2008 yılı ücret zamlarına ilişkin yapılan toplusözleşme görüşmeleri birer birer son dakika anlaşmalarıyla sona eriyor. Yaklaşık 12 bin işçiyi ilgilendiren Türk Hava Yolları (THY) ve 20 binin üzerinde özel sektörde çalışan tekstil sektörü işçisi son anda grevden döndü.
Bu iki anlaşma dahil bu yıl içinde varılan toplusözleşme anlaşmalarına bakıldığı zaman en iyi anlaşmayı 320 bin kamu işçisinin yaptığı ortaya çıkıyor. Sırada ise devam eden üç toplu iş sözleşmesi var. Bunlar; Haber-İş`in yürüttüğü Türk Telekom, Harp-İş`in savunma sanayi ve Petkim...
Türk-İş 25 bini tekstil sektöründe olmak üzere belediye işçileri dahil aşağı yukarı 180 bin kişiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmelerinde de uzlaşmaya varıldığını açıkladı. Türk-İş`e bağlı sendikalarda süren ve biten görüşmeler 500 bin işçiyi kapsıyor.
Enflasyonun üzerinde
Bu yıl yapılan tüm toplu iş sözleşmelerinde çalışanları açısından yüzde 90 oranında memnuniyet sağladıklarını söyleyen Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Bütün sözleşmelerde idari, sosyal haklar ve ücretlerde enflasyonun üzerinde artış sağladık. Bu yıl için en iyi sözleşmeler kamu işçileri, Tüpraş, Havaş, tekstil şirketleri ve Erdemir gibi yerlerde oldu dedi.
Hükümetle Türk-İş arasında yürütülen ve 231 bin işyerini ilgilendiren görüşmelerde brüt ücretleri 900 YTL`nin altında bulunan işçilere 50 YTL iyileştirme, 2007 için seyyanen 140 YTL zam yapılmasında mutabakat sağlandı. Bu da yıllık yüzde 10 zam anlamına geliyor. 2008 için yüzde 3+3 üzerinde anlaşma sağlandı.
Tüpraş`ta başarılı sözleşme
Kamudan sonra en iyi anlaşmada Tüpraş ikinci sırada. 3 bin 731 Petrol-İş üyesi işçiyi kapsayan sözleşmeye göre, aylık ortalama bin 750 YTL olan ücretlere ilk altı ay için yüzde 10 zam yapıldı. Takip eden her altı ayda da ücretler enflasyon oranında artırılacak. Sosyal haklarda ise yüzde 25-50 artış oldu. Hava-İş ve THY yönetimi arasındaki anlaşma üçüncü oldu. Birkaç yıldır zam almayan İMKB çalışanları birinci altı ayda yüzde 36, ikinci altı ayda yüzde 4+TÜFE, üçüncü ve dördüncü altı aylarda gerçekleşecek TÜFE oranında zam alarak başarılı bir sözleşmeye imza attılar.
Türk Telekom`da bekleyiş
İhtilaflı toplugörüşmelerin başını Türkiye Haber-İş Sendikası`nın yürüttüğü, 27 bin kişiyi ilgilendiren Türk Telekom süreci çekiyor. Mayıstan beri devam görüşmelerde anlaşmaya varılamaması nedeniyle Türkiye Haber-İş Sendikası`nın cuma günü grev kararı alacağı öğrenildi.
Türkiye Haber-İş Sendikası Genel Başkanı Ali Akcan, arabulucu sürecinden de sonuç alınamadığını, temel isteklerinin sendika üyesi işçilerin ücretlerinin aynı işi yapan, aynı kıdem yılına sahip kapsam dışı personelin ücretleri düzeyine çekilmesi olduğunu kaydetti. Türk-İş Telekom`da anlaşmanın olacağını düşünüyor.
Yaklaşık 3 bin 500 kişinin çalıştığı Petkim`de de küçük bir pürüzün kaldığını söyleyen Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Burada da anlaşmanın sağlanacağına inanıyorum diye konuştu.
Bir diğer anlaşmaya varılamayan iş kolu da yaklaşık 27 bin işçinin çalıştığı savunma sanayi sektöründe.
Harp-İş`te 27 bin işçi
Harp-İş`ten yapılan açıklamada, Milli Savunma Bakanlığı ve ANT`ye (Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri) bağlı işyerlerinde 27 bin işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmelerinin yaklaşık dört aydır sürdüğü belirtildi. Burada yaşanan sıkıntının işverenin esnek çalışma koşulları isteğinin olduğu söyleniyor. Bu iş kolunda Yüksek Hakem Kurulu`nun vereceği karar bekleniyor.
