Türkiye`de bayram tatili, yurtdışında noel derken borsa için 2000 yılı fiilen sona erdi. Artık gözler 2001 yılına çevrildi.
Öngörüler yapılmaya başlandı. Ancak borsacıların tüm projeksiyonları içerisinde yabancıların İMKB`ye karşı tavrı kilit noktayı oluşturuyor. Son dönemdeki karamsar tablo içerisinde Türkiye için umut dolu yorumlar geliyor. 2001 yılı için yabancı fon yöneticileri ve ekonomistler trendin yeniden gelişmekte olan ülkelere kaydığını net olarak ifade ediyor. 2000 yılında gelişmekte olan piyasalara yatırım yapanların 100 doları, yılsonunda 70 dolara geriledi. Bunda 1998 Rusya krizi sonrasında gelişmekte olan ülkelere mesafeli bakmanın yanında, ABD`deki yüksek büyüme ve faiz oranlarındaki artışın rolü büyüktü. Bir de bu yıl Türkiye ve Arjantin`de yaşanan krizler gündeme gelince yabancı yatırımcılar açısından bu piyasalar tam anlamıyla `korku tüneli` haline geldi.
ABD LİMANI BOŞALIYOR;
2001 yılı için ise yorumlar ABD ekonomisindeki soğuma belirtileri ile bir anda tersine döndü. ABD ekonomisinin GSYİH`sı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5.6 çıktıktan sonra üçüncü çeyrek beklentisi resmi ağızlardan yüzde 2.4 olarak revize edildi. İmalat sanayi üretim endeksi nisan ayında 54.9 seviyesinden, kasım ayında 47.7`ye geriledi. Bu sinyalleri alan FED 1998 Rusya krizinde yüzde 5.5 olan kısa dönemli borçlanma faizini, kademeli olarak yüzde 6.5`e çekmişti. 2 yıl sonra FED faiz indirimini ciddi olarak gündeme aldı.
Durum böyle olunca yatırımcı açısından `güvenli liman` olarak tabir edilen ABD yavaş yavaş terk edilmesi gereken liman haline geldi. Yeni yerlere yelken açmak isteyen para sahipleri gözlerini ufuktaki gelişmekte olan ülkelere diktiler. SG Yatırım bankasından Tim Love gelişmekte olan ülkelerde hisse senetlerinin ortalama 10 fiyat kazancı üzerinden işlem gördüğünü belirterek, bu ülkelerden hisse almak için ille de dip seviyenin beklenmemesi gerektiği yorumunda bulundu. Bu noktada Türkiye`de ortalama dolar bazında fiyat kazanç oranı yüzde 13 seviyesine gerilediğini hatırlatalım. Tabi bu orana banka hisseleri dahil. Portföyünün Ekim sonu itibariyle yüzde 6.3`ü (yaklaşık 28 milyon dolar) Türkiye`deki hisselere yatırım yapan Templeton Gelişmete Olan Ülkeler Fonu`nun 2001 yılı için yaptığı yorumda, gelişmekte olan ülkelerdeki hisselerin oldukça çekici fiyat seviyelerinde olduğu belirtildi. Fon özellikle Güney Afrika, Güney Kore, Meksika, İsrail, Brezilya gibi ülkelere yatırımın süreceği yorumunda bulundu.
PARA HANGİ ÜLKELERE GİDECEK;
Peki para hangi gelişmekte olan ülkeye gidecek. Yorumlara göre, izlenmesi gereken hisseler, Brezilya, Meksika, İsrail, Hindistan ve Güney Kore`deki TMT (teknoloji, medya, telekomünikasyon) hisseleri. Ancak özellikle Rusya krizi ile bölgedeki gelişmekte olan piyasalar arasında en likit olan İMKB`ye de bu ortamda para gelebilir. Yeni yılla birlikte Türkiye`de bazı nakit zengini derin hisseler yabancıların gözdesi olabilir. Uzmanlar her ne kadar Türkiye`de ilk çeyrek ve hatta ilk yarı büyümesinin eksi olacağını öngörse de şu anki fiyatların içinde bu beklentinin olduğunu belirtiyor. Telekom, THY özelleştirmesi, HSBC-Demirbank, TEB-Citibank evliliği gibi yabancı yatırımcının gözünü Türkiye`ye çevirmesini sağlayacak birkaç adım Türkiye`deki borsacıların telefonlarını daha fazla Londra, New York tarafından meşgul edebilir.
Gelişmekte olan üllkeler ne kadar büyüyecek?
1999 2000 2001 2002
Toplam 3.2% 5.3% 5.0% 4.8%
Güneydoğu Asya 6.9 7.2 6.4 6.0
Avrupa, Orta Asya 1.0 5.2 4.3 3.9
Latin Amerika 0.1 4.0 4.1 4.3
Ortadoğu, K.Afrika 2.2 3.1 3.8 3.6
Güney Asya 5.7 6.0 5.5 5.5
Afrika 2.1 2.7 3.4 3.7. (SABAH)