Şenay Zeren
Dünya piyasaları için oldukça kritik olan ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararına sayılı saatler kaldı. Fed’in para politikasını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı bugün sona eriyor ve Fed, Türkiye saati ile 21:00’de faiz kararını açıklayacak. Fed Başkanı Jerome Powell’in basın toplantısının ise 21:30’da başlaması bekleniyor.
Fed son toplantısı olan mart ayı toplantısında, Kasım 2018 tarihinden bu yana ilk kez faiz artırımına giderken; faizleri 0-0,25'ten 0,25-0,50 aralığına çekmişti. Piyasalar, mayıs ayı toplantısında Fed’den 50 baz puanlık faiz artışına kesin gözüyle bakıyor. Başkan Powell, Uluslararası Para Fonu (IMF) - Dünya Bankası Bahar Toplantıları kapsamında düzenlenen panelde yaptığı konuşmasında 50 baz puanlık faiz artışına işaret etmiş, haziran ayı toplantısı için ise 50 baz puanlık faiz artışının yapılma ihtimalini güçlendirmişti. Ancak gelen olumsuz ekonomik veriler sonrası piyasalar haziran ayında 75 baz puanlık faiz artışını fiyatlamaya başladı.
PİYASALAR NE TEPKİ VEREBİLİR?
Fed’in politika faizinde yapacağı artırımla beraber, yılın geri kalanındaki toplantılarla ilgili vereceği mesajlar da önemli olacak. Özellikle Fed Başkanı Powell’ın konuşmasında, önümüzdeki toplantılarla ilgili ipuçları aranacak. Fed’den faiz artırımlarında vitesi yükselteceğine dair mesajlar gelirse, piyasaların buna tepkisiz kalmaması bekleniyor. Daha da şahinleşen Fed ile beraber, dünyada dolar varlıklarında güçlenme, ABD tahvil faizlerinde yukarı yönlü bir hareket beklenirken; emtialarda ise değer kayıpları yaşanabilir. Dünya borsa endekslerinde ise sert hareketler görülebilir. Piyasalar beklentiler dahilinde bir Fed ile karşılaşırsa da, bu durum daha önceden fiyatlandığı için piyasalarda sert hareketler görülmesi beklenmiyor.
Ayrıca mayıs toplantısında Fed’in, bilanço daraltma planının onaylanabileceği beklentisi de bulunuyor. Fed, 15-16 Mart tarihinde düzenlenen toplantısına ilişkin yayımladığı tutanaklarda, 95 milyar dolarlık aylık bilanço daraltmanın uygun olacağı ifade edilmişti.
SÜRPRİZ DARALMA PLANLARI DEĞİŞTİREBİLİR Mİ?
Geçtiğimiz perşembe günü, ABD ekonomisi 2022 yılı birinci çeyrek büyüme verileri açıklandı. ABD ekonomisi, sürpriz bir şekilde yüzde 1,4 oranında daralırken; piyasa beklentisi ABD’nin yüzde 1,1 büyümesi yönündeydi. Yaşanan ekonomik daralmada, Rusya-Ukrayna savaşı ile beraber oluşan arz zinciri sıkıntılarının etkili olduğu belirtildi.
Gerçekleşen bu daralma, ABD’de resesyon endişelerini yeniden gündeme getirirken; 40 yılın zirvesinde bulunan enflasyon da göz önüne alındığında ABD’de stagflasyon riski de konuşuluyor. Resesyon, iki çeyrek üst üste daralma anlamına gelirken; stagflasyon ise ekonomilerde durgunluk ve yüksek enflasyonun bir arada gerçekleşmesi olarak biliniyor. Tüm bu olumsuz ekonomik gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda, Fed’in uyguladığı para politikasında değişikliğe gidebileceği yükselen sesler arasında yer alıyor. Kimi ekonomistler, Fed’in şahin tavrında geri adım atmayacağını düşünürken, kimi ekonomistler ise Fed’in daha ‘yumuşak’ bir strateji izleyebileceği düşüncesinde birleşiyor.
