Sembolik 1 liralık bedelle özelleştirildiği1995 yılından sonra 1996 ve 1997`de kar eden, ancak 1998 yılından itibaren zarar eden Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş.`nin (Kardemir) durumunun düzeltilmesi için çabalar sürdürülüyor.
Bu arada Kardemir`in halen, 63 milyon doları kamu kurum ve kuruluşlarına olmak üzere 108 milyon dolar borcu bulunuyor.
Kardemir Yonetim Kurulu Başkanı Sencer İmer, gelinen noktayı değerlendirirken, ``Fabrikanın zarar etmesinde önceki yönetimin hataları olmakla birlikte, 1998`de Asya ve Rusya`da yaşanan ekonomik krizler de etkin rol oynamıştır`` dedi.
Fabrikanın 1995, 1996 ve 1997`de devamlı kar eden kuruluş haline gelerek İstanbul menkul kıymetler borsası`nda (İMKB) işlem görmeye başladığını anlatan İmer, 1998`den itibaren zarar etmeye başlamasıyla 63 milyon doları kamu kurum ve kuruluşlara olmak üzere 108 milyon dolar borcu bulunduğunu söyledi.
İşdemir`in devlet desteğini arkasına alarak ucuza demir-çelik ürünlerini satmasının, Kardemir`i de ucuza demir-çelik ürünleri satmaya zorlayarak zararının artmasına yol açtığını anlatan İmer, Şöyle konuştu:
``Fabrikanın zarar etmesinde önceki yönetimin hataları olmakla birlikte, 1998`de Asya ve Rusya`da yaşanan ekonomik krizler de etkin rol oynadı. Ayrıca, Kardemir`in ihtiyacı olan kömür ve demir cevheri içeriden ve dışarıdan pahalıya mal oldu. Kamu İktisadı Kuruluşları (KİT) ve kamu bankaları, Kardemir`e işletme sermayesini ucuza sağlayacak girişimlerde bulunmadılar.
2000`ın kasım ve bu yılın şubat ayında ülkemizin içine girdiği finans krizleri, Kardemir`i zor durumda bıraktı ve sermayesini zamanında artıramadı. Bu nedenlerden dolayı fabrika zarar etti.``
Kardemir`in, Türkiye demir-çelik sektöründe önemli bir kuruluş olduğuna işaret eden İmer, ``fabrikamızın yaşatılması ülkemiz acısından da son derece önemlidir. Kardemir`de 2000-2200 ton olan sıcak maden üretimi, su anda 2700-2900 tona çıkartılmıştır. Bu küçümsenecek rakam değildir`` şeklinde konuştu.
Stoklar Eritilmeye Çalışılıyor
Bu arada Kardemir, bazı ürünlerde 2 ekim`den geçerli olmak üzere yüzde 1.8 ile 2.8 arasında zam kararı alırken, bu tarihe kadar geçecek sürede uygulanmak üzere, zamsız fiyattan stoklar eritilmeye çalışılıyor.
Bu kapsamda 26 eylül`den başlayıp 1 ekim`e kadar geçecek sürede, fabrikanın üretim ve stoklarında bulunan muhtelif yuvarlak malzeme,belirlenen koşullarda satılacak.
Verilerle Kardemir
Kardemir`in temeli, 3 nisan 1937`de Mustafa Kemal Atatürk`ün emriyle dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından atıldı.
``1 lira`` sembolik fiyatla 1 nisan 1995 tarihinde özelleştirilen fabrika, çalışanlar ve yöre halkına devredildi.
Bu ortamda eksik sermaye ile işe başlayan Kardemir, 1995, 1996 ve 1997`de devamlı kar eden kuruluş haline gelerek İstanbul Menkul Kıymetler Borsası`nda (İMKB) işlem görmeye başladı. Ancak, işletme 1998`den itibaren zarar etmeye başladı.
İşletmenin zarar etmesinde, 1998`de Asya ve Rusya`da yaşanan krizler, Türkiye`deki ekonomik gelişmelerle bu süreçte yapılan 206 milyon dolarlık modernizasyon yatırımlarının da, ağırlıklı olarak öz kaynaklarla ve kısa vadeli kredilerle yapılması etkin rol oynadı.
Yetkililerin ifadesine göre uzun vadeli yatırım kredisi sağlanması gerekirken, o tarihte uzun vadeli yatırım kredisi bulmaya gereken önem verilmedi.
İşdemir`in devlet desteğini arkasına alarak ucuza demir-çelik ürünleri satması, Kardemir`i de ucuza demir-çelik ürünleri satmaya zorlayarak zararını artırdı.
Ayrıca fabrikada Ülkü, Zeynep ve Fatma adlı üç yüksek fırının refrakterleri ile makine ve teçhizatları yenilenirken, bilgisayarlı kontrol sistemleri ilave edilerek, günde 2000-2200 ton olan sıcak maden üretimi 2700-2900 tona çıkartıldı.
Bu çalışmalara paralel yenileme, darboğaz giderme, maliyetleri düşürme ve teknolojide çağı yakalama amaçlarına yönelik yatırımlar planlandı.
Kardemir`in ortak sayısı 60 bin civarında hesaplanırken, İMKB`deki toplam yatırımcı sayısı yaklaşık 1 milyon kişi. Fabrikanın halen 4 bin 223 işçi ve 409 memur olmak üzere 4 bin 632 çalışanı bulunuyor.
Kardemir`in ayrıca, Sabancı Holding ortaklığıyla iki yılda yapımını tamamladığı ve 13 milyon 500 bin dolara mal olan Kar-Çim-Sa Çimento fabrikası ise 3 mart 1998`de üretime başladı. Kar-Çim-Sa`ya, Kardemir yüzde 49 ve Akçansa konsorsiyumu yüzde 51 oranında ortak bulunuyor.