Kira artışını sınırlayan yasanın, Anayasa Mahkemesi`nce, mülkiyet sahipleri aleyhine sonuç doğurabileceği ve sözleşme özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle iptal edilebileceği belirtiliyor.
Milyonlarca kiracı ve ev sahibiyle hükümetin `enflasyonla mücadele` amaçlı ekonomi politikalarını doğrudan etkileyecek kira artışını sınırlayan yasanın iptali istemli dava nihayet görüşülüyor. Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç, raportörün çalışmasını tamamlayarak teslim ettiğini, davayı bu hafta görüşebileceklerini söyledi. Davada, iptal kararı verilmesi halinde 2001 yılında kira artışları yüzde 10 ile sınırlanamayacak, ancak olası iptal kararı geriye yürümediğinden bu yıla ilişkin yüzde 25`lik sınır geçerli kalacak. Geçen yıl şubat ayında yürürlüğe giren ve kira artışlarını 2000 yılı için yüzde 25 ile, 2001 yılı için ise yüzde 10 artışla sınırlayan yönde düzenleme yapan maddenin iptalini Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi istemişti.
Anayasa Mahkemesi de Bilecik Sulh Hukuk`un yaptığı başvuruyu kabul ederek davayı esastan görüşmeye karar vererek dosyayı raportöre göndermişti.
Sıra görüşmede
Radikal`e bilgi veren Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç, raportörün çalışmasını tamamlayarak hazırladığı raporu kendilerine teslim ettiğini, bunun da incelemeleri için üyelere dağıtıldığını belirtti. Kılıç, davanın ne zaman ele alınacağı sorusuna Sayın başkan bir programı nedeniyle bulunduğu KKTC`den dönünce pazartesi (bugün) günü bir toplantı yapılır zannediyorum. Yapılacak toplantıda neyi ne zaman ele alacağımızı tartışırız. İlk ele alacağımız dava da büyük ihtimalle bu dava olacak. Bu durumda hafta içinde davayı karara bağlayabiliz yanıtını verdi. Kılıç, FP davasının bu dava sonrası ele alınabileceğini belirtirken yine de kesin programın hafta başında belli olacağını söyledi.
İki yönü var
Anayasa Mahkemesi`nin, yolu gözlenen kararını iki temel tartışma sonucu oluşturması bekleniyor: Bunlardan ilki, yasama organının kira artış oranlarını enflayon hesaplarıyla sınırlama yetkisinin anayasallığı, diğeri ise evsahibi-kiracı arasındaki sözleşme özgürlüğünün ihlal edilip edilmediği konusu. Kira artış oranı geçmişte de mahkemede tartışılmıştı. 60`lı yıllarda bu yöndeki düzenlemede yine enflasyon gerekçeleri ele alınmış, ancak öngörülen enflasyonun beklenenin çok üzerinde çıkması mülkiyet sahiplerinin aleyhine sonuç doğurduğu tespiti yapılmış, buna bağlı sınırlı iptal veilmişti. Buna rağmen, mahkeme aynı davada artış oranlarının sınırlanması yoluna gidilmesine onay vermişti.
Yargıtay`ın içtihatları
Öte yandan, binlerce kira davasını çözen Yargıtay`ın aynı konuya ışık tutan içtihatların raportörce ele alındığı gibi mahkemede de değerlendirilmesi bekleniyor. Yargıtay`ın kira artış oranının mutlaka enflasyon oranında belirlenmesi gibi bir görüşü bulunmadığı gibi, bundan daha düşük oranlarda artışın belirlenmesine kapı aralıyor. Anayasa Mahkemesi`nin, kira artışını sınırlayan şimdiki yasayı bu yönleri dikkate alarak Anayasa`ya aykırı bulmayabileceği konuşuluyor.
İptal olasılığı
Ancak, davayı açan yerel mahkemenin gerekçelerinde yer aldığı gibi, taraflar arasındaki sözleşme özgürlüğünün artışın sınırlanmasıyla ihlal edildiği iddiası da ciddi taraftar buluyor. Bu yüzden Anayasa Mahkemesi`nin, bu yönüyle kira artışına iptal kararı verme olasılığından söz ediliyor.
Gülen kim olacak?
Kira artışının 2001 yılı için yüzde 10 artışla sınırlanmasına ilişkin yasaya Anayasa Mahkemesi`nin herhangi bir gerekçeyle iptal kararı vermesi, kira sistemini yeniden altüst edecek. İptal kararları geriyi yürümediği için şimdiye kadarki yüzde 25`lik sınırlamaya dayalı sözleşmeler geçerli sayılacak. Ancak, iptale ilişkin gerekçe yayımı da hızla yapılırsa 2001 yılı için kira artışları artık yüzde 10`la sınırlanamayacak.
Karar bekleniyor
İptal kararı, enflasyonun hedeflerin üzerine çıkması nedeniyle mağdur olduklarını, ayrıca sınırlamanın da sözleşme özgürlüğüne aykırı olduğunu savunan yüzbinlerce ev sahibini mutlu edecek. İptal isteminin reddedilmesi ise hem hükümeti, hem de kiracıları sevindirecek, bu durumda 2000 sonuna kadar yüzde 25`lik artışa dokunulmayacağı gibi 2001 yılında da kira artışları yüzde 10`u geçemeyecek.(RADİKAL)