Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan, olası bir Irak müdahalesi durumunda dağıtım şirketleri de dahil, petrol rezervleriyle ilgili belirli bir stok bulundurulması gerektiğini söyledi.
Çakan, 5. Avrasya Zirvesi`nde gazetecilerin doğalgaz ve petrol fiyatlarıyla ilgili sorularını yanıtladı.
``Enerji Piyasası Kurulu, doğalgaz fiyatlarının çok fahiş bir şekilde vatandaşa iletildiğini söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz?`` sorusu üzerine Çakan, 1987 yılından bgüne kadar yapılan doğalgaz anlaşmalarıyla ilgili olarak ilk defa BOTAŞ`ın 7-8 aylık çalışmasının sonucunda uluslararası anlaşmalarda Türkiye lehine fiyat düşürüldüğünü, düşürülen bu fiyatın da mutlaka vatandaşa indirim olarak yansıtılacağını ifade etti.
Petrol fiyatlarındaki artışlar dikkate alınarak, doğalgaz fiyatlarının BOTAŞ tarafından belirlendiğini hatırlatan Çakan, ``1987 yılından bu yana yapılan doğalgaz anlaşmalarında, ANAP iktidarları döneminde yapılanlar diğerlerinden düşüktür. ANAP iktidarları ve Enerji Bakanlığı dönemlerinde yapılan yap-işlet-devret ve yap-işletlerdeki fiyat, en ucuzdur`` diye konuştu.
Türkiye`deki doğalgaz fiyatlarının dünyadaki fiyatlara göre çok pahalı olmadığını savunan Çakan, ``Ama bazı gerçekleri de görmek lazım. Zaman zaman elma ile armudu mukayese ediyorlar. Elma ile armut mukayese edilmez`` dedi.
Zeki Çakan, dünyanın hiçbir yerinde hidroelektirik santrallerine dayalı olarak bir ülkenin geleceğinin garanti altına alınamayacağını belirterek, kendilerinin de bu yönde çalışmalar yaptıklarını kaydetti.
``OLASI IRAK MÜDAHALESİ``
Çakan, olası Irak müdahalesi karşısında ne gibi önlemler alındığına dair bir soruyu şöyle yanıtladı:
``Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve TÜPRAŞ başta olmak üzere bu konuyla ilgili gereken çalışmalar ve hazırlıklar yapılıyor. Olası bir Irak müdahalesi durumunda dağıtım şirketleri de dahil petrol rezervleriyle ilgili belirli bir stok bulundurmak zorundayız. Herhangi bir sıkıntı çekileceğini sanmıyorum.``
``Petrol fiyatlarındaki artış vatandaşa yansıyacak mı? Devlet bunu sübvanse edecek mi?`` sorusunu da Çakan, ``Sübvansiyon yok. Dünya petrol fiyatları arttıkça ve azaldıkça, bu artı veya eksi olarak yansıyacaktır`` diye yanıtladı.
``BELEDİYE YÜZDE 30 KAR MARJININ ÜZERİNE ÇIKAMAZ``
Bakan Zeki Çakan, ``Ekonomik kriz olmasaydı, enerji sektörü bugün sıkıntı içinde olur muydu?`` sorusu üzerine şunları kaydetti:
``1980`li yıllardan kriz oluncaya kadar her yıl enerjide yüzde 8-9`luk talep artışı oldu. Buna karşın 1980-90 yılları arasında yüzde 11-12`lik, 1992-96 yılları arasında yüzde 3-4`lük, 1996`dan da krize kadar yüzde 5-6`lık yatırım gerçekleştirilmiştir.
Bunlar birikmiş ve 2001 yılı sonunda en az 3 saat enerji kısıtlaması gündeme gelmişti. Ekonomik kriz olmasaydı -olduğu halde bu sıkıntıyı çektik- günde en az4-5 saat enerji kısıtlamasına gidecektik. Türkiye Cumhuriyeti, muz cumhuriyeti değil. Türkiye Cumhuriyeti Devleti büyük bir devlet. Büyükolan bir devletin enerji ile ilgili sıkıntı çekmemesi için elinde mutlaka yedek güç bulundurma mecburiyeti var.``
Çakan, ``Belediye BOTAŞ`tan aldığı gazı, yüzde 80 karla satabilir mi?`` sorusunu ise şöyle yanıtladı:
``Hayır, yüzde 80 ile satmıyorlar. Tebliğ yayınladım. Daha önce yüzde 54`lere kadar çıkan kar marjını yüzde 30`a düşürdük. Bunun üzerinde herhangi bir kar marjı elde etmeleri mümkün değil. BOTAŞ kendi fiyatını indirdiğinde belediye doğalgaz fiyatıyla ilgili kararı mutlaka kendi alacaktır. Ancak yüzde 30`un üzerine hiçbir zaman çıkamazlar.``