Türk Ekonomi Bankası (TEB) Genel Müdürü Ümit Leblebici, Türkiye hikayesini güçlendirmek için 'reform'ların ön plana çıkartılması gerektiği üzerinde durdu. Leblebici, tasarruf oranlarının artmasına esas desteğin ise işgücüne katılımdan geldiğini vurguladı.
Dünya piyasalarında şartların yıl başından daha iyi bir noktaya geldiğine değinen TEB Genel Müdürü Leblebici, herkesin büyük merkez bankalarının aksiyonlarına takılıp kaldığına dikkat çekerek, sistemde likidite olduğu sürece Türkiye'nin problem yaşamayacağını öngörüyor.
PİYASALARDAKİ SON DURUM İÇİN TIKLAYIN...
Bugün açıklanacak enflasyon rakamlarının 'kötü' gelmeyeceğini de tahmin eden Ümit Leblebici, faiz indirimi açısından bakıldığında enflasyonun Merkez Bankası'nın elini rahatlatacak bir grafik çizebileceğini düşünüyor. Leblebici, "Petrol fiyatlarındaki baskıyı biliyoruz. Aşağı doğru geldi. Maliyet enflasyonu tarafında bir baskı yok. Kur hep yukarı gidiyordu, baskı yaşıyorduk. Kurda yukarı gidiş tersine dönmüş durumda. Bu da aşağı getirecek. Sebze-meyve fiyatlarında da iyileşmeler oldu. Tarım bu yıl daha iyi geçti, çok fazla don olmadı. Böyle baktığınızda ortam faiz indirimine uygun.
Burada maliyet enflasyonuna yapacağınız ile talep enflasyonuna yapacağınız arasında farklılıklar var. Yani talep enflasyonunda faizi yukarıda tutabilirsiniz de maliyet enflasyonunda o kadar tutmanız gerekir mi? Bu soru işareti" dedi ve ekledi: "Merkez Bankası'nın elindeki veri setiyle bizim elimizdeki veri seti paralellik arz etmiyor, edemez de. MB'nin bugüne kadar verdiği kararların doğru olduğunu düşünüyorum. Merkez Bankası'nın rahatlıkla faiz indirebileceği bir trendin başındayız. Faiz indirmesi için ortam oluştu, o da indirdi."
BELİRSİZLİK KALKTIKÇA SADELEŞME GELECEK
Küresel piyasalarda endişeler yatıştıkça Merkez Bankası'nın elinin de rahatlayacağı mesajını veren Ümit Leblebici, "Geleceğe ait kararları bu kadar belirsizlikte tek seferde almanız mümkün değil. Buna bir adım gibi bakın. Buradan sadeleşmeye gidebilir miyiz? Gidebiliriz... Dış konjonktür yavaş yavaş bizi oraya götürüyor. Avrupa'da işlerin nasıl gelişeceğini bilmiyorduk, öngörüler arttı. Belirsizlik ortadan kalktıkça siz eski politikaya dönebilirsiniz. Burada yaptığı koridor politikası Türkiye'ye esneklik sağlamaktı. Onu da yönetti. Yavaş yavaş belirsizlik ortadan kalktıkça klasik politikaya dönebiliriz. Bunun işaretleri var" değerlendirmesini yaptı.
"Merkez Bankası faizi bir gösterge" diyen Leblebici, "Bizim sistemde şu anda likidite yok. 100 milyar TL'ye yakın likidite Merkez Bankası tarafından sağlanıyor. Mevduat sahibi, 'Para bende, buna yüksek mevduat ver' diyor. Likidite bol olduğu zaman banka daha rahat oluyor, 'onu öderim, bunu ödemem' diyebiliyor. Biz pasif taraftan bakmayıp sadece aktif tarafa bakarak acaba kredi etkilenir mi diyoruz. O bir geçiş. Banka aldığını veriyor. Mevduat maliyeti düşerse kredi tarafında da düşüş olacaktır. Ama mevduat maliyetlerinin düşmesi likidite şartlarıyla alakalı. Likidite şartları değişir mi? Değişir" dedi.
