ANKARA (A.A) - 20.10.2000 Yeni yıldaki gelir hedeflerine ulaşabilmek için Bakanlar Kurulu kararıyla bazı vergilerde artışa dönük çalışmalar sürerken, hükümet yeni yılda hiç yetki kullanmasa dahi, vergi ve harçlarda hedef enflasyonun 3-4 katı üzerinde bir artış olacak. Başbakan Bülent Ecevit başkanlığında dün yapılan toplantıda, ücretlilere ve dar gelirlilere herhangi bir ek yük getirmeden Bakanlar Kurulu`nun bazı vergi ve harçlardaki artış yetkisini kullanması kararı alınmasının ardından, Gelirler Genel Müdürlüğü`nde başlatılan çalışmalar sürüyor. Bu çalışmalarda ``geçici vergi döneminin 2001`de de 3 ay olarak uygulanması, kurumlar vergisi geçici vergi oranında 5 puanlık artış yetkisinin kullanılması, lüks gruba giren taşıtlardan daha fazla vergi alınması, harçlara yüksek oranlı zam yapılması`` gibi konular tartışılıyor. Aynı şekilde stopajlarda 1 puanlık bir artışa gidilmesi, vergi dilim ve oranlarıyla oynanarak üst gelir gruplarından daha fazla vergi alınması da değerlendiriliyor.
-ESAS ARTIŞ YENİDEN DEĞERLEMEDEN-
Bu arada 3 Kasım`da açıklanacak enflasyon rakamları sonrası kesinleşecek yeniden değerleme oranı ile vergilerde meydana gelecek artış ve bunun getirisi de, bu çalışmalarda gözönünde tutuluyor. Gelirler Genel Müdürlüğü`nde yapılan hesaplamalara göre, 1999 sonunda 52.1 olarak belirlenen yeniden değerleme oranı, bu yıl söz konusu rakamın üstünde gerçekleşecek. Ekim sonu itibarıyle toptan eşya fiyatında 12 aylık ortalamalara göre artışı ifade eden yeniden değerleme oranı, Ekim enflasyonu yüzde 1 dahi çıksa yüzde 55`i bulacak. Ekim enflasyonu yüzde 1.5 olursa, bu rakam yüzde 55.8`e çıkacak. Bu durumda Bakanlar Kurulu, hiç yetki kullanmasa dahi deflatörün yüzde 18, yıl sonu enflasyon hedefinin yüzde 12 olduğu 2001`de, birçok vergi ve harç en az yüzde 55 zamlanacak.
-HANGİ VERGİ NE OLACAK?-
Hükümetin yeniden değerleme artışı ile yetinmesi halinde çeşitli vergi ve harçlarda şu gelişme görülecek:
-TAŞIT VERGİLERİ: Motorlu taşıtlar ve taşıt alım vergisi tutarları, 1 Ocak 2001`den geçerli olmak üzere yüzde 55 artacak. Bakanlar Kurulu`nun taşıt vergilerini yeniden değerleme oranının yarısı kadar ayrıca arttırma yetkisi bulunuyor. Bu yetki de kullanılırsa, taşıt vergilerindeki artış yüzde 82.5`a kadar ulaşabilecek. Bakanlar Kurulu hiç yetki kullanmazsa 951-1.200 kg arası otomobillerin motorlu taşıtlar vergisi 55 milyon 590 bin liradan 86 milyon 165 bin liraya, taşıt alım vergisi ise 557 milyon 110 bin liradan 863 milyon 520 bin liraya yükselecek. Hükümet, artış yetkisini kullanırsa bu defa 55 milyon 590 bin liralık motorlu taşıt vergisi 101 milyon 452 bin liraya, 557 milyon 110 bin liralık taşıt alım vergisi de 1 milyar 16 milyon 725 bin liraya çıkacak. Maliye, lüks gruba giren ve diğerlerine oranla 2 ile 3 kat arasında fazla vergi ödenen taşıtlardaki vergiyi de, bir miktar daha arttırmayı düşünüyor.
-DAMGA VERGİSİ: Maktu rakamlar yeniden değerleme oranı kadar artacak. Bakanlar Kurulu, nispi oranları ise 1 katına kadar arttırma yetkisine sahip. Bu yetki de kısmen veya tamamen kullanılacak. Maktu hadlerdeki yüzde 55`lik artış ile makbuz senedi 1 milyon 230 bin liradan 1 milyon 907 bin liraya yükselecek.
