Türk futbol takımı Galatasaray Spor Klübü A.Ş., prestijinin küçük bir bölümünü paylaşma yolunda.
Avrupa`nın ikinci en seçkin futbol yarışması, UEFA kupasını kazanan ilk Türk ekibi olmasının üzerinden aylar geçtikten sonra, Galatasaray ticari işleri - medya, merchandising ve reklam hakları - için kote olmayı planlıyor. Buna karşı, Avrupa`daki futbol klüplerinin çoğu, oyuncularını ve altyapılarını kaldıraç olarak kullanabiliyor. Galatasaray bu ay içinde, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası`nda ticari şirketi Galatasaray Sportif A.Ş.`nin yüzde 15`ini kote ederek 22 milyon dolar kazanmayı umuyor. Klüp aynı zamanda yabancı yatırımı da çekiyor. Bu ay başlarında American International Group, AIG, klübün ticari biriminin yüzde 21.05 hissesini satın aldı. Birimin, AIG`nin markalama ve merchandising tecrübesinden faydalanması bekleniyor.
Atina, Frankfurt ve Londra`da gelecek yol sovlarının bir sonucu olarak, yabancı kurumsal yatırımcıların ilk kamu arzının yüzde 50`sini alması bekleniyor ve kalan yüzde 50 de yerel pazarda satılacak. Arz, Türk yatırım kurumları İktisat Yatırım A.Ş. ve Ata Menkul Değerler A.Ş. tarafından yönetilecek. Nazik bir girişim kapitalisti olan Galatasaray Başkanı Faruk Süren, Bu, harcaması olmayan ve bir çok geliri bulunan oldukça karlı bir şirket, diyor. Klübünün Sony ve Coca - Cola nın yanısıra Türkiye`deki üç büyük marka isminden birisi olduğuna ilişkin araştırmadan destek alan Süren, Galatasaray`ın yıllık 600 milyon dolar olarak tahmin edilen futbol merchandising pazarının yüzde 10`unu ele geçirebileceğini düşünüyor.
Süren, Bu bizi kazançlar bağlamında Avrupa`nın ilk 20 klübünün içine sokar, diyor. Gelirini yalnızca üyelik aidatlarından, bilet satışları ve televizyon haklarından elde eden klübün mevcut bütçesi yalnızca 15 milyon dolar. Ata Menkul Değerler`in operasyonel başkanı Mehmet Sami, marka adına ek olarak, Galatasaray`ın 18 - 20 milyon arası değişen bir taraftar bazı olduğunu ve bunun Avrupa`da bulunmadığını belirtiyor. İktisat Yatırım`dan Elif Bilgi ise, bu sunumun nakit akışının farklı bir konsept, kavram olduğunu iddia ederek, Bir spor klubünün risk bileşenlerini izole ediyor. Tamamen bir pazarlama oyunu, diyor. Futbol takımı taraftarlığının, dinsel kimlik kadar önemli olduğu ve zengin işadamları ve politikacıların bir çok klübün üzerinde sanal kontrolü bulunduğu bir ülkede, Süren`in Galatasaray hisselerini kamuya sunması, devrim olarak nitelendirilebilinir.
Süren üç yıl önce klübünün muhafazakar üyelerini, futbolu multi - milyar dolarlık endüstriye dönüştüren Avrupa klüpler örneğini takip etme konusunda teşvik etme girişiminde bulundu. Girişimi başarılı olmadı. Ancak mevcut durumda, Galatasaray`ın diğer Türk klüplerine örnek oluşturmasını sağlayarak, bu yılın spor zaferini kazanıyor. Ticari kazanç arayışında olmak, borçlar ve artan maliyetlerden bunalan bir çok Türk klübü için bir gereklilik oldu. Ancak, şu ana kadar sürece eşlik edecek organizasyonel yeniden yapılanmayı başlatmaya pek azı gönüllü oldu. Ne varki, Galatasaray`ın ayak izlerini takip eden, sıkı rakiplerinden birisi Beşiktaş Jimnastik Klübü, geçen hafta İMKB`de kote olma arayışına gireceğini açıkladı. Beşiktaş Avrupa spor klüplerinin modelini takip edecek ve iş aktiviteleri yerine spor hisselerini kote edecek.
Ancak Galatasaray gibi Beşiktaş da, geniş emlak varlıklarını kaldıraç olarak kullanmaktan uzak duyuyor, böylece ticari girişimleri için üye desteğini elde tutmaya devam ediyor. Beşiktaş, İstanbul`un merkezinde, şehrin en ünlü iş merkezlerinden birisine sahip. Ofis ve dükkan alanı 120,000 metrekare olan merkeze 250 milyon dolarlık değer biçiliyor. Galatasaray gibi Beşiktaş`ın bütçesinin yarıdan fazlası da büyük ölçüde üyelik aidatları ve bağışlara bağımlı. Avrupa klüpleri ise tam tersi gelirlerinin yüzde 80`ini merchandising, televizyon hakları ve diğer ticari aktivitelerden elde ediyorlar. Süren, İnsanlar toprağı, hisseye çevirmeyi henüz anlamıyorlar. Başarı istiyorlar, ancak klübün elit aile duygusunu yitirmek istemiyorlar. Bu daha fazla mümkün değil. Değişecek, diyor.
Beklemeye istekli olmayan Süren, İstanbul`un merkezinde 2003 yılı itibariyle 120 milyon dolarlık çok amaçlı bir stadyum ve yakınında iş merkezi, daireler ve alışveriş merkezi inşaatı planlarında yol almaya devam ediyor.
Britanya`dan John Laing projeye yap - işlet - devret modeli bazında fon sağlamaya karar verdi. Süren, Galatasaray`ın John Laing ile 10 yıllık bir programa dayanan ortak operasyonları olacağını belirtiyor. (FİNANSAL FORUM - THE WALL STREET JOURNAL)