Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, A Para ve A Haber ortak yayınında İstanbul Finans Merkezi'nde bir gökdelenin inşaatında gerçekleştirilen programda ekonomi gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Son 1 yılda Türkiye'nin çok ağır tecrübeler yaşandığını, tarihi bir süreçten geçtiğini ifade eden Albayrak, enflasyon, cari denge ve faizler başta olmak üzere ekonomik dengelenme adı altında geçen yıl Yeni Ekonomi Programı'nda ifade ettikleri alanların birçoğunda önemli kazanımlar elde edildiğini vurguladı.
Albayrak, bu süreçlerden sonra Türkiye'nin geçmiş ekonomik reflekslerde yaşadıklarından daha güçlü bir savunma mekanizması, bağışıklık sistemi, ekonomik anlamda bir yapısal dönüşüm sürecinin reflekslerini her geçen gün güçlendiren bir altyapıya kavuşmaya doğru hızla yol aldığını belirterek, "Enflasyonda son 1 yılda atılan, senkronize, koordineli adımlar, uygulanan politikalarla yaşanan 2 seçime rağmen enflasyonda TÜFE'de 2017, Yİ-ÜFE'de de 2016'dan beri en düşük rakamlara ulaştık. İnşallah pazartesi açıkladığımız Yeni Ekonomi Programı'nda (yıl sonu enflasyon hedefi) hedeflediğimiz yüzde 12 seviyelerinde, ben biraz daha altında gelmesini umut ediyorum. Çünkü bu dengelenme süreci çok başarılı bir şekilde ilerliyor." diye konuştu.
Bu yıl tüm bu yaşananlara rağmen dengelenme sürecinde Türkiye'nin, en önemli kırılganlıklarından biri olan cari dengeyi gözeterek ve pozitif büyümeyi de işin içine katarak çok önemli bir performans sergilediğini dile getiren Albayrak, şunları kaydetti: "Bunu da enflasyonla mücadele için çok hayati ve kritik addedilen bir yılda ortaya koydu. Bugünkü enflasyon rakamlarının Türkiye'yi seven, bizlere inanan birçok insanı sevindirdiğini düşünüyorum. Türkiye'nin Yeni Ekonomi Programı ile ifade edilen stratejik hedeflerine inanmayan, manipüle ve speküle etmeye, Türkiye üzerinden para kazanmaya çalışıp, siyasi saikle hareket eden birçok kesimi de üzdüğünü düşünüyorum. Ülkemiz inşallah sevenleri sevindirmeye, sevmeyenleri üzmeye devam edecek."
Albayrak, 2019'daki enflasyonu düşürücü baz etkisinin 2020'de olmayacağı varsayıldığında hedeflere ulaşmanın mümkün olup olmayacağına ilişkin soru üzerine de son 1 yılda yapısal birçok adım atıldığını, özellikle gıda enflasyonu konusunda gerek Ticaret Bakanlığı gerekse Tarım ve Orman Bakanlığınca çok ciddi adımlar atıldığını ve dönüşüm süreçleri başlattıklarını söyledi.
Dalgalanan kur ve enerji maliyetlerine dayalı eşel mobil sistemi başta olmak üzere bunları da sübvanse edecek çalışmalarda da hassas bir takip ile kritik bir yönetim gösterdiklerini dile getiren Albayrak, YEP'te finansal sektörün uyguladığı kredi ve maliyet politikaları başta olmak üzere kredilerin doğru sektörlere kanalize edilmesiyle maliyet enflasyonunu etkileyecek Türkiye'nin yapısal cari denge pozisyonunu da dönüştürecek bir altyapı ile çok kritik bir dönemi başlattıklarını bildirdi. Albayrak, "2020 itibarıyla maliyet enflasyonunu etkileyen gıda, cari dengeyi olumsuz etkileyen sektörler başta olmak üzere, bilinçli yazılmış bir rakam olarak 2022'de yüzde 5'in altını görecek bir hedefle yola çıktık. Bu nedenle geçtiğimiz yıl dengelenme dediğimiz süreç bu yılki YEP'in ana mottosu olarak değişimin 2020'den itibaren başladığı bir süreç olarak ortaya çıkacak." dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İstanbul Finans Merkezi'nin, Türkiye'nin değişen ve dönüşen yeni finansal mimarisinin en önemli yapı taşı olacağını belirterek, "2021 sonu, 2022 başında projenin inşaat kısmını bitirecek kısmı son sürat başlatacağız. Tahmin ediyorum 2020 yılı içinde yasal düzenlemeleri, teşvik mekanizmalarını ve düzenleyici altyapıları çok hızlı şekilde bitiririz." dedi.
