Stand - by anlaşması çerçevesinde dördüncü gözden geçirme çalışmalarını sürdüren Uluslararası Para Fonu (IMF) heyetine başkanlık eden Juha Kahkonen, geçici orman işçilerine sürekli kadro verilmesi düzenlemesine ilk imza koyan ismin ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Masum Türker olduğunu öğrenince şaşkınlığını gizleyemedi.
Kahkonen ile geçici işçilerin bir bölümüne sürekli kadro verilmesine itiraz eden Maliye Bakanı Sümer Oral arasında dün gerçekleşen görüşmede şu diyalog geçti:
• Kahkonen: Vergi hedefleriyle ilgili performans kaygısı var. Yaklaşık 22 bin geçici orman işçisinin sürekli kadroya alınması bütçeye ek yük getirmeyecek mi?
• Oral: Sayın Kahkonen, siz bu konuya ilişkin tartışmayı başından beri izleyebildiniz mi?
• Kahkonen: Hayır.
• Oral: Bu düzenlemeye ilişkin protokolün altındaki ilk imza, Hazine’den sorumlu Devlet Bakanı Sayın Masum Türker’e ait.
• Kahkonen: Öyle mi, bunu bilmiyorduk. O zaman Türker ile hemen görüşelim.
Kadro ve fındık sorusu
Kahkonen ile Oral arasında şu diyalog yaşandı:
Kahkonen: Geçici orman işçilerine kadro, memura ek zamlar ve fındık alımı ek yük getirmeyecek mi?
Oral: Maaşlar ve fındık konusunda formül bulundu. Bütçe dışı kaynaklarla bu kararların ek yük yaratması önlenecek.
Kahkonen: Esnemeler diğer kesimlerin de yeni taleplerle ortaya çıkmasına neden olmaz mı?
Oral: İşte bu konuda dirayetli olmamız gerekiyor.
Kahkonen: Yeni bütçe çıkana kadar mali disiplinde sorun yaşanır mı?
Oral: Bugüne kadar taviz vermedik. Açık söylemek gerekirse, en çok sıkıntıyı ben çektim. Ve hiçbir zaman Ama demedim. Yani Program şunları öngörüyor, ama... diyerek gevşek bir tutum sergilemedik.
‘Derviş muhalefete geçti, öfkeden kurtuldu’
Bakan Oral’la IMF heyeti ile görüşmesinde Devlet eski Bakanı Kemal Derviş’in muhalefetteki CHP’ye katılarak halkın ekonomik programa tepkisinden kurtulduğunu söyledi. Alınan bilgilere göre, Oral, Kahkonen’e şu değerlendirmeyi yaptı:
Maliye Bakanı olarak tercihim, program hedefleri açısından da, seçimlerin zamanında yapılmasıydı. Ancak bu konuda sayın Derviş ile aynı fikirde olamadık. Türk toplumu bu tür programlardan yakınır, ancak doğru olanda ısrar edeni de görür. Bakalım zaman kimi haklı çıkaracak?
Oral, Kahkonen’in zaman zaman tebessümle dinlediği konuşmasına şöyle devam etti:
Özellikle kırsal kesimde, ekonomik programa öfke var. Ancak program çerçevesinde yapılanlar da gerekli görülüyor. 2003 yılının finansmanı da zor olacak. Biz, halkta programa karşı tepkiden nasibimizi alacağız. Sayın Derviş ise, bir muhalefet partisine geçtiği için bu tepkiden payını almamış olacak.
Vergi yeni hükümete kaldı
IMF görüşmesinden yansıyan bilgilere göre, yeni vergi paketinin üç temel unsurunu seçimden sonra kurulacak yeni hükümete bırakıldı. Unsurlar şunlar olacak:
• Yıllık olarak ödenen Katma Değer Vergisi (KDV) iadelerine son verilmesi.
• Serbest bölgelerde uygulanan vergi teşviklerinin kaldırılması.
• Yatırım indirimleri.
Vergilendirmede hayat standardı esasının yılbaşından itibaren kaldırılmasına ek olarak özel işlem vergilerinin de kaldırılması benimsendi.
Tapu, cep telefonu alım satımı, silah ruhsatı, vergi, gümrük beyannameleri gibi birçok işlemden alınan bu verginin bir bölümü ÖTV’nin çıkması ile bu vergi içine alınmıştı.
Bütçe yetişmiyor
Hazırlıkları süren 2003 bütçe tasarısı 17 Ekim’de TBMM’ye sunulacak. Seçimler nedeniyle tatilde olan TBMM, 3 Kasım’dan sonra da komisyon görüşmeleri ve Yüksek Planlama Kurulu değerlendirmesi nedeniyle tasarıyı yasalaştıramayacak. Bu nedenle devlet işlerinin yürümesi, 2003 Ocak ayı için çıkarılacak geçici bütçe ile sağlanacak.
Maliye’ye övgü
Kahkonen, Türkiye’nin mali disiplin - bütçe uygulamaları konusunda IMF’de de örnek ülke olarak gösterildiğini vurguladı ve Oral’a şöyle dedi: Sizin sayenizde Türkiye bütçe ve kamu maliyesi politikalarında büyük başarı ve kredibilite sağladı. IMF İcra Kurulu’nda örnek gösteriliyorsunuz. Başka ülkelere gittiğimde Türkiye’yi örnek gösteriyorum.
‘İlişkileri bozmak isteyenler mi var?’
Devlet Bakanı Masum Türker, IMF İcra Kurulu’nun seçimden sonra kasımda toplanacağını belirtti 4’üncü ve 5’inci gözden geçirmelerin birleşmesinin programa zarar vereceğini söyledi.
Türker, 4 ve 5’inci gözden geçirmeler birleşiyor demek, IMF’nin 1.6 milyar doları seneye bırakması demek. Öyle bir şeyi düşünenler, bizim program içinde sosyal amaçlı bir eylemimize bile itiraz ediyor. O zaman ben şunu düşünüyorum; bu ilişkileri, düzeni bozmaya çalışanlar mı var? Türker, geçici işçilerin kadroya alınmasının programı bozmayacağını belirtirken, işçi emeklisine de memurlar kadar zam verilmesinin sosyal politika açısından doğru olduğunu söyledi.