Armatörlerin yüzü, navlunların yükselişe geçmesiyle yeniden gülmeye başladı. Bu gelişme ve deniz taşımacılığında yaşanan artış trendi armatörleri yeni yatırımlara gitmek için cesaretlendiriyor. Şu anda dünya tersaneleri harıl harıl çalışıyor. Özellikle de Uzakdoğu tersaneleri...
Bugüne kadar gemilerine genellikle Türk ve Batı tersanelerinde yaptıran Türk armatörleri, Uzakdoğu tersanelerine de sipariş vermeye başladı.
Araştırmaya göre halen Güney Kore, Japonya ve Filipinler tersanelerinde Türk armatörlerine ait 18 gemi yapım projesi bulunuyor. Bunların bir kısmının yapımı devam edersen, bazıları da sipariş listesine girdi. Tanker, kuru yük gemisi ve dökme yük gemisi olarak yaptırılan gemilerin önemli bir bölümünün yapımına 2001 yılı içinde başlanması planlanıyor.
Tercih nedeni
Bureau Veritas Gözetim Şirketi Denizcilik Bölümü Müdürü Fuat Çakmak, Uzakdoğu tersanelerinin Batı tersanelerine göre fiyatlarının makul olduğunu söylüyor. 15 bin dwt’lik tonaja kadar olan gemi yaptıracak olan Türk armatörlerinin Uzakdoğu tersanelerine gitmediğini belirten Çakmak, “Finans problemi çözülürse, türk tersaneleri küçük tonajlı gemi yapımında rekabet edebilir duruma gelir” diyor.
Geç kaldık
Almanlar’ın en büyük loydlarından Germanischer Lloyd Türkiye Bürosu Sorumlusu Lütfü Savaşkan, Türk tersanelerin dünya gemi inşasındaki gelişmelere hazırlıksız yakalandığını belirterek, “Türkiye’deki tersane boyutları büyük gemileri yapabilecek kapasitede değil. Teknik anlamda da ciddi bir çalışma göze çarpmıyor” diyor.
Sabancı hızlı
Yaptığımız araştırmadan çıkan sonuçlara göre Uzakdoğu’da halen en çok gemi yaptıran armatör Yalçın Sabancı.
Yalçın Sabancı’nın Yasa Denizcilik şirketi Japonya ve Filipinler’de 8 adet dökme yük gemisi yaptırıyor. Japonya’nın Tsuneishi tersanelerinde TESS 52 tipinde yatırılan 6 geminin büyükleri 52 bin 300 dwt.
TESS serisinin en son dizaynı olan bu gemiler, toplam 120 milyon dolara mal olacak. Yasa Denizcilik, Alman bankalarının kredisiyle yaptırdığı bu gemilerin tümünü 2002 yılının ortalarında teslim almış olacak.
Neden yurtdışı?
Yasa Denizcilik, TESS 45 tipi 2 gemiyi ise Tsuneishi’nin Filipinler’dekit ersanelerinde inşa ettiriyor. 2001 yılı başında inşaatına başlanacak olan 45.400 dwt’lik gemilerin toplam maliyeti ise 36 milyon dolar.
Yasa Denizcilik Filo Müdürü Mehmet Kayhan, Türkiye’den Uzakdoğu’ya sipariş ettikleri gemileri, Türkiye’de yapacak tersane olduğuna inanmadıklarını belirtiyor.
Tanker furyası
Uzakdoğu tersanelerine verilen siparişlerin ağırlığını tankerler oluşturuyor. Tanker yapımı için tercih edilen ülke Güney Kore. Türk armatörlerinin Güney Kore’yi Türk tersanelerine tercih etmelerinin en önemli sebebi Türk özel sektör tersanelerini tanker yapımı konusunda yetersiz bulmaları ve bu büyüklükle tankerlerin yapımının Türk tersanelerinde gerçekleştirilememesi.
Türk armatörleri Güney Kore’ye verdikleri siparişlerde oldukça cesur. Çünkü henüz ilk defa üretilen Suez marx serisinin 165 bin dwt’lik dünyadaki ilk örneklerini iki Türk şirketi sirariş etti.
Bunlardan biri beşiktaş Denizçilik, diğeri ise Ditaş Denizcilik.
İlk örnek
İlhan Kalkavan’ın sahibi olduğu Beşiktaş denizcilik, geçen yıl sonunda Güney Kore’deki Hyundai tersanesiyle mukavele yaptı. Beşiktaş denizcilik, tankerini Nisan 2001’de teslim alacak. 55 milyon dolara mal olacak geminin yüzde 30’unu Beşiktaş denizcilik kendi özkaynaklarından karşılayacak. Beşiktaş Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Kalkavan, “Avrupa’da bu büyüklükte bir gemiyi yapacak tersane yok. Uzakdoğu’nun kalitesinden eminiz. Bu gemi, Türk bayrağı taşıyacak. İlk uygulamasını biz sipariş ettik” diyor.
Beşiktaş Denizcilik’in yaptırdığı geminin diğer kardeş gemisini ise (sistership) Ditaş Denizcilik yaptıracak. Türkiye’nin ham petrolünü taşıttıran Kamu Ortaklığı İdaresi’ne ait Ditaş’ın Denizcilik Teknik Daire başkanı Özdinç Kırmızı, bu gemiyi kendi özkaynaklarından yaptıracaklarını ve Aralık 2001 yılında teslim alacaklarını belirtiyor.
Öte yandan Dünya Denizcilik ile Furtrans, Güney Kore’de tanker yaptırırken, Çukurova Holding şirketlerinden olan Genel Denizcilik de Uzakdoğu’da ve Güney Kore’de dört adet kuru yük gemisi yaptırıyor. Daetong tersanesinde bu siparişlerin bedeli 60 milyon doları buluyor. Genel Denizcilik Teknik Müdürü Orhan Karadeniz, gemilerin 52 bin dwt’lik olacağını ve Mayıs 2001’den itibarın teslim almaya başlayacaklarını belirtiyor. (EKONOMİST)