Dünyadaki gelişmelerden etkilenmemenin mümkün olmadığını dile getiren Albayrak, Türkiye'deki ekonomi politikaları ve finansal mimarinin, dış ilişkiler, siyaset ve şoklardan minimum etkilenecek şekilde güçlü bir altyapıya kavuşması gerektiğini söyledi.
Gelecek yıllardaki gelişmelerden, dünyadaki her ülkenin olduğu gibi Türkiye'nin de etkilenebileceğine işaret eden Albayrak, şu ifadeleri kullandı: "Bundan dolayı alt parametreleri ve dengeyi koruyacak şekilde yürüyeceğiz. Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkenin olmazsa olmaz motivasyon dinamiklerinin başında, büyüme geliyor. Bu büyüme, değişimle güçlendirilmiş büyüme. Büyümenin iki önemli argümanı dediğimiz üretim ve nüfus açısından bakıldığında, Türkiye bu iki alanda da rekabet ettiği pazarların birçoğundan çok daha avantajlı konumda."
"ELİMİZ ÇOK DAHA GÜÇLÜ"
Albayrak, Türkiye'yi farklı şekilde ayrıştıran unsurların başında, bulunduğu coğrafyadaki bölgesel, siyasi ve güvenlikle ilgili risklerin geldiğine dikkati çekerek, "Bunlardan hep etkilendik ve farklı sıkıntılar yaşadık. Son 1 yılda uyguladığımız para ve maliye politikalarını, tüm dengelenme süresince çok hassas ve koordineli şekilde yönettik. Önümüzdeki 4 yıl, iç ve dış olası dalgalanmalar açısından elimiz çok daha güçlü." diye konuştu.
En kötü senaryoya karşı hazır olunması gerektiğini kaydeden Albayrak, bu nedenle A,B, C ve D planlarının hazır olmasının önemine işaret etti. Albayrak, son 1 yılda yapısal açıdan çok önemli ve güçlü değişikliklere imza attıklarını belirterek, bu adımların semerelerinin net şekilde görüleceğini ifade etti.
Türkiye'nin geçen yılki kırılganlıklara göre çok daha konforlu bir alanda olduğunu vurgulayan Albayrak, ülkenin bir daha benzer kırılganlıklara maruz kalmaması adına elde edilen kazanımlardan hiçbir şekilde geri atmayacaklarını söyledi.
"FİNANS MERKEZİ GURUR VERİCİ"
Albayrak, İstanbul Finans Merkezi'nin, mimari açıdan gurur veren bir proje olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti: "2021 sonu, 2022 başında projenin inşaat kısmını bitirecek kısmı son sürat başlatacağız. Tahmin ediyorum 2020 yılı içinde yasal düzenlemeleri, teşvik mekanizmalarını ve düzenleyici altyapıları çok hızlı şekilde bitiririz. İstanbul Finans Merkezi, Türkiye'nin değişen ve dönüşen yeni finansal mimarisinin en önemli yapı taşı olacak. Proje, çok kritik bir zamanda çok kritik bir rol ifa edecek."
"YABANCI İLGİSİNİN ARTTIĞINI GÖZLEMLEMEMİZ DOĞAL"
Yabancı yatırımcının Türkiye'ye yönelik algısının iyileşmesine ilişkin de konuşan Albayrak, seçim ikliminin bitmesiyle siyasi belirsizlik ortamının geride kalmasının bu açıdan etkili olduğunu söyledi.
