Bilişim dünyası son yıllarda gözünü KOBİ’lere (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler) çevirdi. Çünkü hem yazılım, hem de PC açısından en büyük potansiyel orada bulunuyor. Zaten bu kesime yönelik bazı projeler var.
Örneğin Beko’dan Cisco Systems’e, HP’den Vestel’e, Microsoft’tan KOSGEB’e, İntel’den Data Teknik’e kadar sekiz kuruluşun KOBİ’lere yönelik ortaklaşa yürüttükleri “Çözüm 2000” projesi bu amaca yönelik geliştirilmiş bir proje.
Sadece yukarıda adını saydığımız şirketler değil KOBİ’lerle ilgilenenler. Bu proje içinde yer almasalar bile, bilişim sektöründe faaliyet yürüten büyük ya da küçük tüm şirketlerin de gözü KOBİ’lerde.
Ancak bu konuda cidd ibir bilgi eksikliği var. Mesela Türkiye’de KOBİ’lerde bilgisayar kullanımına ilişkin çok sağlıklı veriler bulunmuyor. Bu nedenle de şirketler küçük ve orta boy işletmelere yönelik nasıl proje geliştireceklerini de bilemiyor.
Araştırma nasıl yapıldı?
Geçen hafta, şirketlerin bu bilgi açığını, önemli ölçüde kapatacak bir araştırma geçti elimize. Microsoft Türkiye’nin, KOBİ’lerde bilgisayarlaşmaya ilişkin mevcut durumu yerinde saptamak amacıyla yaptırdığı araştırma, bu konuda ilginç verilere ulaşmış görünüyor.
Araştırma “Çözüm 2000” programı çerçevesinde GFK Pro tarafından yapıldı. Şirket, 2.400 firmayla ön telefon görüşmesi yapıp, PC kullanıp kullanmadıklarını sordu. Bu ilk araştırmadan çıkan sonuçlara göre şirketinde PC veya dizüstü bilgisayar kullanan 538 şirketle araştırmaya devam edildi. Bu ilk araştırmadan çıkan sonuçlara göre Türkiye’de KOBİ’lerin yaklaşık yüzde 25’i bilgisayar kullanıyor.
Microsoft Türkiye yetkililerinden aldığımız bilgilere göre bu araştırma üç aşamada İstanbul, Ankara İzmir, Bursa ve Adana’dan tam 538 özel sektörde çalışan KOBİ ile yüzyüze görüşmeler yapıldı.
Her görüşme, yaklaşık bir saatlik soru-cevap şeklinde gerçekleşti. Tek tek şirketlerle gerçekleştirilen 1 saatlik görüşmeler, ikinci aşamada değerlendirmeye alındı. Üçüncü aşamada, değerlendirmeden çıkan sonuçların yüzde 60’ı şirketler telefonla aranarak teyit edildi.
Sektörel dağılım
Görüşülen şirketlerin sektörel dağılımı incelendiğinde, ithalat, ihracat ve temsilcilikten 115 firma, üretimden 100, turizmden 46, inşaattan 37, finanstan 36, danışmanlık, eğitim, serbest, reklam, taşımacılık ve diğer servis hizmetlerinden ise 194 firma olduğu görülüyor.
Sorulara yanıt verenlerin pozisyon dağılımı ise şöyle: Yüzde 36 şirket sahibi, yüzde 31 yönetici, yüzde 13 bilgi işlem müdürü, yüzde 10 genel müdür ve yüzde 10 finans veya satın alma müdürü.
Görüşülen şirketlerin ortalama çalışan sayısı 48 olarak belirlendi. İşyerlerinde 1-4 arası PC bulunan firma sayısı 10, 5-9 arasında PC bulunan 36, 10-19 PC bulunan 73 ve 20-49 arası PC bulunan firma sayısı da 216 olarak saptandı.
Araştırmaya katılan KOBİ’Lerin yüzde 40’ının yeni eleman almayı planladığı ortaya çıktı.
Önümüzdeki 12 ay içinde şirketler ortalama altı kişiyi işe alacak. Şirketlerin ortalama çalışan büyüme hızı yüzde 12, özellikle 1-4 PC kullanan seviyede bu oran 35’e kadar çıkıyor.
Kredi kullanmıyorlar
Şirketlerin yaşları incelendiğinde ortalama 10 yıllık KOBİ oldukları gözleniyor. Bu KOBİ’lerin yüzde 97’si tamamen yerli sermaye ile kurulmuş, kredi kullanmamış. Yüzde 75’i tek ofisden çalışıyor (boyutları büyüdükçe ofis sayısı da artıyor), yüzde 3’ünün yurtdışında ofisleri var. Yüzde 80’i gelirlerini bulundukları şehirden sağlıyor. Cirolarının yarısı tüketicilerden, yüzde 50’si ise diğer ticari kuruluşlardan geliyor.
