Yılın ilk çeyreğinde gayri safi milli hasıla (GSMH) yüzde 6.7 büyürken, büyümenin yapısındaki değişiklikler dikkat çekti. Vatandaş harcamalarındaki yükseliş hız kesti. Özel sektörün yatırımlarındaki artış çok sınırlı kaldı. Ancak seçim öncesi dönemde, kamunun hem tüketim hem de yatırım harcamaları yüksek seyretti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, 2006 yılının ilk çeyreğinde GSMH cari fiyatlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20.6 artarak 129.6 milyar YTL oldu.
Sabit fiyatlarla artış ise yüzde 6.7 olarak gerçekleşti. Veriler, dolar bazında ilk çeyrekte ekonominin yüzde 13.8 büyüyerek 91.8 milyon dolara ulaştığını ortaya koydu. Ocak-şubat-mart döneminde gayri safi yurtiçi hasılada (GSYH) ise yüzde 6.8`lik artış kaydedildi.
Kişi başı gelir 5 bin 561 dolar
TÜİK verilerinden yapılan hesaplamaya göre, GSMH mart sonu itibariyle 410 milyar 823 milyon dolara yükselirken, kişi başı gelir de 5 bin 561 dolara çıktı. Kişi başı gelirde ilk kez 5 bin 500 dolar sınırı aşıldı.
Tarımda sınırlı büyüme
İnşaat, ekonominin lokomotifi olmaya devam ederken tarım sektöründeki büyüme hızı iyice yavaşladı. Sabit fiyatlarla artış inşaat sektöründe yüzde 16.2 oldu. Tarımda büyüme hızı, kuraklığın da etkisiyle yüzde 1.1`e kadar düştü. Sanayi yüzde 7.5, ticaret yüzde 6.3, ulaştırma ve haberleşme yüzde 7.3 büyüdü.
İşgücünün gelir payı azalıyor
Bu arada TÜİK 2006 yılında gelirlerin üretim faktörlerine göre dağılımını da açıkladı. Verilere göre geçen yıl üretim faktörlerinde faiz, kira ve kâr gelirlerinin yer aldığı işletme artığının payı yüzde 50.1, işgücü payı ise yüzde 26.2 oldu. Aynı oranlar 2005`te yüzde 49 ve yüzde 26.6`ydı.
Devlet inşaata yatırdı
Harcama verilerine göre seçim öncesinde kamu sektöründe hem tüketim hem yatırım harcamaları hızla arttı.
2007 yılının ocak-şubat-mart döneminde kamu sektörünün tüketim harcamaları sabit fiyatlarla yüzde 9 arttı. Ancak, bu artış maaş ve ücretlerdeki yükselmeden kaynaklanmadı.
Maaş ödemesi yüzde 1 arttı
Maaş ve ücret ödemelerindeki yükselme yüzde 1.3`le sınırlı kalırken, diğer cari kalemi altında yer alan ve açıklanmayan harcamalar yüzde 23.1 gibi yüksek bir oranda arttı.
Kamunun geçen yıla göre yüzde 9.3 daha fazla olan yatırım harcamalarında ise inşaat yatırımları etkili oldu. Bina inşaatında yüzde 47, bina dışı inşaatta 10.6`lık artış kaydedildi. Makine ve teçhizat yatırımları ise 9.3 geriledi.
Özel yatırımlarda ciddi düşüş
Özel sektör yatırımındaki artış geçen yılın ilk dönemindeki yüzde 32.1`den bu yıl yüzde 2.5`e geriledi. Özel sektörün makine ve teçhizat yatırımları yüzde 2.6 düşerken yüzde 17.9 artan bina inşaatı yatırımları nedeniyle genel düşüş sınırlı kaldı.
Vatandaş yavaşladı
Özel tüketim harcamasındaki artış geçen yılın ilk çeyreğindeki yüzde 8.1`den bu yıl yüzde 1.6`ya düştü. 2006 ocak-şubat-mart döneminde dayanıklı tüketim maddesi harcamasını yüzde 12.7 artıran vatandaş, 2007`nin ilk çeyreğinde bu kalemdeki harcamasını yüzde 1 kıstı.