Albayrak, yeni sistem ve ekonomi yönetiminin kredibilite inşası sürecinin de geride kaldığına işaret ederek, "Son bir yıldır ekonomi yönetiminin ortaya koyduğu performansın da bu pozitif süreçte etkisi var. Özellikle son 3-4 aydaki küresel olumsuz iklime rağmen Türkiye'nin pozitif ayrışması önemli bir husus. Baz etkileriyle birlikte Türkiye varlıklarının pozitif bir şekilde çok daha güçlü ayrışacağı bir döneme girmemizle yabancı ilgisinin daha da arttığını gözlemlememiz doğal." dedi.
Mayıs ayından bu yana borsa performansı ile bono ve tahvil fiyatlarındaki iyileşmelerin pozitif ayrışmayı teyit ettiğini anlatan Albayrak, piyasada kredi faiz oranlarının da yüzde 25-26 seviyelerinden yüzde 11-12 civarına düştüğünü dile getirdi.
Cari açıkta azalmanın ve ithalatta düşmenin yaşandığı yılları takip eden süreçlerde yıllık ortalama yüzde 1 büyüme için yüzde 1,6'lık bir ithalat artışı ortaya konulduğunu kaydeden Albayrak, "Yüzde 5'lik büyümeden bahsediyorsanız yüzde 8'lik bir ithalat artışı ve bunun finansmanıyla ilgili denge gözetmeniz gerekiyor. Biz de YEP'e temkinli bir çerçevede baktık ve ithalatta yüzde 11’in üzerinde bir artış öngördük." diye konuştu.
Albayrak, ihracat açısından değerlendirildiğinde de Türkiye'nin, demir-çelikte yaşanan sıkıntılar, vergi artışları, kotalar, Avrupa ve ABD özelinde ihracatı baskılayan olumsuz gelişmelere rağmen bu alanda yıl içinde iyi bir performans sergilediğine dikkati çekti.
"AVRUPA BİRLİĞİ DIŞINDAKİ PAZARLARDA İHRACATIMIZ CİDDİ ARTIŞ YAKALADI"
"Kur yükseldiği için firmaların stoklarından faydalandıklarını, bu nedenle stoklar bitince ithalatın yeniden artacağı ve bu yüzden cari dengenin olmayacağı" şeklindeki değerlendirmelere de değinen Albayrak, şu ifadeleri kullandı:
"Bu ay cari denge açısından önemli bir aydı. Fiyat rekabetinden dolayı yüzde 3-5 ihracat artışı olsa da miktar bazında yüzde 15-20'lik artışı yakaladığımız ve ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 85-90 bandında devam ettiğini gördüğümüz çok kritik bir ay oldu. Son bir yılda 4-5 önemli değişim yaşadık. Rekabetçi kurun oluşturduğu iklimden dolayı ihracatımız küresel piyasalarda avantajlı bir konuma geçti. Avrupa Birliği dışındaki pazarlarda ihracatımız ciddi artış yakaladı. İnşaat sektörünün içerideki yavaşlaması yan sanayi ve ürünlerine bağlı ihracata yönelinmesiyle alternatif pazarlar gelişti. İthalatın iç piyasa ikamesi olabilecek pazarlarla alakalı alanlarda ciddi bir şekilde düştüğüne şahit olduk. Bunun yanında turizm açısından eylem, politikalar ve başarılı bir saha yönetimiyle, rekabetçi bir şekilde görülen turizm gelirlerindeki artışla bu süreci oluşturduk."
Albayrak, cari dengenin kademeli olarak sağlandığını belirterek, dünyada enerjide dışa bağımlı olsa da katma değerli dönüşümle bunu sağlayan örnekler bulunduğunu ve Türkiye'nin de bu değişimi gerçekleştirmesi gerektiğini belirtti.