Bankacılık sektöründe ulusal ve uluslararası düzenlemelerin yansımasının etkilerinin de görüldüğüne değinen Leblebici, şu ifadeleri kullandı: "Bankalar yeteri kadar sermaye getirisi elde edemiyor. Bunu yapamayınca yeni kredi verme kapasitesinde düşüş oluyor. Birkaç sene idare edebilirsin de, dördüncü, beşinci sene bankacılık sektörüne yatırımcı çekmek gerekebilir. Bu da gerekli önlemleri alarak tersine döndürülebilir. Düzenlemelerle sektörü çok fazla sıkmaya devam etmezsek sorun olmaz. BDDK ile ciddi anlamda bir iletişim var."
Leblebici, iflas erteleme konusunda ise "Bu sadece bankaların problemi değil. Bir şirketin kötü olmasının kimseye faydası yok. İyi niyetli alınmış bir karar şimdi biraz abartılmış oldu. Ekstra önlem ne ise almamız gerekiyor. Ülke olarak zor şartlardan geçiyoruz. Turizm kapasite olarak aşağı gidiyor. Bunların banka bilançolarına üç aşağı beş yukarı yansımalarıı olur ama sistemik risk olmaz. Bunları görerek gidiyoruz. Bankacılık sistemi de nispeten bunlara kendisini hazırlamış durumda. Bu yıl daha az kar üretir, yatay gideriz. Ondan sonra bakarız" ifadelerini kullandı.
YATIRIMCI TARAFINDA HIZLI FİYATLANIR
TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, Türkiye'nin reform ajandasını yerine getirdiğine değinerek "Reform hamlesini iyi işlerle ve yüzeye çıkarırsak yatırımcı için pozitif olur. Yatırımcı önündeki ülkelere bakıyor. Bazı ülkeler sadece doğal kaynaklardan gelir elde eden ve reform yapmayan ülkeler, kısa dönemli avantajlı. Türkiye reform yapıyor. Çünkü bu ülke kendi çapında bir verimlilik sağlamaya başladı. Bu yatırımcı tarafında hızlı fiyatlanır. İçeriye para gelmeye başlar, onlar para getirirse faiz de düşer. Jeopolitik risklerde de durum kötüye gitmiyor iyiye gidiyor. İç siyasete dair bir risk primi hissetmiyorum. Orada bir istikrar var. Kötü yavaş yavaş geride kalıyor. Tekrar reform konuşmaya başladık onlar hayata geçecek. Kendimizle kavga etmeyyi bırakmamız lazım. Sürekli reform konuşmalıyız" diye konuştu.
FAİZLE TASARRUF ARASINDAKİ KORELASYON DÜŞÜK
TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, faizle tasarruf arasındaki korelasyonun düşük olduğuna inanıyor. "Faiz arttı, tasarruf arttı' diye istatistik yok" diyen Leblebici, "İş gücüne katılım olduğunda tasarruf artıyor. Hem siz hem eşiniz çalıştığında geliriniz artıyor dolayısıyla tasarruf imkanınız artıyor. Esas işgücüne katılımı artırmak lazım" dedi. Bir ülkede tasarrufların artışının kadını işgücü piyasasına çekmekle doğrudan orantılı olduğunu vurgulayan Leblebici, bu nedenle TEB olarak kadın bankacılığında odaklarını genişlettiklerini ifade etti. Leblebici, "Kadınların iyi fikirleri var. İş bağlantıları zayıf ama işlerini tutkuyla yapıyorlar" şeklinde konuştu.
TURİZM SEKTÖRÜ SIKINTILI AMA TARIM İYİ
Bazı sektörlerde yatırım düşse de toplam ekonomi açısından bakıldığında bir talep daralması olmadığını belirten Leblebici, "Sektörel değişiklikler var. Bazı sektörlerde yatırım düşmüş durrumda. Mesela turizm sektöründe. Önünü göremeyen turizmci yatırım yapmıyor. Ama 'talep bitti' de diyemeyiz. Bu sene tarım daha iyi. Tarımda verimlilik projeleri var. Daha önce alınan önlemler hayata geçiyor. Demir-çelikte sıkıntı yaşandı ama 2016'da bundan daha kötüye gitmez gibi görünüyor. Konutta genele yayılan bir sıkıntı yok. 2016 ilk çeyrekte kısmen yavaşlama var ama bunu problem olarak görmüyorum" dedi.