1999 tum para piyasalariicin harekeli bir yildi. Yil sonuna dogru IMKB`nin yildizi parlarken TL piyasalari ikinci planda kaldi. Cunku bu piyasalarda onemli bir beklenti kalmamisti. TL piyasasinda oranlar uzun bir gevseme surecinin ardindan yuzde 45-50`lere oturdu. Piyasa yila likidite sikintisiyla basladi. Agustos 1998`de baslayan Rusya krizi ve mali milat uygulamasi nedeniyle yabanci sermaye cikisi bu sikintinin ilk nedenlerindendi. Uzmanlara gore o donemde 98 yilinda dondurulan kamu zamlari nedeniyle enflasyon bir olcude dusurulmus ancak her zamanki gibi yapisal reformlar yapilmadigi icin bu dususun kalici olamayacagi gozlemlenmeye baslanmisti. Ustelik yil basinda yeni yilda secim belirsizligi ve secimlerden tek partili bir hukumetin cikma olasiliginin dusuklugu piyasada belirsizlik yaratiyordu. Hazine`nin 99 yilinin ilk dort ayindaki ic borc servisinin tum zamanlardaki en yuksek rakam olmasi ve diger gerekceler bono bilesik faizlerini yilin ilk aylarinda yuzde 150`lere kadar yukseltti. 16 Subat`ta PKK lideri Abdullah Ocalanin yakalanmasi ile olusan iyimser hava dahi oranlarda dususu saglayamadi. Yaz aylarinda global kriz sona erdi. Piyasa hukumetin uyguladigi reformlar sonucunda ileriye donuk olumlu sonuclarin alinacagina, enflasyonun dusecegine inanmaya basladi ve bu paralelde oranlar gevsedi. Hukumet sosyal guvenlik reformu ve bankacilik reformunu yaparken vergi uygulamalarinda son yasadan geri adim atarak eski uygulamalara geri dondu. Mali milat uc yil ertelendi. IMF ile yakin izleme anlasmasindan bir stand- by`a gecis sureci basladi. Agustos ayinda bu olumlu havayi deprem kesintiye ugratti. Depremin ardindan oranlarda hizli bir yukselme yasandi. Bono piyasasinda hizla yabanci satislari gorulurken dovize talep artti. Buna ragmen Merkez Bankasi`nin politikasi piyasayi dengeledi. Borsayi da olumlu etkileyen tum faktorler bu surecin devaminda yasandi. IMF gorusmeleri, adim adim stand-by`a gidis, Turkiye`nin uluslararasi piyasalarda kredibilitesinin artmasi, uluslararasi kuruluslarin birbiri ardina olumlu aciklamalari ve Helsinki zirvesi... Aralik ayinda merkez Bankasi tarafindan aciklanan uc yillik doviz ve para programi da faiz dususunun kalici olacagini ortaya koydu. Yilin son gunlerinde oranlar yuzde 50`lerin altina geriledi. Aciklanan para programi gelecege yonelik tahmin ve belkentilerin tutma olasiligini yukseltmis durumda. Ozellikle yabancilar icin bu cok onemli. Bu nedenle 2000 yilinda Turkiye`ye disaridan para girisinin hizlanarak devam etmesi bekleniyor. Bu da faiz dususunu devam ettirecek. repo piyasasinda ise hareketler genellikle kisa vadeli gelismelere gore yasaniyor. 