CHP Milletvekili Kumkumoğlu, maden sektöründe, yabancı kartellere teşvik verilirken, yerli firmaların aynı imkânlardan faydalanamadığını söyledi
Trona madenlerinde Eti Holding ile ortak Türk firmasının engellenmesi ve kartel durumundaki rakibi ABD`li firmaya devletten her türlü desteğin verilmesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu`nda eleştiri konusu oldu.
CHP İstanbul Milletvekili Ali Kemal Kumkumoğlu, cam üretiminin temel maddesi olan trona madenlerinin çıkarılması için öz sermayesi ile çalışan Eti Holding ortağı Türk şirketine engelleme yapılması ve rakibi olan ABD karteli firmaya devletten her türlü teşvik verilmesinin `müstemleke anlayışı` olduğunu söyledi. Kumkumoğlu, Plan ve Bütçe Komisyonu`nda Enerji Bakanı Hilmi Güler`e, Bu müstemleke anlayışından ne zaman kurtulacağız? sorusunu yöneltti.
KARTEL YATIRIM YAPTI
Kumkumoğlu, Plan Bütçe Komisyonu`nda şunları söyledi
Trona madeni 1979 yılına kadar `yalnızca ABD`nin Vyoming bölgesinde var` deniliyordu. Bu camın en önemli ham maddesidir. Bu tarihte MTA kömür araması sırasında tesadüfen Türkiye`de Ankara`nın Beypazarı bölgesinde trona olduğunu tespit etti. Eti Holding ruhsat aldı. Kumkumoğlu, Eti Holding`in o dönemde ruhsat almasına rağmen, trona ile ilgili fizibilite çalışmasını, dünyada kartel durumda olan ve elindeki tekeli kaybetmek istemeyen firmaya yaptırdığını belirterek bunun için de para ödendiğini belirterek şöyle devam etti. Fizibilite için Vyoming`te iki ayrı firmaya 8`er milyon dolar ödeyerek fizibilite yaptırıldı ve `fizıbl değildir` raporları verildi. Eti Holding buna rağmen bir yerel firmayla anlaştı. Türk firması yüzde 26`sını bedelsiz hisse olarak Eti Holding`e bıraktı ve firma yıllık 4 milyon dolar kira vererek çalışmalara başladı. Üstelik fizibilite çalışmalarını da 10 milyon dolar ödeyerek kendisi karşıladı. Türk firmanın çıkarılamaz, çıkarılsa da fizıbl değil raporu verilen trona madenine 2 bin 100 metrede ulaştığını da anımsattığı konuşmasında, Hem de fizıbl rezerve ulaşıldı. Rezerv bulununca olağanüstü işler olmaya başladı dedi ve şöyle devam etti
Riotinto isimli bir firma, ki bu piyasanın kartelidir. Ankara Kazan`da bir rezerv bulunduğunu iddia etti. Firma her türlü anlaşmayı yapmak için devletten yetki aldı. Türk firmasının başına gelen ise pişmiş tavuğun başına gelmedi. Eti Holding`de engellemeleri ile sömürgeci, müstemleke anlayışı yaşanıyor. Bir kartel devletten aldığı teşviklerle çalışıyor. Diğer taraftan her türlü masrafı yapacağım diyen yerli firma bunu yapamıyor. Bu anlayış bizi nereye taşıyacak? Bu müstemleke anlayışını ne zaman reddedeceğiz? Bu anlayışın bize sağlayacağı bir şey, bir yarar yok. Biz burada yaratılacak katma değerleri görmüyoruz. Rakamın netleşmesi için söylüyorum bunları, şirketle filan ilişkisi yok. Çok ilgimi çektiği için konuşuyorum. Yıllık 1 milyar dolarlık soda külü, 1000 kişilik istihdam, 30 yılda 4.2 milyar dolar katma değer sağlanacak. Bakanlığınız bu ulusalcı yanı öne çıkarmalı.
Kumkumoğlu`nun konuşmasından sonra Eti Holding temsilcisinin yanına gelerek konuşması dolayısıyla kendisini tebrik ettiği görüldü.