-HARÇLAR: Onlar da yeniden değerleme ile birlikte otomatikman zamlanacak. Bakanlar Kurulu, artış oranını yetkisi dahilinde daha da yüksek tutmayı planlıyor. Yüzde 55`lik artış olursa, trafik tescil harcı 14 milyon 950 bin liradan 23 milyon 172 bin liraya çıkacak.
-EMLAK VERGİSİ: Emlak vergisine tabi değerler de 2001`de yeniden değerleme oranının yarısı kadar artış görecek. Bu durumda söz konusu değerler yüzde 27.5 zamlanacak.
-ÇÖP VERGİSİ: O da yeniden değerleme oranının yarısı kadar, yüzde 27.5 oranında artışa tabi olacak. Bu durumda çöp vergisinde en düşük tutar, 235 milyon 875 bin lira, en yüksek tutar da 49 milyon 152 bin liraya ulaşacak.
-DİLİMLER VE ÖZEL İNDİRİME DÜŞÜK ARTIŞ-
-GELİR VERGİSİ: Maliye Bakanlığı gelir vergisi dilimleri ile ücretlilerin özel indirimindeki artışı ise yeniden değerlemenin altında tutmak istiyor. Halen ücretliler için yüzde 15, diğer mükellefler için ise yüzde 20 olan gelir vergisinde ilk orana tabi 2.5 milyar liralık dilimde yüzde 10-15 artış planlanıyor. Aynı şekilde aylık 18 milyon 750 bin lira olan ücretlilerin özel indirimi de, yüzde 55`in altında bir artışa tabi tutulacak. Gayrımenkul sermaye iratlarındaki 630 milyon liralık istisna tutarı da çok düşük oranda arttırılacak.
-CEZALAR ZAMLANACAK: Gelirler Genel Müdürlüğü usulsüzlük cezalarını da yeniden değerleme oranı kadar artırmayı düşünüyor.
-İŞTE BAZI VERGİLER-
Bugüne kadar yeniden değerlemeye bağlı olarak artan bazı vergi harçlarda, Bakanlar Kurulu yetkisi hiç kullanılmasa dahi yüzde 55`lik yeniden değerleme oranı sonrası şu rakamlar gündeme gelecek:
YÜZDE 55`LİK ARTIŞ VERGİ-HARÇ KALEMLERİ
MEVCUT TUTARSONRASI TUTAR
MOTORLU TAŞIT VERGİSİ
Otomobiller 950 kg ve altı36.530.00056.622.000
951-1.200 kg arası55.590.00086.165.000
1.201-1.600 kg arası92.430.000 143.267.000
1.601.-1.800 kg arası185.620.000 287.711.000
1.801 kg ve üstü 371.860.000 576.383.000
Otobüs (46 kişi ve üstü)167.310.000 259.330.000
Kamyon (10.001-20.000 kg) 167.310.000 259.330.000
Uçak (10.001-20.000 kg) 1.139.570.000 1.766.330.000
TAŞIT ALIM VERGİSİ
Otomobiller 950 kg ve altı333.630.000 517.127.000
951-1.200 kg arası557.110.000 863.520.000
1.201-1.600 kg arası779.780.000 1.208.660.000
1.601-1.800 kg arası1.114.250.000 1.727.088.000
1.801 kg ve üstü1.337.150.000 2.072.583.000
Otobüs (46 kişi ve üstü) 714.150.000 1.106.932.000
Kamyon (10.001-20.000 kg)586.340.000 908.827.000
Uçak (10.001-20.000 kg)8.866.060.00013.742.393.000
HARÇLAR
Başvuru harcı Asliye ve İdare Mahkemesi2.080.000 3.224.000
İcra harcı 2.080.000 3.224.000
Pasaport harcı 6 aya kadar7.460.00011.563.000
1 yıl 10.640.00016.492.000
Trafik tescil harcı 14.950.00023.172.000
Sürücü belgesi A1-A2-B-F-H 7.460.00011.563.000
Silah taşıma izin vesikası34.900.00054.095.000
Silah bulundurma vesikası 17.440.00027.032.000
ÇÖP VERGİSİ
1. grup 1. derece 38.551.00049.152.000
1. grup 5. derece 15.418.00019.658.000
7. grup 1. derece763.000 972.825
7. grup 5. derece185.000 235.875