1999 yili sonuna dogu artan likidite sikisikligi nedeniyle oranlar yuksek seyretti. Yilin ilk aylarinda da bu seyrin devami bekleniyor. Bundan sonrasi icinse reponun bir yatirim araci degil ancak likit kalmak isteyenlerin basvuracaklari bir enstruman olacagi degerlendirmeleri yapiliyor. Doviz 1999 yilinin ikinci yarisindan itibaren bir yatirim araci olmaktan cikti. Cunku Merkez Bankasi uyguladigi kur politikasiyla dovizde belirledigi oranin uzerinde bir yukselise izin vermedi. Aciklanan para programina gore de kur artisi yillik yuzde 20 duzeyinde gecreklesecek. Buna gore ocak-mart doneminde yuzde 2.1, nisan-haziran doneminde yuzde 1.7, temmuz-eylul doneminde yuzde 1,3 ve ekim aralik arasinda aylik yuzde 1`lik bir artis yasanacak. Uzmanlara gore doviz 2000 yilinda bir yatirim araci olmayacak. Para politikasinin uygulanacagina inanci tam olan piyasada yabanci para girisi ve faiz dususuyle beraber dovizde de onemli bir hareket yasanmayacak. Ayni beklentiler altin piyasasi icin de gecerli. Altinda 1999 yilinda uluslararasi gelismeler paralelinde tek bir hareket oldu. 288 dolar duzeyinde basladigi yil boyunca 285-290 dolar araliginda hareket eden ons ekim ayinda hizli bir yukselis yasadi. Eylul sonunda 336 dolara kadar cikti. Avrupa`daki 15 merkez bankasinin onumuzdeki bes yilda resmi altin satislarinin 2 bin tonla sinirlanacagini aciklamasi panik alimlara neden oldu. Riski dengeleme amaciyla yapilan bu alimlar cikisi hizlandirdi. Kasim ayina gelindiginde ise altinda duzeltme basladi. Para piyasalarinda 2000`de borsaya alternatif olabilecek tek enstruman yatirim fonlari olarak goruluyor. 1999`da getirileri yuzde 350`lere varan fonlarin kucuk yatirimcinin tercih listesinde ilk siralarda yer almasi gerektigini kaydeden uzmanlara gore risk almak istemeyenler icin de fonlar cazip olacak. Yine borsadaki hareketlere paralel olarak ozellikle A tipi yatirim fonlarinin getirilerinin yuksek olmasi bekleniyor. (PARA)
Tl`de 2000 Durgun Gececek.
26.12.1999 - 00:00 | Son Güncelleme :1999 tum para piyasalariicin harekeli bir yildi. Yil sonuna dogru IMKB`nin yildizi parlarken TL piyasalari ikinci planda kaldi. Cunku bu piyasalarda onemli bir beklenti kalmamisti. TL piyasasinda oranlar uzun bir gevseme surecinin ardindan yuzde 45-50`lere oturdu. Piyasa yila likidite sikintisiyla basladi. Agustos 1998`de baslayan Rusya krizi ve mali milat uygulamasi nedeniyle yabanci sermaye cikisi bu sikintinin ilk nedenlerindendi. Uzmanlara gore o donemde 98 yilinda dondurulan kamu zamlari nedeniyle enflasyon bir olcude dusurulmus ancak her zamanki gibi yapisal reformlar yapilmadigi icin bu dususun kalici olamayacagi gozlemlenmeye baslanmisti. Ustelik yil basinda yeni yilda secim belirsizligi ve secimlerden tek partili bir hukumetin cikma olasiliginin dusuklugu piyasada belirsizlik yaratiyordu. Hazine`nin 99 yilinin ilk dort ayindaki ic borc servisinin tum zamanlardaki en yuksek rakam olmasi ve diger gerekceler bono bilesik faizlerini yilin ilk aylarinda yuzde 150`lere kadar yukseltti. 16 Subat`ta PKK lideri Abdullah Ocalanin yakalanmasi ile olusan iyimser hava dahi oranlarda dususu saglayamadi. Yaz aylarinda global kriz sona erdi. Piyasa hukumetin uyguladigi reformlar sonucunda ileriye donuk olumlu sonuclarin alinacagina, enflasyonun dusecegine inanmaya basladi ve bu paralelde oranlar gevsedi. Hukumet sosyal guvenlik reformu ve bankacilik reformunu yaparken vergi uygulamalarinda son yasadan geri adim atarak eski uygulamalara geri dondu. Mali milat uc yil ertelendi. IMF ile