İlk 500 büyük sanayi kuruluşun 2005’e göre kârlılığını yüzde 43.1 artırması, İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük’ü memnun etmedi. İSO Başkanı Tanıl Küçük, 500 büyük sanayi kuruluşu için 2006 yılının 2005’ten daha olumlu ancak 2004’e göre daha olumsuz olduğunu belirterek, bu başarının sürdürülebilir olması için yapısal reformların bir an önce yapılmasının şart olduğunu söyledi. Küçük, “2006 yılında 2005’e göre elde edilen nispi başarı, kur riski başta olmak üzere ciddi riskler üstlenilerek elde edildi. Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda hem ülke ekonomisi hem de kuruluşlar zor durumda kalabilecek” dedi.
SATIŞLAR DA İYİ
İSO’nun hazırladığı Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu çalışmasına göre sanayide en büyük 500 kuruluşun toplam satışları 2006’da cari fiyatlarla yüzde 22.3, üretimden satışlardaki artış ise yüzde 21.7 oldu. Şirketlerin vergi öncesi kârları ise toplamda yüzde 49.9 oranında arttı. İhracat artışı ise yüzde 19 oldu.
KAHRAMAN SANAYİCİ
Başarının arkasında, sanayicilerin özverisinin yattığını söyleyen Küçük, şöyle konuştu: “Bu nispi başarı özellikle kur ve enflasyon riski üstlenilerek elde edilmiştir. Başarının kahramanı kur riskini üstlenen sanayicidir. Halbuki, bu hükümetin vazifesidir.
DIŞ BORÇ ARTTI
Sanayicimiz, kur riskini alarak yurtdışından borçlanıyor. Dış borçlanma büyüyor. Böyle bir yapının uzun süre sürdürülmesi mümkün değil. Borçların oranı özel kuruluşlarda 2006’da yüzde 47.7 olmuştur.”
Tanıl Küçük: Tek parti sihirli formül değil
SİYASİ istikrarın önemli olduğunu ancak ancak tek başına yeterli olmadığını söyleyen Küçük, hükümeti eleştirerek, “Tek parti iktidarı istikrarın önemli bir unsuru olmasına karşın, tek başına yeterli değil. Hükümet, pek çok yapısal reformu tek parti iktidarı olmasına rağmen hayata geçirememiştir” dedi.
Hükümet 5 yıldır reformları yapmadı
NET dolaylı vergilerin GSYİH içindeki payının 1995’te yüzde 9.7 iken, 2006’da bu oranın yüzde 17.5’e yükseldiğini ve bu artış hızının “Türkiye’ye özgü bir çarpıklık” olduğunu ifade eden Küçük, “Biz elde edilen başarının sürdürülebilmesi için yapılması gerekenlerin bir an önce yapılması ve yapısal reformların gerçekleştirilmesi gerektiğini söylüyoruz... Somut olarak yapılması gereken, 5 yıldır yapılamayan vergi reformudur. Verginin tabana yayılması lazım” dedi.
İHRACATIN YARISINI BÜYÜKLER YAPTI
500 büyük sanayi kuruluşunun 2006’daki toplam ihracat tutarı, 44 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu firmaların toplam üretimden satış rakamı ise 184 milyar 8 milyon 258 bin 526 YTL oldu. Geçen yıl 500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı 75.3 milyar YTL’lik brüt katma değer ise, Türkiye GSMH’sinin yüzde 13.1’ini oluşturdu. Geçen yıl 500 büyük sanayi kuruluşu içindeki ilk 50 kuruluştan 19’u yabancı sermaye paylı iken, 500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden satışlarının üçte birini gerçekleştirdiler.
