Hazine, bu yıl ödediğinden daha az borçlanma yoluyla, bir yandan ortalama faizi geçen yılkinin 71.4 puan altına çekerek 17 katrilyon liralık bir faiz tasarrufu sağlarken; ödeme-borçlanma farkı olarak 10 katrilyon liraya yakın bir kaynağı da piyasalara bıraktı.
ANKA`nın belirlemelerine göre Hazine, yılbaşından bu yana anapara ve faiz olarak toplam 34 katrilyon 564 trilyon lira geri ödeme gerçekleştirdi. Bu geri ödemenin 16 katrilyon 55 trilyonunu anapara, 18 katrilyon 509 trilyonunu faiz oluşturdu.
Hazine`nin geri ödeme yükü geçen yıla göre yüzde 50`nin üzerinde artarken, borçlanma miktarındaki arıtş yüzde 9 düzeyinde kaldı.
Hazine, bu yıl gerçekleştirdiği 35 iç borçlanma ihalesinde, ortalama faizden kamu kuruluşlarına v epiyasa yapıcılarına yapılan satışlar da dahil toplam 24 katrilyon 653 trilyon liralık net borçlanmaya gitti. Böylece Hazine, 2000 yılında ödediğinden daha az borçlanarak 9 katrilyon 911 trilyon liralık bir kaynağı piyasalara bıraktı. Hazine`nin bu yılki net borçlanması, aynı dönemdeki geri ödemesinin yüzde 71.1`i düzeyinde gerçekleşti.
Aylara göre itfa ve borçlanma
Gelirlerde deprem vergilerinin de etkisiyle sağlanan artışlar, özelleştirme gelirlerinin artması ve harcamaların kısılması ile bu yıl faiz dışı fazlada program hedeflerinin de üzerinde bir artış sağlandı. Bu yıla kadar geri ödeme tutarının üzerinde borçlanmak zorunda kalan Hazine, böylece geri ödeme yükünün çok altında borçlanabilme olanağı buldu.
Hazine, ödediğinden daha faz borçlanma yoluyla piyasalara ocak ayında 697 trilyon, şubatta 1 katrilyon 259 trilyon, martta 999 trilyon, nisanda 913 trilyon, mayısta 819 trilyon, haziranda 809 trilyon, temmuzda 431 trilyon liralık fon bıraktı. Hazine 5 katrilyon 585 trilyon lira ile bu yılki en yüksek aylık geri ödemeyi gerçekleştirdiği ağustos ayında ise borçlanmasını 3 katrilyon 97 trilyonda tutarak 2 katrilyon 488 trilyon liralık bir kaynağı piyasalara bıraktı.
Hazine`nin geri ödeme borçlanma farkı olarak piyasalara bıraktığı fon miktarı eylülde 455 trilyon, ekimde 394 trilyon ve kasımda 445 trilyon lira olarak gerçekleşti.
Hazine, aralık ayındaki tek v eyılın son ihalesinde ise borçlanmaya gitmedi. 1-21 Aralık arasındaki 202 trilyon liralık geri ödeme gerçekleştirerek bu yılki itfa programını tamamlayan Hazine, ihalede borçlanmayarak bu parayı da piyasaya bıraktı.
Hazine`nin ihalelerdeki toplam borçlanmasının aylık geri ödemesine oranı ocak yaında yüzde 82.1, şubat yüzde 71, martta yüzde 71.1, nisanda yüzde 80.4, mayısta yüzde 82.1, haziranda yüzde 63.2, temmuzda yüzde 77.6, ağustos ayında yüzde 55.5 düzeyinde tutuldu. Eylül ayında yüzde 25.3`e kadar çekilen borçlanma/ödeme oranı, ekimde yüzde 74.1, kasımda yüzde 71.9 düzeyinde gerçkeleşti. Aralık ayında hiç borçlanma gerçekleştirmeyen Hazine`nin yılın tümündeki borçlanma tutarının geri ödemesine oranı yüzde 71.7 düzeyinde oluştu.
Borçlanma maliyeti 71.4 puan düştü
Hazine`nin bu yılki iç borçlanma ihalelerinde ortalama bileşik faiz yüzde 38.1 düzeyinde oluştu. Buna göre iç borçlanmanın ortalama maliyeti geçen yıla göre 71.4 puan düşmüş oldu. Geçen yılki ihalelerde ortalama bileşik faiz yüzde 109.5 düzeyinde gerçekleşmişti.
Hazine`nin bu yıl ortalama faizden yapılan opsiyon satışları da dahil edildiğinde toplam 24 katrilyon 653 trilyon lira borçlandığı dikkate alındığından, ortalama faizdeki 71.4 puanlık düşüşün faiz yükünde sağladığı tasarruf 17.6 katrilyon lira olarak belirlendi. Hazine bu yılki borçlanmasını geçen yılki yüzde 109.5`lik ortalama faiz üzerinden yapsaydı, yıllık bazda 27 katrilyon liralık bir maliyetin altına girecekti. Bu borçlanmanın 2000`deki faiz oranıyla maliyeti ise 9.4 katrilyon lira olarak gerçekleşti.
Borçlanmanın vadesi ise geçen yıla göre biraz kısaldı. Geçen yılın tümünde 479 gün olan iç borçlanmanın ortalama vadesi, 2000 yılında 411 gün olarak gerçekleşti.