yakin izleme anlasmasindan bir stand- by`a gecis sureci basladi. Agustos ayinda bu olumlu havayi deprem kesintiye ugratti. Depremin ardindan oranlarda hizli bir yukselme yasandi. Bono piyasasinda hizla yabanci satislari gorulurken dovize talep artti. Buna ragmen Merkez Bankasi`nin politikasi piyasayi dengeledi. Borsayi da olumlu etkileyen tum faktorler bu surecin devaminda yasandi. IMF gorusmeleri, adim adim stand-by`a gidis, Turkiye`nin uluslararasi piyasalarda kredibilitesinin artmasi, uluslararasi kuruluslarin birbiri ardina olumlu aciklamalari ve Helsinki zirvesi... Aralik ayinda merkez Bankasi tarafindan aciklanan uc yillik doviz ve para programi da faiz dususunun kalici olacagini ortaya koydu. Yilin son gunlerinde oranlar yuzde 50`lerin altina geriledi. Aciklanan para programi gelecege yonelik tahmin ve belkentilerin tutma olasiligini yukseltmis durumda. Ozellikle yabancilar icin bu cok onemli. Bu nedenle 2000 yilinda Turkiye`ye disaridan para girisinin hizlanarak devam etmesi bekleniyor. Bu da faiz dususunu devam ettirecek. repo piyasasinda ise hareketler genellikle kisa vadeli gelismelere gore yasaniyor. 1999 yili sonuna dogu artan likidite sikisikligi nedeniyle oranlar yuksek seyretti. Yilin ilk aylarinda da bu seyrin devami bekleniyor. Bundan sonrasi icinse reponun bir yatirim araci degil ancak likit kalmak isteyenlerin basvuracaklari bir enstruman olacagi degerlendirmeleri yapiliyor. Doviz 1999 yilinin ikinci yarisindan itibaren bir yatirim araci olmaktan cikti. Cunku Merkez Bankasi uyguladigi kur politikasiyla dovizde belirledigi oranin uzerinde bir yukselise izin vermedi. Aciklanan para programina gore de kur artisi yillik yuzde 20 duzeyinde gecreklesecek. Buna gore ocak-mart doneminde yuzde 2.1, nisan-haziran doneminde yuzde 1.7, temmuz-eylul doneminde yuzde 1,3 ve ekim aralik arasinda aylik yuzde 1`lik bir artis yasanacak. Uzmanlara gore doviz 2000 yilinda bir yatirim araci olmayacak. Para politikasinin uygulanacagina inanci tam olan piyasada yabanci para girisi ve faiz dususuyle beraber dovizde de onemli bir hareket yasanmayacak. Ayni beklentiler altin piyasasi icin de gecerli. Altinda 1999 yilinda uluslararasi gelismeler paralelinde tek bir hareket oldu. 288 dolar duzeyinde basladigi yil boyunca 285-290 dolar araliginda hareket eden ons ekim ayinda hizli bir yukselis yasadi. Eylul sonunda 336 dolara kadar cikti. Avrupa`daki 15 merkez bankasinin onumuzdeki bes yilda resmi altin satislarinin 2 bin tonla sinirlanacagini aciklamasi panik alimlara neden oldu. Riski dengeleme amaciyla yapilan bu alimlar cikisi hizlandirdi. Kasim ayina gelindiginde ise altinda duzeltme basladi. Para piyasalarinda 2000`de borsaya alternatif olabilecek tek enstruman yatirim fonlari olarak goruluyor. 1999`da getirileri yuzde 350`lere varan fonlarin kucuk yatirimcinin tercih listesinde ilk siralarda yer almasi gerektigini kaydeden uzmanlara gore risk almak istemeyenler icin de fonlar cazip olacak. Yine borsadaki hareketlere paralel olarak ozellikle A tipi yatirim fonlarinin getirilerinin yuksek olmasi bekleniyor. (PARA)