Saatlar kala da olsa imzalar atıldı
TEKSTİL SEKTÖRÜ: En son bağlanan sözleşme oldu. Tekstil ve hazır giyim sektöründe, yaklaşık altı aydır devam eden ve 54 firmada toplam 12 bin işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesinde greve saatler kala anlaşma sağlandı. Buna göre ücretlere ilk altı ay için yüzde 4, ikinci altı ay için yüzde 5 zam yapılacak. Yeni işe girenlere ikramiye uygulaması da sürecek.
THY: Greve saatlar kala çözülen toplusözleşmelerin ilkini oluşturuyor. THY`de ücret zamlarında kıdem ve iş/uçuş tazminatlarına birinci yıl için yüzde 10 zam yapıldı. Kıdem ücretlerine 50 YTL, iş/uçuş tazminatlarına 30 YTL seyyanen zam, ikinci yıl ilk altı ay yüzde 3, ikinci altı ay yüzde 4 artış öngörüldü.
ERDEMİR: Erdemir`de 4 bin 700 çalışanı ilgilendiren sözleşme görüşmelerinde taraflar, ilk altı ay için saat ücretinde 50 YKr`lik artışta anlaştı. Sözleşme gereği izleyen altı aylarda ise enflasyon oranında artışta anlaşıldı. Sosyal haklarda da yüzde 20 iyileşme sağlanan görüşmelerde, çalışanlardan dileyen 2 ton kömür, dileyen ise bedelini alabilecek.
VAKIFBANK: Ortalama yüzde 21 zam kararı alındı. Sözleşmeye göre, ilk altı ayda ücretlerin 1000 YTL`ye kadar kısmına yüzde 10, 1000 YTL`nin üzerindeki kısmına ise yüzde 5 zam yapıldı. Ücretler, ilaveten seyyanen 100 YTL artırıldı. En düşük lise mezunu ücreti 875 YTL oldu.
TEKEL: Ortalama saat ücreti yüzde 10.97 artışla 6.65 YTL, en düşük saat ücreti 3.65 YTL`ye ulaştı. Sözleşmenin ardından kurumda ortalama işçi ücretleri net 1000 ila 1010 YTL seviyesine çıktı.
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR: Belediye ile İSKİ, İGDAŞ, BELBİM, İSTON, İSFALT, İSBAK ve KÜLTÜR A.Ş.`ye bağlı 13 bin 500 işçiyi ilgilendiren sözleşmeyle yüzde 18 zam yapılırken, ortalama net aylık ücret bin 217 YTL oldu. Sözleşmenin ikinci yılında enflasyon oranında zam yapılacak.
TCDD: 15 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi ile birinci yılda yüzde 10`un altında kalmamak kaydıyla tüm işçilerin çıplak ücretlerine yıllık 140 YTL zam yapıldı. Ayrıca, ikinci yılın ilk altı ayında yüzde 3, ikinci altı ayında ise yüzde 3 artış sağlandı.
TÜBİTAK: Türk-İş ile hükümet arasında imzalanan çerçeve protokol doğrultusunda bu yıl için 140 YTL`den az olmamak üzere yüzde 10 artışa gidilirken, ikinci yılın birinci ve ikinci altı ayları için ücretler yüzde 3`erlik oranlarda yükseltilecek.
DEDEMAN: Birinci yılın ilk altı ayında brüt ücretlere brüt 45 YTL, ikinci altı ayda brüt 65 YTL zam yapıldı. İkinci yıl brüt ücretler TÜFE hedef enflasyonu oranında artırılacak. Gerçekleşecek enflasyon oranının, hedef enflasyonun üzerinde olması halinde farkın 3/4`ü ücret zammı olarak yansıtılacak.
ETİ ALÜMİNYUM: Bin 500 işçiye ortalama yıllık yüzde 20 ile 25 arasında zam verildi. İşçiler 80-130 YTL arasında net ücret artışı aldı. Zam, 2008 ve 2009 yılları için enflasyon artışı oranında gerçekleşecek.
METRO: Metro Grossmarket`in 10 merkezinde çalışan bin 800 işçiye yüzde 12 zam yapıldı.