Buffalo operasyonuyla 35 yıllık etlerin Türkiye’ye sokulduğu iddialarının ardından, Avrupa’da yeniden hortlayandeli dana hastalığı et sektöründeki sıkıntıyı daha da artırdı.
Bu gelişmelerin ardından özellikle kırmızı ette söylentilerin ayyuka çıkması, “Acaba beyaz et satışları artıyor mu?” sorusunu akla getirdi. Ancak görüşlerini aldığımız beyaz et üreticilerinden de pek olumlu veriler alamadık. Çünkü onlar da arz fazlası nedeniyle düşen fiyatlardan şikayetçiler. Bu nedenle karlılıklarının önemli oranda düştüğüne işaret eden beyaz et üreticileri, hükümetin en azından KDV oranlarını düşürerek kendilerine yardımcı olması gerektiğini söylüyorlar.
Bu yılın ve 2001’in beyaz etçiler ve de kırmızı etçiler için de pek parlak olması beklenmiyor. Yani sektörün her iki tarafından da pek iyi sesler çıkmıyor.
İki başlı sıkıntının yaşandığı et sektöründe halka açık olarak faaliyet gösteren şirketlerin 2000 yılı ve 2001 yılı projeksiyonlarını araştırdık....
MARET: Düşüş hedefleri etkilemeyecek
Maret, kırmızı et sektörüne yönelik ortaya atılan söylentilerden olumsuz etkilendi. Şirketin kasım ayı satışları olumsuz söylentilerin etkisiyle yüzde 10 geriledi. Ali Güler, bu tür söylentilerin dönem dönem ortaya atıldığını vurgulayarak, “Vatandaş kırmızı et yemekten korkar oldu” diyor. Sektörde ciddi tedirginlik yaşandığını söyleyen Güler, hükümetten sektörü rahatlatacak bir açıklama beklediklerini ifade ediyor. Güler, ayrıca bu kadar büyük tonajlarda etin Türkiye’ye rahat bir şekilde girmesinin mümkün olmadığını da sözlerine ekliyor.
Aralık ayının ramazan olması itibariyle satışlarda bir miktar artış olabileceğini ifaed eden Güler, buna rağmen olumsuz söylentilerin satışları gerileteceği ihtimaline de dikkat çekiyor.
Son bir ayda Maret’in satışlarında yaşanan yüzde 5-10’luk daralmaya rağmen şirketin ciro ve kar hedeflerinde sapma beklenmiyor. 12 aylık bilançolarda da karlılıklarının artarak devam edeceğini ifade eden Güler, “Bu nedenlerden dolayı 40 trilyon lira olan ciro hedefimizde ve kar hedefimizde herhangi bir sapma söz konusu olmayacak” diyor.
Bu yıl geçen yıla göre miktar bazında yüzde 10 büyüyen şirket, 2001 yılında da yüzde 10 fiziki büyüme hedefliyor.
PINAR ET: Hindi satışları arttı
Pınar Et kırmızı et sektöründe yaşanan olumsuz gelişmelerden etkilenmediğini açıkladı. Pınar Et Genel Müdürü Zeki Ilgaz, kurulduklarından bu yana müşterilerine sağlıklı, güvenilir ve üstün kaliteli ürünler sunduklarını söylüyor. Ilgaz, sektörün TS ISO 9001 Kalite Sistem belgesi’ne sahip ilk kuruluşu olduklarına da dikkat çekiyor.
Ilgaz’ın açıklamalarına göre deli dana ve buffalo operasyonları nedeniyle Pınar Et’in et talep ve satışlarında herhangi bir azalma söz konusu olmadı. Ancak Ilgaz, bunu söylerken şu açıklamayı yapmayı da ihmal etmiyor: “Hem beyaz ette, hem de hidi ürünlerinde kesin rakamların görülebilmesi için 1 aylık satış sonuçlarının alınması gerekir.”
Pınar Et, bu yıl sonuna kadar 2 milyon adet hindi üretmeyi ve satmayı planlıyor. Kırmızı et satışlarında daralma yaşamayan Pınar Et’in son haftalarda hindi eti satışlarında talep artışı yaşanmış. “Bu artışta son aylarda yaptığımız yoğun reklam ve promosyonların büyük etkisi vardır” diyen Ilgaz, bu durumu kırmızı ette yaşanan sorunlara bağlamıyor.
Pınar Et, her yıl dolar bazında yüzde 20-25 ciro artışı hedefliyor. Bu yıl da aynı hedefle çalışan Pınar Et’in deli dana ve buffaolu söylentileri nedeniyle 2000 yılı hedeflerinde sapma beklenmiyor.
VAN ET: Promosyon, söylentlierden korudu
Van Et, sektöründeki söylentilerden etkilenmedi. Ramazan ayından önce satışları artırmak amacıyla bazı aktiviteler planlayan şirket, ortaya atılan söylentilerden bu sayede kurtuldu.
Van Et Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Tokmakçıoğlu, buffalo ve deli dana söylentilerinin aktiviteleriyle aynı döneme denk gelmesi nedeniyle spekülasyonlardan etkilenmediklerini belirtiyor.
Van Et’in aktiviteleri çeşitli promosyonları kapsıyor. Şirket, ürünlerini alanlara yanında makarna, pirinç gibi farklı besin maddeleri hediye ediyor.
Bu tip olayların sonunda karlı çıkan kesimin iyi firmalar olduğunu ifade eden Tokmakçıoğlu, böylelikle tüketicinin bilinçlendiğini, ucuz ve kalitesiz ürünler yerine sağlıklı ürünleri tercih ettiklerini belirtiyor.