Diğer tarafta ABD enflasyonu rekor tazelemeye devam ediyor. ABD’de mart ayında enflasyon, yıllık bazda yüzde 8,5'e yükselerek 40 yılın zirvesinde olan rekorunu yeniledi. Yükselen enflasyonun sebebi olarak ise; benzin, gıda, konut, gıda gibi maliyetlerde yaşanan yükselişler belirtildi.
FED ŞAHİNLEŞİRSE ETKİSİNİ SERT HİSSEDERİZ
Eda Karadağ – Gedik Yatırım Yatırım Danışmanı
Enflasyonist ortamda, merkez bankalarının sıkılaşma adımları devam ediyor. Mart ayında faiz artışına başlayan Fed, bu yılın ikinci artışını bu hafta 4 Mayıs Çarşamba günü gerçekleştirecek. 3-4 Mayıs tarihinde komite toplanacak ve 4 Mayıs günü faiz kararı duyurulacak. Fed, sözlü yönlendirmeleriyle piyasaları mayıs ayındaki toplantıya hazırladı. 4 Mayıs günü Fed’den 50 baz puanlık bir faiz artışı bekleniyor.
Beklentiler dahilinde bir faiz artışının, fiyatlamalar nezdinde sürpriz bir hareket yaratmasını beklemeyiz ne de olsa piyasa önden fiyatladı. Bu toplantıda, yapılacak olan faiz artışından ziyade mayıs sonrası haziran-temmuz aylarındaki toplantılarına yönelik verilecek mesajların önemli olduğunu görüyoruz.
HAZİRANDA 75 BAZ PUAN FAİZ ARTIŞI GELEBİLİR
ABD’de enflasyon son 40 yılın zirvesinde seyrediyor. Cuma günü Fed’in enflasyon göstergesi olarak takip ettiği ve enerji/gıda dışı hesaplanan çekirdek kişisel tüketim harcamaları endeksi beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Mayıs toplantısı öncesi açıklanan veriyi Fed görmüş olacak. Özellikle cuma günkü veri sonrası piyasada haziran toplantısı için 75 baz puan faiz artışı gelebilir ihtimalleri güçlenmeye başladı. Bu noktada, çarşamba günü Fed’in bu konuya dair mesajları fiyatlarda oynaklık yaratacaktır.
Haziran-temmuz toplantıları için 50-75 baz puanlık faiz artışının masada olduğunu belirtir, enflasyonu düşürmek için faiz konusunda hızlı adım atmaya kararlıyız ifadesini yinelerse, bu durumda piyasada şahin Fed etkisini daha sert bir şekilde hissederiz. Küresel çapta, doların güçlenmesiyle, emtialarda aşağı yönlü seyirler görülebilir. ABD tahvil faizleri ve borsalarında da volatilite artabilir.
PİYASALARIN KAFASI KARIŞIK
Ancak bir tarafta yükselen enflasyon sebebiyle bu beklentiler şekillenirken, geçtiğimiz haftada ABD’de 1.çeyrek ilk okuma GSYIH verisi açıklandı. Ülke ekonomisinden ilk çeyrekte daralma görülmesi, piyasaları tedirgin etti çünkü Fed beklediği şekilde politikasını sürdüremeyebilir. Haziran-temmuz toplantıları için faiz artış sesleri yüksek ancak bir tarafta yüksek enflasyon, bir tarafta ekonomide daralma sinyalleri görülünce, piyasaların bu noktada kafası karışıyor.
Bu bahsettiğim gelişmeler olmasa gayet sakin bir mayıs toplantısı olurdu, geçtiğimiz yıllarda mayıs toplantıları bu kadar çalkantılı olmazdı. Ancak bu toplantıda asıl mesele mayıs ayında yapılacak 50 baz puanlık faiz artışı değil, bundan sonrasında ekonominin daralma ihtimalini göz önünde bulundurarak faiz konusunda nasıl bir yol izleyeceği olacaktır. Çarşamba günü karar metnindeki tonlanma ve sonrasında Fed Başkanı Powell’ın basın açıklamasında bunların cevaplarını arıyor olacağız. Powell’ın soru cevap kısmında işi zor olacaktır.