-Tarim Ve Köyişleri Bakani Gökalp: -``Dünyanin Hiç Bir Yerinde Gübre Türkiye`Deki Gibi Lüks Tüketim Vergisi Olarak Vergilendirilmiyor`` -``Gübrede, 1 Yilda Yüzde 248`E Ulaşan Fiyat Artişlarini Açiklayamiyoruz`` -``Gübre İthalatini Herkese Açacağiz``
ANKARA (A.A) - 25.10.2000 - Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, dünyanın hiç bir yerinde gübrenin Türkiye`deki gibi lüks tüketim maddesi olarak vergİlendirilmediğini belirterek, ``leblebinin bile KDV`si yüzde 1 iken toprağa atılan gübreden yüzde 17 KDV alınıyor`` dedi. Bakanlık tarafından düzenlenen, ``Türk Tarımında Gübre`` konulu panelin açılışında konuşan Gökalp, gübrede yılda ortalama 160 trilyon lira sübvansiyon ödenirken, diğer taraftan da yüzde 17 KDV uygulamasının çelişkili olduğuna dikkati çekti. Gübre sübvansiyonunun çiftçiye ulaşıp ulaşmadığının da belli olmadığını kaydeden Gökalp, ``yüzde 17`lik KDV`nin yüzde 1`e indirilmesini, sübvansiyonun da kaldırılmasını istiyoruz. Böyle olunca hiç kimse ne teftişlik ne mahkemelik olur`` diye konuştu. Gübre fiyatlarının ağustos ayı itibarıyla son bir yılda yüzde 248`e varan oranlarda arttığına dikkati çeken Bakan Gökalp, şöyle devam etti: ``Gübredeki bu fiyat artışını hiç bir liberal ekonomikleri ile açıklayamıyorum.
Gübre kullanan üreticiye, çiftçiye gelinen bu noktayı izah etmekte güçlük çekiyorum. Gübre üreten, ithal eden, tüketen, sivil toplum örgütleri, kurum ve kuruluşlar herkes burada. Kim ne biliyorsa söylesin, gübreyi ucuzlatmanın çare ve yolları tartışılsın. Gübreyi üretime, çitfçiye ve ekonomiye yük değil, destek olan bir girdi haline getirme mecburiyetimiz vardır.`` Gübrede rekabeti sağlamak amacıyla ithalatını kolaylaştıracaklarını, miktar sınırlamalarının ve sermaye şartı konusunda bazı kolaylıklar sağlanacağını anlatan Gökalp, ``ithalatı herkese açıyoruz, Tarım Kredi Kooperatifleri Birlikleri, isteyen herkese ithalat yetkisi vereceğiz. Dünyanın her yerinden ithalat yapacağız, karşımıza hangi tekel çıkarsa çıksın, devlet olarak onu aşacağız`` şeklinde konuştu. Gübre konusunda Başbakanlığa rapor sunacaklarını da belirten Bakan Gökalp, panelden çıkacak sonuçları bu rapora ekleneceğini de kaydetti. Gübrede tekelleşmenin önlenmesi için gübre fabrikalarının Kardemir ve Erdemir örneğinde olduğu gibi, üreticilere, çiftçi örgütlerine satılmasını istediklerini anlatan Gökalp, gübredeki sorunun geçmiş yıllarda çıkarılan liberalizasyon kararnamelerinden kaynaklandığını öne sürdü.
Gökalp, ``gübrenin fiyatı ile ürün fiyatı arasındaki dengesizlik arttı. Fiyatlar libere edilmiş ama böyle bir liberazasyonu kabul etmiyoruz. Gübrenin feri (etkisi) kalmamış kontrol edemiyoruz, yetkimiz yok`` diye konuştu. Tarım Bakanlığı`nın gübredeki yetkisinin sadece çiftçinin faturalarını üç gün içinde onaylamakla sınırlı kaldığını anlatan Bakan Gökalp, gübrede dağıtım, üretim ve kontrol aşamalarında yetkilerinin olması gerektiğini vurguladı. Panelin açılışında konuşan Tarım ve Köyişleri eski Bakanı Mahmut Erdir de Türkiye`nin daha önce ithalatı serbest bırakarak, gübrede kendi kendini darboğaza attığını öne sürdü. Yurtdışında fiyatların ucuzlaması nedeniyle karı gören firmaların daha önce gübre alabilmek için 10 dolar daha fazla vererek, kendi arasında haksız rekabete yolaçtığını anlatan Erdir, ``1986`da gübreyi libere etmekle hata ettik`` dedi. Bakanlığı döneminde önüne gelen dosyaların büyük bölümünü gübre sübvansiyonundaki cezalık, teftişlik dosyalara olduğunu anlatan Erdir, desteklemenin mutlaka devam etmesi, gübre satış fiyatlarının da devlet tarafından ilan edilmesi gerektiğini söyledi. Erdir, gübre fabrikalarının sistemin boşluğundan yararlanıp, anormal kar etmesinin önlenmesini ve kamu gübre fabrikalarının çiftçiye verilmesini istedi.
ÇİFTÇİ TEMSİLCİLERİ;
Panelin açılışında konuşan Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Cumali Doğru da yüzde 200`ün üzerindeki fiyat artışı nedeniyle üreticinin gübre kullanamaz hale geldiğini, özellikle buğdaya taban gübresi verilememesi yüzünden gelecek yıl üretimin düşeceğini söyledi. Gübre piyasasında kuralsızlık, denetimsizlik ve kara doyumsuzluk olduğunu öne süren doğru, ithalatın yaygınlaştırılmasını ve serbest rekabetin sağlanmasını istedi. Sakaryalı çitfçi Canip Kaya, İgsaş`a Botaş`ın doğalgaz vermemesi nedeniyle üretimin yapılamadığını ve fabrikanın zarar ettiğini belirterek, ``ben soğukta kalırım yeter ki fabrika çalışsın bu şirketin üretteği gübreye verilen destekle fabrika sahibi olmak isteyenler var. Özelleştirmede tekelleşmeye izin verilmesin`` dedi.