Turkiye,IMF ile imzaladigi stand-by anlasmasinin ilk ayinda sozunu tuttu. Bir ay once yuzde 180`lere kadar cikan faizler yuzde 10`lara kadar indi. Merkez Bankasi`nin kur sepeti politikasindan da sapma olmadi.TURKIYE, Uluslararasi Para Fonu (IMF) ile imzaladigi stand-by anlasmasinin ilk ayini doldurdu. Turkiye ekonomisi, bir ayin sonunda basta para ve kur hedefleri olmak uzere pek cok ekonomik gostergede dersini yapti. Ocak ayi sonu itibariyle, ozellikle para programi cercevesindeki uygulamalarda basarili adimlar atildigi gozlendi. Ocak ayinda en belirgin gelisme, faiz ve borsa cephesinde goruldu. Ozellikle kisa vadeli her turlu faiz orani hizla inise gecti. Ocak ayi boyunca gecelik faiz oranlari yuzde 10 ile 70 araliginda dalgalandi. Gecelik repo oranlarinda yuzde 5`e kadar dusus yasandi. Halen yuzde 30-40 araliginda seyreden gecelik faizler, aralik ayi icinde yuzde 70-90 duzeyindeydi. Gecen yilin son islem gunu olan 30 Aralik`ta, nakit sikisikliginin da etkisiyle interbankta gecelik repo, ortalama yuzde 180 duzeyine kadar cikmisti. Ocak ayinda bono faizleri de hizla inise gecti. Aralik ayinda yuzde 70 duzeyinde gerceklesen bilesik bono faizi, gecen ay yuzde 35-40 araligina geriledi. Aralik basinda, ikincil piyasada bono oranlari, yuzde 80 duzeyindeydi. Aralik ayinda ihale duzenlemeyen ve 1999`un en son ic borclanmasini kasim ayi icinde gerceklestiren Hazine`nin, 16 Kasim 1999`daki ihalesinde yillik bilesik faiz, yuzde 109.2 olmustu. Bono ve gecelik faizlerinde yasanan hizli dusus, bankalarin mevduat faizlerine ve ardindan kredi faizlerine de yansidi. Bankalar, ocak ayinda mevduata uyguladiklari faiz oranlarinda cesitli vadelerde, 40-50 puana varan oranlarda indirime gittiler. Gecelik faizlerdeki hizli dususun ardindan bankalarda ozellikle bir ay ve uc aylik mevduat faizlerini yuzde 30-40`li oranlara cektiler. Aralik ayinda ise mevduat faizleri, aylik bazda yuzde 75 duzeyinde, yillik bazda da yuzde 80`lerin uzerindeydi. Faizlerin hizli dususunde Merkez Bankasi`nin uyguladigi para programinin yanisira, Hazine`nin gecen ay dis borclanmaya yonelerek daha az ic borclanma gerceklestirmesi de etkili oldu. Hazine, gecen ay ilk kez yurtdisindan 30 yil vadeli tahvil satisi gerceklestirdi. Dis piyasalardan gecen 30 yil vadeli 1.5 milyar dolar toplayan Hazine, ayrica, 750 milyon euroluk borclanma da gerceklestirdi. Hazine`nin bu basarili borclanma politikasi sayesinde, faizler hizli gerilemesi borsayi da costurdu. Borsa, gecen ay da faizlerdeki hizli dususun ardindan yeni arayisa giren tasarruf sahiplerinin basvurdugu adres oldu. 1999`u 15 bin 208 puanla rekor seviyede kapatan IMKB, gecen ay icinde, 20 bin puana kadar yukseldi. Ayin ikinci yarisinda artan kár satislari ile bir miktar gerileyen borsa, ocak ayini, yaklasik yuzde 10`luk primle 16 bin 714 puandan tamamladi. Borsanin 20 bin puana kadar yukselmesinde ozellikle mali sektor hisselerinin basinda gelen banak hisselerindeki patlamayi gozardi etmemek gerek. Merkez Bankasi`nin yilbasindan itibaren uygulamaya koydugu aylik kur artis hedefleri de, ocak ayinda istikrarli seyri saglayan onemli gelismelerden biriydi. Merkez Bankasi`nin, gecen ay sonu itibariyle, doviz sepetinde ongordugu yuzde 2.1`lik artista herhangi bir sapma olmadi. Sadece dis borsalarda Euro`nun hizli dususu nedeniyle Merkez Bankasi`nin acikladigi sepette, dolar daha hizli artarken Euro biraz daha geride kaldi. Faizlerdeki dusus trendi, bankalarin kullandirdigi kredilere de yansidi. gecen yilin son ceyreginden itibaren genislemeye baslayan kredilerin gecen ay, faizlerindeki dususun de etkisiyle iyice arttigi goruluyor. Ekonomi uzmanlari, bu rakamlardan hareketle para politikasina iliskin uygulamalarda sorun bir tarafa, oldukca basarili bir gelisme tablosu ortaya ortaya ciktigi gorusundeler. Uzmanlar, stand-by anlasmasi cercevesinde hedeflerin tamamina, yani butce uygulamalarina, ozellestirmeye de bakmak gerektigine dikkat cekiyorlar. Ozellestirme ve butceye iliskin rakamlar ise henuz aciklanmadi.
Ilk ayin sevindiren sonuclari
Gecelik faiz yuzde 180`den yuzde 10`lara kadar indi.
Yuzde 70 olan bono faizleri yuzde 35`e geriledi.
Yillik mevduat faizi yuzde 80`lerden yuzde 30`lara dustu.
Tuketici kredilerinde faiz dustu, vadeler uzadi.
Hazine ilk kez 30 yil vade ile 1.5 milyar dolar dis borc aldi.
Doviz kuru, Merkez Bankasi`nin ongordugu gibi yuzde 2.1 artti. (HURRIYET)