Basta isdunyasi olmak uzere tum Turkiye`nin dikkatle izledigi anayasanin uc maddesinin degistirilmesiyle ilgili meclis oylamasi gecen hafta yapildi. Milletvekilleri bu uc madde icinde sonucu en cok merak edilen 101`nci maddeyi kabul etmedi. Bu madde Cumhurbaskani Suleyman Demirel`in gorev suresinin uzatilmasini da kapsayan 5+5 formulunu iceriyordu. Boylece gunlerdir Turkiye`yi mesgul eden, piyasalarin pur dikkat kesildigi anayasa degisiklikleri de gundemden dusmus oldu. Oylamadan sonra Basbakan Bulent Ecevit`in, anayasa degisikligine yonelik red kararinin hukumet bunalimina yol acmayacagini aciklamasi piyasalari rahatlatti. Fakat simdi de gundeme `normal prosedurle secilecek olan yeni cumhurbaskaninin kim olacagi?` sorusu oturdu. Is dunyasi bu konunun mevcut siyasi istikrari bozmamasini umuyor. DSP-MHP-ANAP ortakligi ile yillardir arzulanan siyasi istikrarin saglanmasi, ekonomide bahar havasinin estirilmesine yol acmisti. yillardir kroniklesen sorunlarda gorulen iyilesmenin temelinde, uyumlu bir hukumetin yattigi, herkes tarafindan kabul edilen bir gercek. Simdi herkes mal ve para piyasalarinin siyasetteki bu yeni gelisime nasil tepki verecegini konusuyor. Birkac aydir iyimser sinyaller veren piyasalar, cumhurbaskanligi secimleri nedeniyle koalisyonda bir catlak olup olmayacagini merak ediyor. Bu surecin piyasalari nasil etkileyecegi ve ekonomideki temel sektorlerin ne tur hazirliklar icinde oldugunu arastirdik. Ekonominin temel sektorlerinde havayi, her sektorun onde gelen uzmanlariyla konusarak aldik. Ortaya cikan en onemli sonuc, piyasalarin son gelismleeri oldukca iyimser bir havada karsilamasi oldu.
Ekonominin en temel sektorlerinde ortaya cikan goruntu soyle:
Tekstil-Konfeksiyon: Sektor kendi sorunlari ile ugrasmaktan cumhurbaskanligi gundemine yogunlasamadi bile. Pamuk ve iplik fiyatlarinin asiri artmasi hazir giyimcileri kara kara dusunduruyor. SSK primlerinin artirilmasi girisimleri emek yogu sektorlerin basinda gelen konfeksiyonu derinden etkiliyor. Gecen yilin mart ayina gore bu yilin mart ayinda ihracat yuzde 4.4 dustu. Sektorde kalici ve istikrarli hukumet ortaminin bozulmayacagi genel kani olarak one cikiyor.
Gida: Su anda bircok sektorde devam eden durgunluga karsin gida sektorunde bu durum gozlenmiyor. Hukumetin enflasyonla mucadele programina destek amaciyla belli kalemlerde fiyat artislari dondurulmus durumda. Gidacilarin kriz donemlerine yonelik en buyuk kozlari vazgecilmez sektor olmalari. Dondurulan fiyatlar, dusen faiz ortami malin degerini doruga cikardi. Kisa vadede sikinti beklenmiyor.
Insaat: sektor, yaz mevsiminin yaklasmasi ile birlikte hareketlilige girdi. Gerek deprem konutlari gerekse Yap-Islet- Devret ihalelerini bekleyen sektor, aylardir suren durgunluktan bahar aylariyla birlikte kurtulmayi bekliyor. Mayis ayindaki kalici konut ihalelerine yonelik buyuk hazirliklar var. bu konudaki zaruretin, olasi hukumet krizinden dahi etkilenmeyecegi gorusu hakim.
Cimento: Cimento sektoru, insaat sektorundeki durgunluga paralel olarak talep dususu yasamaktaydi. Ancak gerek insaat mevsiminin baslamasi gerekse deprem konutlarinin yapimina baslanacak olmasiyla birlikte cimento talebinde artisin yasanacagi belirtiliyor. Sanayici tam kapasite calisma hazirliklari icinde.
Turizm: Cumhurbaskanligi icin Meclis`te yapilan oylamadan cikan sonucun turizm sektorunu olumsuz yonde etkilemesi beklenmiyor. Turizmciler yilin ilk aylarindan bu yana yasanan rezervasyon hareketliliginin bundan sonra da devam etmesini bekliyor. Cunku turizmcilere gore, Turkiye`de kimin cumhurbaskani olacagi turisti ilgilendirmiyor. Sezon basindan bu yana Turkiye`ye yonelik talepte bir canlanma var. Bu noktadan hareketle sozkonusu canlanmanin onumuzdeki donemde de devam etmesi bekleniyor.
Otomotiv: 1999 yilinda 290 bin adetlik satis rakaminin gerceklestigi sektorde bu yil yuzde 10 civarinda artis bekleniyor. Hukumet kanadinin anayasa degisikliginin reddedilmesini istifa nedeni saymamasi, otomotiv sektorunu de rahatlatmis durumda. Yaz donemine iliskin kampanyalardaki artis egiliminin hizlanmasi bekleniyor.
Bilisim: Bilisim sektoru siyasi platformdaki gelismeleri dikkatle izleyen sektorlerden biri. Ozellikle son zamanlarda kampanyali bilgisayar satislari ve internet hizmetlerindeki artis sektore buyuk bir canlilik getirdi. Sektorun onde gelen sirketleri ileriye donuk yatirimlarina hizla devam ediyor. Siyasi arenada yasanan cumhurbaskanligi cekismesi ve koalisyonun bozulacagi seklindeki spekulasyonlar sektorun hizini yavaslatmadi. hukumetin bozulmasi disindaki herhangi bir siyasi gelismenin sektore zarar vermeyecegi gorusu agirlikta.
Gayrimenkul: Hukumetin uygulamakta oldugu program en cok emlak piyasasina yaradi. Sektor, yakin zamanda yeni satis enstrumanlari ile tanisti. 5+5 formulunun tutmamasindan emlak sektorunun etkilenmesi beklenmiyor. Hukumetin devam kararini aciklamasi emlak sektorunu daha da rahatlatti. Satislarda vadenin uzamasi ve faizlerin daha da usmesi bekleniyor.
Beyaz Esya: Sektor, tuketicilerin bir muddet taleplerini ertelemesi nedeniyle kisa bir durgunluk yasadi. Durgunluga asmak icin kampanyalara sarilan ureticiler, bunun semeresini yavas yavas topluyor. Bazi ureticiler uretimlerini artirma karari aldi. Ozellikle sifir faizli ve 12 ay vadeli kampanyalar satislari canlandirdi. Sektorun yaz aylarina iliskin beklentileri olumlu.
Finans: hukumetin devam karari iki sektoru de rahatlatti. Ilk turda cikan olumsuz sonucun etkisiyle yaklasik iki puan kadar yukselen bilesik faizler tekrar eski seviyesine geriledi. Hukumet krizinin cikmasi pek olasi gorulmuyor. Sigortacilik sektoru ozellikle depremle gundeme gelen ve hizini artiracak islemlerin sevincini yasiyor. Hukumet krizinin asilmis oldugu dile getiriliyor. Leasing ve factoring piyasasinda bir olumsuzluk yasanmasi muhtemel gorunmuyor. (EKONOMIST)