Irak`a uygulanan ambargo, ABD`nin anti damping uygulaması ve Güneydoğu Asya krizinden etkilenen Türk makarna sektörünü, Rusya krizi tam anlamıyla vurdu. Makarna ihracatı, son yıllarda miktar ve değer bazında yüzde 70`in üzerinde düşüş göstererek 1088 seviyelerine indi.
İGEME tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye 1999 yılında 9 milyon 984 bin dolar değerinde 23 bin 987 tonluk makarna ihracatı gerçekleştirdi. İhracat, bir önceki yıla göre değer bazında yüzde 78, miktar bazında yüzde 74 gerileyerek 1988 yılı seviyelerine kadar indi. Türk makarna sektörü, 1988 yılında 7 milyon 413 bin dolar değerinde 23 bin 159 tonluk ihracat gerçekleştirmişti.
Araştırmada, körfez krizi sonucu Irak`a uygulanan ambargo, ABD`nin anti damping ve telafi edici vergi uygulamaya koyması ve Güneydoğu Asya krizinden büyük ölçüde etkilenen makarna sektörünün, daha sonra yaşanan Rusya krizi nedeniyle de potansiyel pazarlarını yeterince değerlendiremediği ifade edildi.
Rusya yine de ilk sırada
Türk makarna ihracatında, Rusya herşeye rağmen ilk sırada yer aldı. 1999 yılında bu ülkeye yapılan ihracat yüzde 97 azalarak 1 milyon 140.1 bin dolara geriledi.
Rusya`nın ardından 787 bin dolarla Belçika-Lüksemburg, 757.4 bin dolarla Lübnan, 710.8 bin dolarla KKTC, 589.9 bin dolarla ABD izledi.
ABD`nin 1989-1995, Rusya`nın da 1995-1999 yılları arasında Türk makarna ihracatçılarının yöneldiği en önemli pazarlar olduğu hatırlatılan araştırmada, bu pazarların kaybedilmesi nedeniyle ihracatın OECD ülkelerine yöneldiği belirtildi. Rusya krizinin etkisiyle BDT ülkelerine yapılan ihracat yüzde 95.6 azalarak 1 milyon 686.8 bin dolara gerilerken, OECD ülkelerine gerçekleştirilen ihracat yüzde 3.7 artarak 2 milyon 537.8 bin dolara çıktı. AB ülkelerine yapılan ihracat ise yüzde 9.7 azalarak 1 milyon 644.7 bin dolara indi.
Araştırmada, Güney Kore, Filipinler, Japonya ve Malezya gibi Asya pasifik ülkeleri, Polonya, Romanya, Slovenya gibi Doğu Avrupa ülkeleri ile Nijerya, Tunus ve Cezayir başta olmak üzere Kuzey Afrika ülkelerinin, Türk makarna ihracatçılarının gelecek yıllarda önemle üzerinde durması gereken ülkeler olduğu belirtildi.(ANKA)