31 aralık tarihi itibariyle Tarım Bakanlığı’nın yeni uygulamalara başlayacağını söyleyen Tokmakçıoğlu, bu uygulamalardan birinin de ruhsatsız işyerlerinin kapatılması olacağının altını çiziyor. Tokmakçıoğlu, bu gibi gelişmelerin satışlarına olumlu yansıyacağını belirtiyor.
2000 yılı için 21 trilyon lira ciro hedefleyen Van Et, 2001’de ise hindi işine ağırlık verecek. Hindi üretiminin 2001 yılında şirketin cirosunu yüzde 25 oranında artırması öngörülüyor.
BANVİT: Satışlar artmadı
1998 ve 1999 yıllarında satışlarını önemli oranda artıran Banvit, 2000 yılında satış sıkıntısı içine girdi. Bu yılın her döneminde açıkladığı bilançolarda karlılığı düşen şirketin, yıl sonu bilançosunda da karlılıkta düşüş bekleniyor.
Banvit Yönetim Kurulu Başkanı Vural Gröener, bu durumu hükümetin beyaz et sektörüne değer vermemesine ve arz fazlasına bağlıyor. Yönteicilerin kırmızı et sektöürne büyük önem verdiğini iddia eden Görener, “Kırmızı ette KDV oranı yüzde 1’ken bu oran beyaz ette yüzde 8’e çıkıyor. Bu durumda biz satış yaparken baştan kaydediyoruz” diyor.
Buffalo ve deli dana söylentilerinin beyaz et satışlarını artırmadığının altın çizen Görener, “Ramazan ayı olduğu için insanalr yine salam-sucuk yiyorlar. Bu duumdan dolayı beyaz et sektöürnde ekstra bir satış artışı söz konusu değil” diyor.
Beyaz et sektörünün içinde bulunduğu durumda hesapsız büyümenin büyük payı olduğunu vurgulayan Görener, “Ancak bu bir devredir. Bu sıkıntılı dönemde bütün şirketlerin varlıklarını sürdürebilmeleri mümkün değildir. Bu nedenle önümüzdeki dönemlerde arzda azalma olacak ve sektör eski parlak günlerine geri dönecektir” diyor. Bu yıl için 125 milyon dolar ciro hedefleyen şirketin, yaşanan fiyat daralmasından dolayı bu hedefine ulaşması beklenmiyor. Şirket 2001 yılında ise 150 milyon dolar ciro hedefliyor.
ŞEKER PİLİÇ: Karlılıkta düşüş bekliyor
Şeker Piliç Genel Müdür Yardımcısı Emre Bor, kırmızı et sektöründe yaşanan çalkantıların beyaz et sektörünü herhangi bir şekilde olumlu etkilemediğini söyleyerek diğer beyaz et üreticilerinin açıklamalarına katılıyor. Bu dönemde satışlarda yükselme ve beyaz ete yönelim olduğuna işaret eden Bor, bunun nedenlerini ise şöyle açıklıyor: “Bu olumsuzluktan dolayı satışlarımız artmadı. Genel olarak ramazan aylarında beyaz et satışları yükselir. Çünkü bu ayda balık tüketimi olmaz. Kırmızı etin daha pahalı olması nedeniyle piliç eti daha fazal tüketiliyor” diyor.
Şeker Piliç’in 12 aylık bilançolarında, sektörün bu yılki durumu itibariyle kar düşüşü bekleniyor. Bor, düşüşün ana sebeplerini şöyle sıralıyor:
‘Yatırımlardan kaynaklanan fon çıkışı gerektirmeyen amortisman giderlerinin artması, bu yıl yayılma politikamız gereği pazarlama ve dağıtım giderlerinin artması, piliç fiyatlarının düşmesi ve balık sezonunun çok iyi geçmesi.”
Bu yıl sonunda 25 trilyonun üzerinde ciro hedeflediklerini söyleyen bor, “Ancak karlılık bahsettiğimiz sebeplerden ötürü düşük olacak” diyor.
Bor, 2001 yılı hedeflerinin, bu yıla göre daha yükseklerde olacağını vurgulayarak, ileri işlenmiş ürünlere ağırlık vereceklerini söylüyor.
MUDURNU TAVUKÇULUK: Karlılık artışı bekleniyor
Mudurnu Tavukçuluk Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Tankut Baytaroğlu da, buffalo ve deli dana söylentileri nedeniyle satışlarında uzun boylu bir artışın söz konusu olmadığını vurguluyor.
Bu söylentiler çıktığında kendilerininde olumlu beklentiler içine girdiklerini ifade eden Baytaroğlu, durumu ‘Belli belirsiz bir artış var’ diyerek özetliyor. Beyaz et sektörünün arz fazlası nedeniyle büyük sıkıntıda olduğunun altını çizen baytaroğlu, insanların da artık yiyeceklerinden bile kısarak, likit kalmayı tercih ettiklerini söylüyor. Buna parelel olarak beyaz et fiyatlarında düşüş olduğunu söyleyen Baytaroğlu, bunun da karlılığı olumsuz etkilediğini söylüyor.
12 aylık bilançolarında karlılıklarında bir miktar artış beklediklerini söylüyen Baytaroğlu, 42-43 trilyon lira olan ciro hedeflerinde ise sapma beklemiyor.
2000 yılını sıkıntılı geçiren Mudurnu, 2001 yılında karlılığı artırmak için verimliliği artırma hedefinde. Verimliliği artırmanın kendileri için çok önemli olduğunu söyleyen Baytaroğlu, üretimin her aşamasında bunu uygulayacaklarını söylüyor. Baytaroğlu, bu yolla 2001 yılında 50-55 trilyon lira ciro gerçekleştireceklerini söylüyor. (PARA-BORSAMARKET)