Dışardan aldıkları servisler incelendiğinde de sıralama şöyle oluyor: Muhasebe yüzde 55 (özellikle 1-4 PC ve ithalat, ihracatta yoğun), reklam ve tanıtım yüzde 42 (özellikle 10+PC , servis ve finans sektöründe en düşük), hukuk danışmanlığı yüzde 42 (özellikle 5+PC, üretimde en yoğun), maaş ödeme yüzde 11 (özellikle 10 PC’den küçüklerde), matbaa işleri yüzde 58 (özellikle 10+PC, üretim sektöründe en yoğun). Çalışanların yüzde 58’i PC’yi kullanıyor, vasıflı çalışanların ise yüzde 85’i PC’yi kullanıyor.
Şirket ne kadar gençse PC kullanımı da o ölçüde artıyor. Örneğin, 1/-4 yıllıklarda çalışanların yüzde 63’ünde PC kullanımı var. PC kullanımı özellikle finans, ithalat, ihracat ve inşaat sektörlerinde yoğunlaşıyor. En düşük kullanım oranı ise üretim, servis ve turizm sektöründe.
Son yıldaki gelişmeler:
Yaşı 1-4 arasında olan KOBİ’lerin yüzde 10’u son bir yıldır PC kullanmaya başlamış. Yüzde 25’i ise 2-4 yıldır kullanıyor. 20-49 yıllık KOBİ’ler PC’yi 5-7 yıldır kullanıyor. Bunların yüzde 25’i son 10 yıldır PC kullanıyor.
10 yıl ve üzerindeki işletmelere ortalamada PC 7 yıl önce, dizüstü bilgisayar ise 4 yıl önce girmiş.
PC’lerde kullanılan işletim sisteminin dağılımında ise Windows’un hakimiyeti açık farkla belli oluyor. KOBİ’Lerin yüzde 72’si Windows 98, yüzde 7’si Windows 2000 kullanıyor. İşletim sistemini değiştirmeyi planlayan KOBİ’lerin yüzde 14’ü de Windows 2000’e geçmeyi planlıyor.
İşlemci hızları incelendiğinde de Pentium 100-166 MHz’in kullanım oranı yüzde 32, 200-250 MHz yüzde 31, 300-350 MHz yüzde 31, 400-450 MHz yüzde 32 olarak ortaya çıkıyor.
Şirketlerin yüzde 70’inde markasız bilgisayar bulunuyor ama her KOBİ’de birden fazla PC markası var. KOBİ’ler markalı bilgisayardandan IBM’i yüzde 11, Escort’u yüzde 12, HP’yi yüzde 10, Compaq’ı yüzde 7, Vestel’i yüzde 3, Siemens’i yüzde 2 şeklinde kullanıyor.
HP, 1-4 PC arasındaki işletmelerin yüzde 4’ünde kullanılıyor. Dizüstü bilgisayar markası olarak KOBİ’lerin yüzde 30’u Compaq, yüzde 22’si IBM, yüzde 18’i Toshiba, yüzde 4’ü HP, yüzde 7’si Dell markasını tercih ediyor
PC alımları KOBİ’lerin yüzde 48’i son 12 aydır hiç bilgisayar satın almamış. PC parklarının büyüme oranı yıl bazında ortalama yüzde 27 şeklinde gerçekleşmiş. Özellikle 1-4 arasında Pcye sahip KOBİ’lerde yüzde 36, 5-9 seğmentinde yüzde 33, 10-19 seğmentinde yüzde 26, 20-49 segmentinde ise yüzde 25 şeklinde büyüme var.
Ortalamada PC sayısı 20’nin altındaki KOBİ’lerin, PC ve yazılım harcamaları için yılda ayırdıkları bütçe 1.000 dolar. 20-49 PC’ye sahip KOBİ’lerde bu miktar daha yüksek ve farklı. Özellikle finans ve ithalat-ihracat’taki şirketler daha fazla PC alıyor. En fazla yatırımı yapanlar ise 20-49 arasında PC’ye sahip olan KOBİ’ler. Yıllık harcamaların yüzde 60’ı yeni yatırıma, yüzde 40’ı ise güncelleme (upgrade) yatırımına gidiyor.
Yazılım kullanımı
KOBİ’lerde yazılım dağılımı ise şöyle belirleniyor: Microsoft Office 97 ve Office 2000 yüzde 79. ERP (kurumsal Kaynak Kullanımı), veri tabanı uygulamaları neredeyse yok. Muhasebe paketleri en çok kullanılan ürün. Yüzde 85 KOBİ kullandığı uygulamayı değiştirmeyi düşünmüyor.
Hazır paketler içinde muhasebe yüzde 54, stok yönetimi yüzde 20, iş planlaması yüzde 14, üretim uygulamaları yüzde 9 olarak dağılıyor. Muhasebe paketlerinde KOBİ’lerin yüzde 28’i Logo, yüzde 25’i ETA, yüzde 11’i Link, yüzde 5’i de Netsis’in uygulamalarını kullanıyor. (EKONOMİST)