İnsan Hakları İzleme Örgütü, 11. Yıllık Raporu
Raporda, çocuk işçiliği ve ücretler gibi uzun süredir ilgili kuruluşları ve hükümetleri meşgul eden sorunların yanı sıra pazarların, piyasaların dünya genelinde birbirinin içine girip karışmasının yeni soru işaretleri doğurduğuna dikkat çekildi.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - Küreselleşmenin, insan hakları alanında şimdiye kadar görülmedik, kaydedilmedik yaralar açtığı, sıkıntılar yarattığı saptandı.
İnsan Hakları İzleme (Human Rights Watch, HRW) kuruluşunun 11`inci Yıllık Raporu`na göre, küreselleşme inkâr edilemez fırsatlar, inanılmaz refah ve servet ile milyonlarca kişiye istihdam imkânı sağladığı gibi, bu süreçte, sınırların ve pazarların açılması ile yeni insan hakları sorunları da yaratılması gibi bir başka yan etkiye yol açtı.Raporda, çocuk işçiliği ve ücretler gibi uzun süredir ilgili kuruluşları ve hükümetleri meşgul eden sorunların yanı sıra pazarların, piyasaların dünya genelinde birbirinin içine girip karışmasının yeni soru işaretleri doğurduğuna dikkat çekildi.
Merkezi New York`ta bulunan HRW`nin raporunda, ``Yabancı bir ülkedeki şirketin tesislerini koruyan devlet güçlerinin, bu gücü istismar etmeleri halinde şirketlerin sorumlulukları nedir ya da gelirleri, istismara açık bir savaşta kullanan bir devletle ortak yatırıma girişen şirketin yükümlülükleri nedir, nerede başlayıp nerede biter`` soruları ortaya kondu. Global ticareti düzenleyici mevcut sistemin insan hakları ve diğer sosyal değerlere pek az yer bıraktığı ya da hiç yer vermediğinden yakınılan rapora göre, birbiriyle bağlantılı yeni dünya, küresel boyutlarda insan hakları sorunlarına neden oluyor. Raporda, örneğin, küreselleşmeyle, Sierra Leone`nin elmasları, Sudan`ın petrolü ve Orta Asya`nın doğalgazının dış pazarlara açılırken bu ülkelerde insan haklarının durumunun iyileşmediği, hatta, bazen zarar verdiğine dikkat çekildi.
Washington`daki Uluslararası Ekonomi Enstitüsü ticaret uzmanı Gary Hufbauer ise ``Sierra Leone ve Sudan gibi ülkelerin küreselleşme için iyi örnekler olamayacağı, çünkü bu ülkelerin küreselleşmiş ekonomiye tam anlamıyla dahil olmadıkları, küreselleşmenin dünya genelinde kişi başına düşen gelirin yanı sıra özgürlük ve yaşam kalitesini de arttırdığı`` görüşünü savundu. Human Rights Watch`un İdari Direktörü Kenneth Roth ise bu raporun küreselleşme aleyhtarı bir belge olmayıp sadece dünya ekonomisindeki gerilikleri ortaya koyduğunu belirtti. Dünyadaki 70 ülkede insan haklarının durumunun irdelendiği raporda,
``Uluslararası kamuoyu, Çeçenistan`daki askeri birliklerde hukukun üstünlüğü ilkesinin uygulanması hususunda Rusya`ya ciddi ölçüde baskı uygulanmasını reddediyor, bu 2000 yılının en göze batan başarısızlığıdır`` denildi. Human Rights Watch`a göre, 2000 yılının en büyük hayal kırıklıklarından biri, ABD`nin, ``Amerikan askerleri ve vatandaşlarına halel getireceği`` gerekçesiyle, tam bir Amerikan istisnacılığıyla, dünyanın ilk daimi Savaş Suçları Mahkemesi`nin kuruluşunu desteklemeyi reddetmesi oldu. Rapor, buna karşılık ABD`nin, başka ülkelerde bu tür mahkemelerin kuruluşunu desteklediğine işaret etti. (CUMHURİYET)