayrimenkul satışları yoluyla Türkiye`ye gerçekleşen doğrudan yabancı sermaye girişleri 2007 yılında 21.9 milyar dolarla rekor kırdı.
Hazine doğrudan yabancı sermaye verilerini açıkladı. Buna göre uluslararası yatırımcıların Türkiye`deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2007 Aralık`ta 3 milyar 663 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Artış yüzde 9.8
2007 yılında net doğrudan yabancı sermaye girişi önceki yıla göre yüzde 9.8 artarak 21 milyar 873 milyon dolara ulaştı. Bu kapsamda doğrudan yatırımlar için yüzde 8.8 artışla 19 milyar 190 milyon dolarlık yabancı sermaye girişi yaşanırken, 770 milyon dolarlık çıkış nedeniyle net giriş tutarı 18 milyar 420 milyon dolar oldu.Gayrimenkule 2.9 milyar $
Gayrimenkul satışları karşılığı gelen 2 milyar 952 milyon dolar ve uluslar arası sermayeli firmaların yabancı ortaklarından kullandıkları 501 milyon dolarlık kredi ile birlikte toplam net doğrudan sermaye girişi 21 milyar 873 milyon dolara ulaştı.2007 yılı toplam girişin 11 milyar 409 milyon doları mali aracı kuruluşlardan (bankalar, finans kuruluşları) kaynaklandı. 2007 yılında nakit sermaye girişinin yüzde 66.2`i AB ülkelerinden geldi.
2007`de kayıtlı sermayesi 500 bin doların üzerinde 325 uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşti. Bu şirketlerin 80`i imalat sanayiinde, 62`si toptan ve perakende ticarette, 59`u gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektöründe çalışıyor.
2007 yılı sonu itibariyle Türkiye`de yabancılar tarafından 14 bin 943 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş oldu. Yabancılar 3 bin 365 yerli şirkete iştirak etti. Böylece toplamda 18 bin 308 uluslararası sermayeli şirkete ulaşıldı.
10 bin 720`si Avrupalı
18 bin 308 uluslararası sermayeli firmanın ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 10 bin 720 ile birinci sırada yer alıyor. Bu grupta Almanya 3 bin 125 firma ile birinci sırada. Almanya`yı İngiltere (1.831 adet) ve Hollanda (1.419 adet) izliyor.18 bin 308 uluslararası firmanın 10 bin 53`ü İstanbul`da bulunuyor. İstanbul`u Antalya (2.283 adet), Ankara (1.224 adet) ve Muğla (1.123 adet) illeri izliyor.
Sıfırdan yatırıma gelen para düşük
Toplam yabancı sermaye girişinden, gayrimenkul ve birleşme - satın alma amaçlı girişin toplamı düşüldüğünde, geriye sıfırdan yatırım amaçlı giriş rakamı elde ediliyor. Ancak Hazine kayıtlarında böyle bir tasnife gidilmediği için sıfırdan yatırımların toplam miktarı bilinmiyor. Yabancı Sermaye Derneği`nin tahminlerine göre sıfırdan yatırıma gelen yabancı sermaye toplamın yüzde 7-8`i civarında. Buna göre 1.5 milyar dolar düzeyinde kalıyor.
Yatırım teşvik belgeleri de yeni, istihdam yaratan yabancı yatırımları ifade ediyor. Ancak bu kayıtlar da giriş rakamını vermiyor. 2007 Aralık`ta Hazine Müsteşarlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 14 adet proje kapsamında yaklaşık 147.3 milyon dolar tutarında yatırım yapılması öngörüldü.
Böylece 2007 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 198 adede, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 5.4 milyar dolara ulaşmıştı.
Söz konusu yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının (5.2 milyar dolar) yüzde 49.1`i uluslararası ortaklar tarafından karşılanacak.
Teşvik belgesine bağlanan yatırımlar, sıfırdan yatırımları ifade ediyor. Yabancıların payı yüzde 49.1 düzeyinde. Buna göre 2007 yılında yabancıların sıfırdan yatırım olarak 2.5 milyar dolar düzeyinde bir taahhütte bulunmuş oldular. Ancak bu fiili girişi ifade etmiyor. Bu para, yatırımcının ilerleyen yıllarda vazgeçmemesi halinde, yatırımın gerçekleşme takvimine göre geliyor.
198 adet Yatırım Teşvik Belgesi`nin 167 adedi imalat, 4 adedi tarım ve ormancılık, 3 adedi madencilik ve taş ocakçılığı, 24 adedi hizmetler sektörlerinde düzenlendi.