Tüpraş açık ara lider
TÜPRAŞ, Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olma unvanını bu yıl da korudu. 2006 yılı başlarında Koç Holding bünyesine geçen Tüpraş, 18.6 milyar YTL’lik üretimden satışlarıyla listede ilk sırada yer aldı. Katma değer, kârlılık ile ihracatta 2006 yılının şampiyonu olan Tüpraş’ı Ford izledi. Listede üçüncü sırada ise 3.9 milyar YTL ile Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) yer aldı. Ford Otomotiv, 2005 yılı raporunda yine ikinci sırada yer alırken, dördüncü sırada bulunan EÜAŞ ise 2006’da üçüncü sıraya yükseldi. İlk onda yer alan diğer şirketler sırasıyla, Toyota, Oyak-Renault, Arçelik, Erdemir, Vestel Elektronik, Tofaş ve Aygaz yer aldı.
500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı 75.3 milyar YTL`lik brüt katma değer, Türkiye GSMH`sinin yüzde 13.1`ini oluşturdu. Türkiye sanayi sektörü katma değerinin yüzde 51.2`si, 500 büyük sanayi kuruluşu tarafından yaratıldı. Toplam satış hasılatı ise 500 sanayi kuruluşunda cari fiyatlarla yüzde 22.3, sabit fiyatlarla yüzde 11.5 oranında artış gösterdi.
İlk 10’un yarısı Koç’un
2006 yılının en büyük 10 sanayi şirketinin yarısı Koç Holding’e ait. Koç Holding’in 5 şirketi bulunurken, Sabancı Grubu’nun ilk 10’da firması bulunmuyor. İlk 10’da kamudan sadece EÜAŞ yer alıyor. OYAK Grubu’ndan ise 2 şirket bulunuyor. İlk 10 firma arasında otomotiv sektöründen 4 temsilci yer aldı.
İflasın eşiğinden dönen Kerevitaş bu yıl ilk 500’de
İlk 500 sanayi kuruluşu içerisine bu yıl 65 yeni firma katıldı. Listeye yeni giren firmalardan biri kamu olmak üzere 15 şirket adının yayınlanmasına izin vermezken, PhilSA Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş., Bosh Isıtma Ürünleri, Vestel Dijital Üretim Sanayi ve Shell &Turcas Petrol A.Ş. yeni katılanlar arasında ilk göze çarpanlar. Ayrıca 2001 yılında yaşanan ekonomik krizde darboğaza düşen, İstanbul Yaklaşımı ile bankalara olan borçlarını yeniden yapılandırarak iflasın eşiğinden dönen Kerevitaş ise bu yıl 88.9 milyon YTL üretimden satışlar ile 472. sıradan ilk 500’e girdi.
Tekstil sektörü dipte
KARLILIĞI en çok düşen sektör tekstil sektörü oldu. Kârlılık artışının en çok yaşandığı sektörlerin başında ise tütün, maden, kimya, gıda geliyor. Sektörel bazda 500 büyük sanayi kuruluşuna en fazla katılımı 81 şirket ile gıda, içki ve tütün sanayii gerçekleştirdi. Kimya, petrol ürünleri, lastik ve plastik sanayi 75, metal ana sanayii 72, dokuma, metal eşya, makina ve teçhizat 56, otomotiv endüstrisi 47 şirket ile listede yer aldı.
EÜAŞ en kârlı kamu kuruluşu
EN fazla kâr eden kuruluşlar arasında ilk sırada yine Tüpraş yer aldı. 2006 yılında kârlılıkta ilk sırayı alan Tüpraş’ın kârı 884,7 milyon YTL oldu. Kamuda ise EÜAŞ birinci oldu. 2005 yılında 500 büyük kuruluşta yüzde 4.6 olan satış kârlılığı, geçtiğimiz yıl bir miktar artarak yüzde 5.9 oldu. 2006 yılındaki kârlılık 2005’e göre yüksek olsa da, 10 yıl öncesinin gerisinde kaldı.
EN ÇOK İSTİHDAM ‘ŞEKERDE’
En çok kişi çalıştıran kuruluşlar arasında 13 bin 781 kişi ile Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ ve 11 bin 594 kişi ile Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü başı çekti.