Türkiye Büyük Millet Meclisi`ndeki (TBMM) hızlı gündem, ABD ile yenidentartışılmaya başlanan Irak ve yeni tezkere ile Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye arasındaki görüşmeleri etkileyecek konular birleşerek piyasaları yeniden tedirgin etmeye başladı.
Piyasalardaki hareketlenmede yabancıların bono-tahvil ve döviz değişimine gitmek istemesi başrol oynadı. Merkez Bankası`nın son faiz indirimi sonrasında yaklaşık 42 düzeyine çekilen fonlama maliyetine karşın dün gösterge faiz 49`a çıktı.
PİYASALAR TEDİRGİN
İhale Kanunu, Anayasa değişikliği, Anayasa Mahkemesi`nin iptal kararı ile oluşan kısmi belirsizlik, cari açığın ‘ikinci defa’ revize edilerek 6.1 milyar dolardan ‘1.3 milyar dolarlık artışla’ 7.4 milyar dolara yükseltilmesi, yeni tezkere, yolsuzluk araştırmaları, Türkiye`nin Irak`a yönelik askeri operasyona dahil olsa da olmasa da yıpranma ihtimalinin belirmesi, ABD yardımında ilerleme olmaması ve IMF ile ilişkilerin iyi gitmesine rağmen serbest bırakılacak kredi dilimlerinde gecikmenin kesinleşmesi buna ilave olarak daha fazla gecikme ihtimalinin olması ve yeniden AKP içinde siyasi gerginlik olabileceği beklentilerinin doğması sonucunda geçen hafta başlayan faiz ve döviz artışı dün sürdü.
Bono ve tahvil piyasasındaki ikinci el oranlar bir puan düzeyinde artış kaydetti. Bono ve tahvil piyasasındaki gösterge oranı oluşturan 18 Ağustos 2004 vadeli tahvilin bileşik oranı dün 0.77 puan yükselip, 49`dan kapandı.
Dolar da bu hafta başında 1.4 milyonun üzerine çıktıktan sonra dün 25 bin lira birden artarak 1 milyon 426 bin liraya çıktı. İstanbul serbest piyasasındaki dolar satış değeri 17 bin liralık artışla 1 milyon 425 bin liradan kapandı. Gün içinde doların, ‘günlük bazda’ biraz hızlı hareket etmesisonucunda Merkez Bankası`nın ‘dolarda satış yönlü’ bir müdahalede bulunabileceği beklentisi, akşam üstü saatlerinde dolarda hafif bir düşüş etkisi oluşturdu ancak Merkez Bankası`nın beklenen, satış yönlü müdahalesi olmadı.
BORSA TEMPOSUZ
İMKB dünkü seanslar sonunda önceki güne göre 11 puan yükselip 10.475 puandankapandı. İMKB-100 Endeksi yüzde 0.11 yükselirken, işlem hacmi 240 trilyon lira düzeyinde kaldı. İMKB güne satışlı başlayıp, ilk seüansın sonlarına doğru 10.300 seiyesine kadar çekilmiş olmasına rağmen ikinc iseansta gelen kısmi alımların etkisiyle 10.500 puanın üzerine çıkmasın akarşın, günü 10.475 puandan kapattı.
Borsanın özelleşmesi hassas bir konu
İMKB Başkanı Osman Birsen, İMKB`nin özelleştirilmesi için model arayışı içine girildiğini belirterek, ‘‘Özelleştirme konusu, ne derler, zülfüyare mi dokunuyor, hassas bir konu. ‘Özelleştirilirse daha mı iyi olur, daha mı kötü olur` diye. Yani hem iyi olur, hem de kötü de olabilir’’ dedi.
Ekonomi Muhabirleri Derneği’nin (EMD) düzenlediği sohbet toplantısında konuşan Birsen, İMKB`nin, hisse senetleri açısından dünyanın en düşük işlem maliyetli piyasasını ifade ettiğini kaydetti. Birsen, İMKB`nin gelişmekte olan ülkelerin borsaları arasında 5`inci, dünyada ise 25`inci sırada bulunduğunu vurgulayarak, ‘‘17 yıllık bir borsa olmasına rağmen büyük bir borsayız’’ dedi.
Ortalama işlem hacminin son yıllarda dolar bazında gerilediğine işaret eden Birsen, bunun da ekonomik şartların bozulmasından, Türk Lirası`nın (TL) dolar karşısında değer kaybetmesinden kaynaklandığını anlattı.
PO`da sahte değil mükerrer baskı var
İMKB Başkanı Osman Birsen, ikiz PO hisseleriyle ilgili olarak şunları kaydetti: ‘‘Bir sahtecilikten ziyade mükerrer hisse senedinin baskısı olduğu sonucuna varıldı. Hem aracı kurum hem şirketin sorumluluğunda olan bir konu bu, sorumluluğunu yerine getirecekler. Yatırımcılarımızın herhangi bir zararının ortaya çıkması bahis konusu değil. Bu yerine getirilmese dahi bu durumu kapsayan sigorta sistemine sahibiz. Özellikle Çukurova olayından hatırlayanlar vardır, bu kötü dersten sonra tecrübelerden yararlanarak biz bunu tamamen sigorta kapsamına almış durumdayız. Bunu yapanlar açısından cezai bir sonuç doğuracak hukuki işlem yapılacaktır.’’
Düşük dolar free-shop’u ucuzlattı
Atatürk Havalimanı`nda yolcular, içki, sigara ve parfümeri ürünlerinden kurlardaki düşüşün de etkisiyle yüzde 30 daha ucuz alışveriş yapıyor.
Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali`nde Gümrüksüz Satış Mağazaları İşletmeciliği yapan ATÜ Turizm A.Ş yetkilileri zaman zaman promosyon da uygulanan ürünlerin fiyatlarının iç piyasa ile farkının bazen yüzde 50`yi bile geçtiğini belirttiler. Yetkililer, bu mağazalardan bir yolcunun sigarada 3 karton, alkollü içeceklerde 1 litrelik 2 şişe, çikolatada 2 kilogram, kahvede 1.5 kilogram, puroda ise 150 adet satın alma hakkı bulunduğunu söylediler.