Merkez Bankası (TCMB), reel sektörün kur riskinin yönetilmesi amacıyla bugün döviz kuru riski koruması sağlayacak TL uzlaşmalı vadeli döviz işlemlerine başlıyor.
TCMB'den Cumartesi günü yapılan açıklamada, "TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine başlanmasına karar verilmiştir. 2017 yıl sonuna kadar vadeli döviz satım pozisyon tutarının en fazla 3 milyar dolar olması planlanmaktadır" denildi.
Banka önümüzdeki yıl gerçekleştirilecek ihalelere ilişkin takvimin ise daha sonra paylaşılacağını ihale tarihlerine ilişkin takvimin düzenli olarak paylaşılacağını açıkladı.
Bugün başlayacak ihalelerde vade 1, 3 ve 6 ay olarak gerçekleştirilecek.
TCMB'nin açıkladığı takvime göre bugün 150 milyon dolar tutarında bir ay vadeli, 100 milyon dolar tutarında üç ay vadeli ve 100 milyon dolar tutarında altı ay vadeli ihale gerçekleştirilecek.
PİYASALARDAKİ SON DURUM İÇİN TIKLAYIN...
Takvime göre haftada üç kez 150 milyon dolar tutarında bir ay vadeli, haftada bir kez 100 milyon dolar tutarında üç ay vadeli, iki haftada bir kez 100 milyon dolar tutarında 6 ay vadeli ihale gerçekleştirilecek.
İhale çoklu fiyat yöntemi, yani geleneksel yöntem ile gerçekleştirilecek. Her bir bankanın ihalede verebileceği maksimum teklif tutarı toplam ihale tutarının yüzde 20'si ile sınırlı olacak.
Bankalar vade süresince TCMB nezdinde vadesi gelmemiş döviz pozisyonlarının yüzde 2.5'i oranında teminat bulunduracak. Döviz piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankaların katılabileceği ihaleler saat 1600'da gerçekleştirilecek.
TCMB Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci, geçen hafta Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, işlemlerde vadeli olarak belirlenen döviz kuru ile vade tarihindeki döviz kuru arasındaki farkın TL olarak el değiştireceğini belirterek, "Bu şekilde, reel sektörün kur riski yönetimine katkı sağlarken, ürünün yapısı gereği Merkez Bankası rezervleri de etkilenmeyecek. Bu işlemlerin ihale yoluyla döviz piyasası üyesi bankalar üzerinden gerçekleştirilmesi söz konusu olacak" demişti.
TL dolar karşısında son bir yıllık süreçte yaklaşık yüzde 15 değer kaybederken, kur geçişkenliği enflasyonda yükselişin ana unsurlarından biri olarak öne çıkıyor. TL'deki değer kaybı ve yüksek volatiliteyi azaltmaya çalışan TCMB bu çerçevede önceki hafta döviz likiditesini rahatlatıcı, TL likiditesini ise sıkılaştırıcı yönde etkisi olacak iki adım atmıştı.
Uluslararası piyasalarda "nondeliverable forward contact" olarak bilinen bu sistem kurumsal firmalar için döviz kuru riskine karşı derinlikli bir piyasa oluşturmayı amaçlıyor. TCMB verilerine göre reel sektörün net döviz pozisyonu açığı Ağustos itibariyle 212 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
ÜRÜN NASIL ÇALIŞACAK?
İlgili sistem klasik vadeli döviz işlemlerinden farklı olarak işlem anında veya vade tarihinde anapara değişimi öngörmüyor. İşlemlere taraf olan bankalar aynı işlemi müşterilerine veya farklı karşı taraflara sunacak. Firmalar için vadeli işlemlerde derinlikli bir piyasa böylece ortaya çıkacak.
TL'de oynaklığın yükseldiği ve önemli değer kaybı olduğu günlerde kurun daha da yükselebileceği endişesi zaman zaman şirketlerin daha sonraki dönemlerdeki döviz ödemeleri için yüklü döviz talebinde bulunmalarına neden olabiliyor. Bu talep de özellikle sığ piyasa dönemlerinde döviz kurunda ek bir yükselişe neden olabiliyor.
Piyasalar TCMB'nin bugün başlayacağı ihalelerin özellikle böyle dönemlerde oluşacak oynaklığın daha düşük olmasını sağlayabileceğini öngörüyor.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise geçen hafta Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Türkiye'nin şirketlerin döviz risklerini azaltmak için bir makro ihtiyati politika çerçevesi sunduğunu söyleyerek, küçük şirketlerin döviz borçlanmasının yasaklanacağını, ihracatçıların döviz borçlanmasının sıkı bir şekilde sınırlandırılacağını ve diğer şirketlerin de kendilerini hedge etmek zorunda olacağını belirtmişti.