Hükümet, IMF`den gelecek döviz desteğini beklerken, akademisyenler döviz girişinin gecikmesi halinde yüksek faizlerin devam edeceği ve panik havasının yerleşeceği uyarısında bulundu.
Merkez Bankası`nın, Niyet Mektubu`nda performans kriteri olan Net İç Varlıklar (NİV) tavanını 1.9 katrilyon lirada tutma kararı antienflasyonist programı kritik noktaya getirdi. Merkez Bankası`nın NİV`in tavanda tutulacağı açıklamasına yüzde 1700`e fırlayan faizlerle tepki veren piyasalardaki panik havasının faizleri daha da yükselterek kalıcı olacağı ve programı ortadan kaldıracağı uyarısında bulunuldu.
IMF`nin onay vermemesi nedeniyle NİV`in 1.9 katrilyon lirada tutulmasına karar verildiği belirtiliyor. Ancak piyasaların rahatlatılması için Net İç Varlıklar`ın geçici olarak gevşetilmesi ve Merkez Bankası rezevlerinin bir miktar erimesine razı olunması gerektiği vurgulandı. IMF`den beklenen Rezerv Desteği Kredisi`nin bir süre gecikebileceğine dikkat çekilerek, Merkez Bankası`nın piyasaya likitideyi döviz karşılığı verme politikası nedeniyle 2001 yılı hedefleri ve programın yeniden gözden geçirilmesinin zorunlu hale geleceği vurgulandı. Öte yandan piyasalarda faizleri yüzde 1700`e kadar çıkartan kriz, etkisini reel sektörde de göstermeye başladı. Paniğin başladığı ilk günlerde birkaç puan artan kredi faizleri hızla tırmandı. Bankalar kredi musluklarını kapattılar ve mevcut kredileri geri çağırmaya başladılar. ASO Başkanı Zafer Çağlayan, ekonomide kritik bir dönem yaşandığını, 2001 yılında negatif büyüme olabileceğini belirterek, hükümeti biran önce tarafları birararaya toplamaya çağırdı.
YÜKSEK FAİZ DEVAM EDER;
Prof. Dr. Taner Berksoy, piyasalarda yaşanan sorunun aşılamaması halinde programın ortadan kalkacağı uyarısında bulundu. Berksoy, şu anda Merkez Bankası`nın izlediği politikasının olması gerekenin tam tersi bir politika olduğunu belirtti. Piyasalardaki panik havasının ortadan kalkması için likiditenin gevşetilmesi gerektiğine işaret eder Berksoy, `Merkez Bankası bunun tam tersini yaptı. Faizler yüzde 1700`lere fırladı. Kuru savunacaksanız, likiditeyi gevşeteceksiniz. Aksi halde faizlerde daha yükselir` dedi. Hükümetin IMF`den gelecek döviz desteği beklediğini vurgulayan Berksoy, `Döviz girişi karşılığında TL yaratacak ve program mantığına göre davranacak. Eğer döviz girişi gecikirse bu yüksek faiz devam eder. Piyasalar aynen bu halini devam ettirir ve ciddi sıkıntı çıkar. Panik havası yerleşir program çok sapar. Bana kalırsa o zaman program da kalmaz` diye konuştu.
Prof. Dr. Gülten Kazgan, Merkez Bankası`nın piyasaya vereceği likiditeyi kısmasıyla tırmanacak panik havasının önlem alınmazsa ekonomiyi çökertebileceğini söyledi. Kazgan, `Radikal bir önlem alınması gerekiyor. TL`nin yabancı paralara karşı konvertibilitesini kaldırmak. Kimse döviz alamaz. Bunun başka çaresi yok. Merkez Bankası`nın net döviz rezervleri çok az. Bu nedenle döviz karşılığı TL vereceğini açıkladı. Ancak böyle giderse faizler göklere tırmanır, ekonomi çöker. Şu anda içinde bulunulan durum çok zor bir durum. Anlaşıldıki Türkiye ekonomisi bu kadar serbest para ve sermaye piyasalarını kaldıramıyor. Ekonominin zaafları ve insan yapısı buna izin vermiyor. Türkiye, fakir, gelir dağılımı bozuk, makro istikrarsızlığı yüksek bir ülke` dedi.
SONA YAKLAŞILIYOR;
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, piyalardaki krizin reel sektöre yansımalarının başladığını belirterek, bankaların kredileri kestiklerini ve mevcut kredileri de geri çağırdıklarını söyledi. Çağlayan, `Bu gidişat reel sektör açısından çok ciddi sıkıntılar getirecek. Bu kriz olmasa dahi 2001 yılında ciddi bir daralma olacağını bekliyorduk. Hükümet ortaya çıkıp enflasyonla mücadelenin maliyetinin ne olacağını kesimlere anlatmadı. Çok rahat bir şekilde enflasyon düşecek falan zannedildi` dedi. Kriz ortamının sürmesi halinde 2001 yılında ekonominin daralacağını ve eksi büyümeyle karşılaşılacağını kaydeden Çağlayan, hükümeti programın sonunu getirmeden çözüm bulmaya çağırdı. Çağlayan,
`IMF`den yarından öbür güne para geleceğini kanaatinde değilim. Belli bir süre alacak. Bu süre içinde piyasaları rahatlatacak önlemler alınması gerekiyor. Dört beş banka için başka yollara gidilmesine de gönlüm razı olmuyor. Vücudu kurtarmak için birkaç parmak gidebilir` diye konuştu. (FİNANSAL FORUM)