Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, emeklilere verilen ikramiye ve bazı memur ve emeklilerin göstergelerinde yapılacak değişiklikler de dahil olmak üzere seçim döneminde verilen vaadlerin bütçeye toplam maliyetinin 30 milyar TL'nin altında olduğunu kısa vadede bunu imar barışı ve vergide yeniden yapılandırmayla telafi edilebileceğini söyledi.
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, TRT Haber televizyonunun canlı yayınında önemli açıklamalarda bulundu. Şimşek, yaptığı açıklamada, "Hükümetin attığı adımlar tüm vaatlerimizin maliyeti 30 milyar TL'nin altında. Bu da milli gelire oran olarak yüzde 1'in altında. Muhalefetin vaatleri 200-400 milyar TL arasında değişiyor. Bizim vaatlerin 10 katı. Bu gerçeklikten uygulanabilirlikten uzak" dedi ve ekledi:
"Biz kaynağını açıklıyoruz. Kısa vadede 2018 hatta kısmen 2019'da imar barışı ve yeniden yapılandırma ile iki, önemli gelir kaynağından biz bu 30 milyar TL'yi telafi edebiliriz. Hesaplar ortada, telafi edilebilir."
Hükümet seçim öncesi emeklilere kalıcı yılda iki kez ikramiye ödenmesine kadar vermişti. Bu ikramiyenin kamuya maliyeti yıllık yaklaşık 22 milyar TL. Düzenlemeler bütçe giderlerini artırdığı için piyasalar tarafından yakından izleniyor.
Artan harcamaların Hazine'nin borçlanma rasyolarını ve bütçe açığını yükselteceği endişesi piyasalara yansıyor.
Öte yandan emeklilere verilen bu iyileştirmenin ardından birçok alanda da gider artırıcı adım atıldı. Hükümet son olarak bu hafta bazı kamu çalışan ve emeklilerinin ek göstergelerinin 3,600'e yükseltileceğini açıkladı. Bu düzenlemenin bütçeye etkisi Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın bugün verdiği bilgiye göre yaklaşık 3.4 milyar lira.
Şimşek orta vadede de maliye politikasına ilişkin adımlar atılacağına da dikkat çekerek, "İki önemli adım atacağız. Bakanlık sayısını azaltarak kamu harcamalarını azaltacağız. Yani kamuyu küçülteceğiz ve TBMM'de bekleyen gelir vergisi reform tasarımız var. Bu öneride vergi artışı yok. Vergilerin tabana yayılması, bazı ayrıcalıkların sonlandırılması ve bazı alanlarda enflasyondan arındırılmış gelirlerin vergilendirilmesi var" dedi.
"Kalıcı olarak bu vaadleri finanse edecek öneri, teklif ve planımızı ortaya koymuş durumdayız" diyen Şimşek, "Önerilerimiz vergide adaleti sağlamaya ve doğrudan gelirleri tabana yaymaya yönelik. Dolaylı vergiyi eleştiren muhalefetten bu reforma destek vermesini bekleyeceğiz" dedi.
Maliye Bakanı Naci Ağbal da NTV'de katıldığı programda enflasyonun aşağı çekilmesinde maliyet enflasyonuna neden olan unsurları bertaraf edecek şekilde vergi indirimleri de dahil tedbirleri alacaklarını söyledi.
"Maliye politikası sıkılaşacak, kamu maliyesinde yeni bir dengelenme sürecine girmemiz lazım" diyen Ağbal akaryakıtta 18 Mayıs'ta başlayan düzenlemenin bütçeye maliyetinin 300 milyon lira civarında olduğunu söyledi.
TCMB GEREKENİ YAPTI, YAPMAYA DEVAM EDECEK
Son dönemde enflasyon yaşanan artışın büyük ölçüde kur ve petrol fiyatları artışından kaynaklandığına da dikkat çeken Şimşek, enflasyonun yılın ikinci yarısından itibaren düşmeye başlayacağını belirtti.
TL'de son dönemde yaşanan değer kayıplarında küresel gelişmelerin yanında lokal faktörlerin de etkili olduğunu belirten Şimşek, kurun Suriye başta olmak üzere terörle mücadele, ABD ile yaşanan gerilim, AB ile FETÖ konusundaki gerilim ve "Para politikasının yeterince güçlü tepki vermediği eleştirilerinden" kaynaklandığını belirterek şöyle konuştu:
"TCMB gerekli tepkiyi verdi ve orası düzeldi. Terör tehdidini azalttık ABD ile ilişkilerin normalleşmeye girmesi ihtimali yükseliyor. AB ile geçen sene yaşadığımız gerilimleri geride bıraktık. Dolayısıyla Batı ile ilişkilerde bir iyileşme var. TCMB 'gerekeni yapıyoruz, yapmaya devam edeceğiz' diyerek güçlü bir irade ortaya koydu" dedi ve ekledi:
"Enflasyon yılın ikinci yarısından itibaren düşmeye başlayacak. Enflasyonla mücadele önemlidir. Yüksek büyüme için enflasyonun düşürülmesi elzemdir. Bunun farkındayız ciddiye alıyoruz."
Tüketici fiyatları Mayıs'ta giyim ve ayakkabı ile ulaştırma grubu öncülüğünde beklentilerin üzerinde yüzde 1.62 artarken, yıllık bazda artış Nisan'daki yüzde 10.85'ten yüzde 12.15'e çıkarak altı ayın en yüksek seviyesine geldi.
TL'deki değer kaybının etkisiyle enflasyonda yükselişin önümüzdeki dönemde de sürmesi öngörülüyor. Ekonomistler önümüzdeki aylarda TÜFE'nin yüzde 13-14 bandına yükselmesini bekliyor. Yıl sonunda ise yüzde 11'in altında bir kapanış artık olası görünmüyor.
Merkez Bankası ise son dönemde piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat hareketleri ve enflasyon beklentilerindeki bozulmayı gerekçe göstererek yaptığı olağanüstü toplantıda 300 baz puanlık faiz artışına gitti.
TCMB aynı dönemde 10 milyar dolar değerinde döviz likiditesi rahatlatıcı adım atarken bir diğer taraftan sadeleşme sürecini yarın itibarıyla tamamlayarak 1 hafta vadeli repo ihalelerini piyasadaki ana fonlama aracı haline getiriyor. TCMB'nin bu adımları TL'deki değer kaybını durduran en önemli gelişme olarak kabul ediliyor.
"Seçim sonrası enflasyon ve cari açık ile mücadeleyi önceliklendireceğiz" diyen Şimşek cari açığı düşürmek adına atılan adımlara önemli bir örnek olarak yüksek teknoloji üretimlere verilen teşvikleri gösterdi.
Şimşek, "135 milyar TL'lik ağırlıklı yüksek teknoloji ithal ettiğimiz ürünleri üretmek adına teşvikleri verdik; orta dönemde cari açığı 19 milyar dolar azaltacak yatırımları başlattık" dedi.
Şimşek konuşmasında ayrıca "Yeni dönemde terör tehdidinin azalmasıyla birlikte Türkiye OHAL'i de devam ettirmeyecek; ihtiyaç değilse biz de OHAL'in bir gün bile devamını istemiyoruz" dedi.