Türkiye`nin önde gelen 15 holdingi, 2003 yılına dönük planlarını iyimserlik üzerine kurdu. Şimdiki görüntüye göre, 2003 yılı, 2002`ye göre daha iyi geçecek. Ancak, holdingler tedbiri elden bırakmamak için, savaşa ve hükümetin adımlarına göre hedeflerini revize kapısını açık bırakıyor.
Zorlu geçen 2002 yılını geride bırakıp 2003`e merhaba derken, Türk ekonomisinde önemli bir yere sahip holdinglerin nabzını tuttuk. Türkiye`nin ekonomisini yönlendiren devlerin 2003 yıl sonu tahminleri, 2002 yılındaki tüm olumsuzluklara karşın oldukça iyimser...
Ancak, hükümetin çeşitli kesimlere yaptığı vaatlerin karşılığında henüz sağlam kaynaklar gösterememesi, iş dünyasının devlerini endişelendiriyor. İş dünyasının önde gelen isimleri, 2003`te enflasyonu düşürme hedefinden taviz verilmesi veya ilave kaynak bulma çabalarının ekonomi üzerinde yaratacağı olumsuzluktan da kaygı duyuyor.
Bu yazı dizisinde, Sabancı Holding, Anadolu Grubu, Eczacıbaşı Holding, Doğan Holding, Doğuş Holding, Boyner Holding, Zorlu Holding, Borusan Holding, Enka İnşaat, Doğan Yayın Holding, Fiba Holding, Yaşar Holding, Tepe Holding, Alarko Holding ve Profilo Holding`in 2002`yi nasıl geçirdiklerini, 2003 yılına dönük hedef ve stratejilerini okuyacaksınız.
Tabii olası bir Irak operasyonu ya da ekonomik- siyasi istikrarı etkileyecek ani durumların ortaya çıkması, mevcut koşulların değişmesi halinde devlerin de plan ve tahminlerini revize edebileceği olasılığı her zaman için mümkün.
Türk iş dünyasının önde gelen holdinglerin Türkiye`nin 2003 yıl sonuna ilişkin genel ekonomik tahminleri ise şöyle:
BÜYÜME:
Türkiye`nin ekonomisinde ağırlığı olan 15 holdingin 2003 yılı büyüme tahmini yüzde 4 ile yüzde 6.8 arasında değişiyor. Holdinglerin 2003 büyüme beklentileri ise yüzde 5`te yoğunlaşıyor. Sabancı Holding ve Eczacıbaşı Holding, 2003 yılında ekonominin yüzde 4 büyüyeceğini tahmin ederken, Anadolu Holding, Doğan Holding, Boyner Holding, Borusan Holding ve Enka İnşaat`ın büyüme beklentisi yüzde 5. Zorlu Holding ve Yaşar Holding`in büyüme tahmini ise yüzde 6. 2003 yılına ilişkin büyüme tahminlerinin en yükseği yüzde 6.8`le Doğuş Holding`den geldi.
DOLAR VE EURO:
Holdinglerin tahminlerine göre ABD Doları ve Euro, 2003 yılını 1 milyon 950 bin lira ile 2 milyon 280 bin lira arasında bir değerle kapatacak. 2003 yılına ilişkin en yüksek ABD Doları ve Euro tahmini 2 milyon 280 bin lirayla Tepe Holding`den, en düşük tahmin ise 1 milyon 950 bin lirayla Profilo Holding`den geldi. Sabancı Holding doların 2003 yılını 2 milyon 50 bin lira, Anadolu Holding, Doğan Holding ve Borusan Holding 2 milyon 100 bin liradan kapayacağını tahmin ediyor. Yaşar Holding`in yılsonu dolar tahmini 2 milyon, Fiba Holding`in 2 milyon 120 bin, Enka İnşaat`ın 2 milyon 60 bin lira seviyesinde.
ENFLASYON:
Enflasyonun kontrol altına alınabileceğine ve hükümetin hedeflediği yüzde 20`leri tutturabileceğine inanan holdinglerin bu konudaki tahminleri de iyimser... Holdinglerin 2003 yılsonu için enflasyon tahmini Toptan Eşya Fiyat Endeksi`nde (TEFE) yüzde 20-25, Tüketici Fiyat Endeksi`nde (TÜFE) yüzde 18-27 arasında değişiyor. Holdingler arasında TEFE`de en düşük tahmin yüzde 20 ile Anadolu Holding`e ait. TÜFE`de ise en düşük tahmin yüzde 18`le Fiba Holding`den geldi. TÜFE`de tahminler ise yüzde 25`te yoğunlaştı. Sabancı, Eczacıbaşı, Doğan, Borusan, Yaşar ve Profilo`nun 2003 yılı TÜFE tahmini yüzde 25.
Holding yöneticileri, Hükümet`in IMF programlarına ve taahhütlerine uygun politikalar izlemesi halinde 2003 yılında ekonomideki iyileşme sürecinin süreceği beklentisinde. Tabii iş dünyasının ortak bir dileği de Avrupa Birliği yolunda başlayan ilerleme sürecinin aksatılmaması... Bu yüzden de, Türkiye`nin bu konuda tahhüt ettiklerini zaman geçirmeden yapması ve alınan kararları da bir an önce uygulamaya geçirmesinin altını çiziyorlar.
Görünen o ki bütün holdingler 2003 yılını ‘‘umut’’la karşılıyor, tabii ‘‘Irak Savaşı’’ veya yeni bir ‘‘kriz’’ olmazsa!..
Holdingler 2002`yi nasıl geçirdi?
İŞ dünyasının önde gelen isimleri, 2002 yılının bir önceki yıla göre daha istikrarlı bir yıl olmasına rağmen, özellikle tüketici kesiminde ekonomiye olan güvenin yeterince sağlanamadığı görüşünde birleşti. Holdinglerin tepe yöneticilerinin yorumlarına göre, krizlerin de etkisiyle satın alma güçlerinde yaşanan düşüşler nedeniyle pek çok sektörde arzu edilen hızlı toparlanma sağlanamadı.
2002 yılında bazı holdingler mevcut durumlarını korumaya yönelirken, bazıları küçüldü, bazıları üretimlerini yurtdışına kaydırıp içerdeki yatırımlarını askıya aldı, bazıları yurtdışında yeni yatırım fırsatları aradı.
Krizin etkilerinin yavaş yavaş ortadan kalkması ve ekonomide canlanma belirtilerinin başladığını gören holdinglerin bir bölümü de, kriz öncesi kaldığı yerden büyüme ve yatırım planlarını sürdürdü.