Balkanlar`ın istikrar kazanmaya başlamasıyla birlikte bütün ülkelerin gözü bölgedeki yatırım imkanlarına çevrildi.
Makedonya-Türk İş Konseyi Başkanı Feridun Yeşil, Makedonya hakkında şu bilgileri veriyor: Ülkenin Türkiye ile ticaret hacmi 270 milyon dolar. Türk şirketler burada kuracakları bir temsilcilikle işlerini yürütebilirler. Ziraat Bankası da var. Ülkede perakende sektöründe önemli bir boşluk var. Türk market zincirlerinin buraya yatırım yapmaları çok yerinde olur. Ayrıca tekstil, makine ve kablo sanayıine yönelik 28 fabrika özelleştirilecek ancak Yunanlılar bu konuda bizden çok öndeler. Şu an tekstil, gıda ile alüminyum ve PVC kapı-pencere sektörlerinde girişimler var. Beko ve Ülker ülkede şirket kurup, satış ağlarını geliştirler. Bunun dışında Makedonya`nın Vardar Ovası Projesi, Türkiye`nin GAP projesine benziyor
Bosna Hersek:
Bosna Hersek Tük-İş Konseyi Başkanı Sermet Çetin, ülkeden umutlu: Ülke Tito döneminde Türkiye`nin iyi bir ticari partneriydi. Son iki yıldır Bosna-Hersek`te özelleştirmeler yapılıyor. Türk şirketler de şanslarını denemeliler. 18 Ekim`de İstanbul`da yapılacak olan İstitrar Paktı Bölgesi İş Forumu`na 35 ülkenin işadamları ve uluslar arası finans kuruluşlarının katılımını bekliyoruz. Bosna-Hersek`teki savaştan sonra ilk özel sivil uçuşların Kar Grubu`na ait Top-Air`le başladığını belirten Çetin, şu an süt ve süt mamülleri üretimi konusunda Kombassan`ın, yapı malzemeleri ticareti ve taahhüt hizmetleri konusunda Enka`nın girişimde bulunduğunu söylüyor. Ayrıca Ziraat Bankası`nın da 1996 yılı başından bu yana çalışmalarını yürüttüğünü ifade ediyor.
Romanya`daki Türkler;
*1999 mart ayı sonu itibariyle Romanya`da toplam sermayesi 188.6 milyon dolara ulaşan 5.600 Türk firması bulunuyor. Bunların arasında Bayındır Holding, Efes Pilsen, Pak Holding, Bayraktar Holding, Enka ve Koç da var.
* Buna karşılık Romen firmaların Türkiye`deki yatırımları çok sınırlı, Türkiye`de Romen sermayeli sadece 7 firma faaliyet gösteriyor. Toplam sermayesi 42 milyar lira olan bu yedi firmanın sermayesinin yüzde 41`lik bölümü Türk ortaklarca karşılanmış.
Özelleştirmeler ilgi çekiyor;
* Aralık 1999 itibariyle Bulgaristan`da faaliyet gösteren 1640 Türk firması toplam 135 milyon dolarlık yatırım yaptı. 1999 Eylül ayı itibarıyla ise Türkiye`de 18 Bulgar sermayeli firma faaliyet gösteriyor.
* Türk firmaları soda, kağıt ve şeker üretimi, makine imalat, elektronik ve turizm alanında yaptıkları yatırımların yanında gıda sanayisi, otelcilik, yol ve altyapı inşaatları, kimya, tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde işbirliği projeleri takip ediyorlar.
* Bulgaristan`daki özelleştirme programı bürokratik engeller nedeniyle aksamakla birlikte bu alanda önemli işbirliği potansiyeli bulunuyor. Özellikle yeni hükümetin özelleştirme yönünde adımlar atması ve yabancılara bu sürece katılmak için uygun şartlar yaratması bu süreci hızlandırdı. Türk firmaları kağıt fabrikası, askeri sanayi tesisleri, makine imalat tesisleri, oteller gibi bazı tesislerin özelleştirilmesine ilgi gösteriyor.
Kendi kredisini bulan gitsin;
* Bosna-Hersek`te faaliyet gösteren Türk firmalarının sayısı 48, yatırımlarının tutarı yaklaşık 20 milyon DM. Türkiye`de faaliyet gösteren Bosna-Hersek sermayeli firma sayısı ise 7. Bu firmalardaki Boşnak sermayesi 260 milyar TL.
* Eximbank tarafından, Bosna-Hersek`e açılan 60 milyon dolar tutarında proje kredisine bugüne kadar Bosna-Hersek yaklaşık tutarı 28 milyon dolar olan 21 adet proje için resmi başvuruda bulundu. Resmi başvurusu yapılan projelerden betonarme kolon üretimi ile Agro-Commerce gıda kompleksi projeleri Eximbank tarafından uygun görüldü.
* Türk firmaları AB tarafından finanse edilen projelerden yararlanamıyor ve Bosna-Hersek`te iş alabilmek için kendi finansal kaynaklarını bulmak zorunda kalıyorlar.
* Uluslararası Müteahhitler Birliği`ne göre finansman zorlukları ve Dünya Bankası kredilerinin yerli firmalara kullandırılması nedeniyle, Türk firmalarının bu ülkede büyük iş alma imkanı zayıf. (YENİ BİNYIL)