Siemens’in trafik sinyalizasyon pazarında 2001’den itibaren geliştirdiği ‘Kırmızı ışık karteli’ akla Roche olayını getirdi. Roche, SSK’ya fahiş fiyatla ilaç sattığı ve böylece haksız kazanç sağladığı iddiasıyla gündeme geldi. Rekabet Kurulu, Roche’un Rekabet Kanunu’na aykırı duruma neden olmadığına karar verdi.
Ancak, savcılık soruşturma açtı, polisler iki kez Roche’u bastı ve şirketin yönetim kurulu başkanı da dahil birçok kişiyi gözaltına aldı. Siemens olayında ise Rekabet Kurulu ‘rekabete aykırı’ eylemler tespit edip hem Siemens’i hem de bayilerini (ihbarcı bayi de dahil) suçlu buldu. Şimdi, ‘İki olay arasında ne fark var?’ sorusu tartışılıyor.
Roche ne yaptı sonra ne oldu
Roche, SSK’ya fahiş fiyatla ilaç satmakla suçlandı. Olay, işten atılan Roche yöneticisi Veysi Mungan’ın yaptığı ihbarla Temmuz 2003 sonunda patlak verdi. Rekabet Kurulu, Roche’un rekabete aykırı uygulaması olmadığına karar verdi.
Kanser tedavisinde ve diyalize giren hastalarda kullanılan NeoRecorman adlı ilacın bir ecza deposuna 88 milyon, Başkent Üniversitesi Hastanesi’ne 173 milyon, SSK’ya ise 230 milyon liraya satıldığı faturalarıyla belgelendi.
Savcılık soruşturma başlattı. Organize Suçlar Şubesi polisleri Roche A.Ş.’nin merkezini iki kez bastı. İlk baskında incelemeye alınan belgelerle SSK’nın zarara uğratıldığı hükmüne varıldı ve ikinci baskın yapıldı.
Roche Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Yöneyman ile SSK İstanbul Satın Alma Müdürü Azmi Arslan da dahil sekiz yönetici gözaltına alındı. Toplam gözaltı SSK çalışanlarıyla birlikte 23 kişiyi buldu. Aralarında Yöneyman’ın da bulunduğu bir grup hakkında hapis cezası istemiyle dava açıldı.
Siemens ne yaptı sonra ne oldu
Siemens, 2001 yılında ekonomik kriz nedeniyle zorluk çeken ‘Trafik sinyalizasyon üreticisi firmaları nakit ve ürün desteği ile bayileştirdi, üretimi yasakladı ve tek üretici oldu. 81 vilayeti bayilerine paylaştırdı.
Siemens’in ihalelerde fiyatları yükseltmek ve ihaleleri almak için Rekabet Kanunu’na aykırı yöntemler uyguladığı, 2001’den 2004 ortalarına kadar trafik sinyalizasyon işleriyle ilgili ihalelerin büyük bölümünde bayileri kanalıyla hakim durum yarattığı iddia edildi.
Siemens, eski bayisi Süleyman Erseven, Rekabet Kurulu’na ihbarda bulundu. Rekabet Kurulu soruşturma açtı ve Simens’i suçlu bularak 10.2 trilyon lira ceza kesti. Kurul gerekçeyi, ‘Siemens’in oluşturduğu bayilik sistemi ve söz sonusu sistem sonrası kamu alımlarında (ihalelerde) gerçekleştirilmiş rekabete aykırı eylemler’ diye açıkladı.
Siemens’in Genel Müdürü Zafer İncecik, Rekabet Kurulu’nun kestiği cezaya, belgeleriyle gündeme gelen ‘kırmızı ışık karteli’ iddiasına iki gün üstüste ‘Siemens’ imzalı yazılı açıklamayla yanıt vermekle yetindi. Siemens, ‘Bu iş zaten çok küçük. Hakim durum yaratmadık. Rekabet Kurulu cezasını yargıya götürüyoruz’ dedi.
Siemens’ten atılan Ürkmez: İsteneni yaptık
SIEMENS’in, Süleyman Erseven’in ‘ihbarı üzerine’ işine son verdiği yöneticilerden Fetih Ürkmez, ‘Bu oganizasyonu siz kendi kafanıza göre mi kurdunuz’ sorusunu şöyle yanıtladı: ‘Tüm belgelere bakarsanız, can alıcı belgelerde bizlerin değil başkalarının imzasını göreceksiniz. Çünkü bu işin ana kurallarını Siemens koydu bizler de sorumlu müdürler olarak işi yürüttük. Zaten bizim işten atılışımız da ‘Rekabet Kurulu kararıyla ilgili değil. Amber A.Ş. ile ilgilidir. Siemens bundan sonra bizi yazılı olarak suçlamadıkça ben birşey söylemem. Bize dokunmadığı sürece zaten benim soruları cevaplamımın hiçbir mantığı da yok.’