Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu`nun 1994 yılında batan TYT, Marmara ve İmpexbank dosyalarını tozlu raflardan indirmeye hazırlandığı öğrenildi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu`nun (Üst Kurul) 1994 yılında kapatılan TYT Bank, Marmarabank (Marbank) ve İmpexbank`ın dosyalarını yeniden açacağı belirtiliyor. Kapatılmalarından sonra yıllarca tartışılan üç bankada, kamu kurumlarının batan paralarından, yurtdışına aktarılan paralara, hatırlı kişilerin paralarının ödenmesinden, siyasi ilişkilere kadar birçok karanlık nokta aydınlanmayı bekliyor.Egebank`ta düzenlenen Kasırga operasyonuyla hareketli günler geçiren bankacılık sektöründe eski dosyaların raflardan indirilmeye hazırlandığı kaydediliyor. Üç bankaya da el konulduktan sonra bu bankalara kredi borcu olanlar sır gibi saklanmış, borçluların üzerine gidilmediği iddia edilmişti. Grup şirketlerine aktarılan krediler dışında bankalardan ciddi miktarlarda kredi alanlar arasında Ahmet Özal, Kahraman Sadıkoğlu gibi bir dönemin ünlü isimleri bulunuyordu. Bankaların kapatıldığı dönemde Başbakan olan Tansu Çiller, Türkiye`ye beyninin yarısı olarak tanıttığı Osman Ünsal ve kardeşi Ufuk Ünsal ile ilgili iddialar da ortaya atılmıştı.
PRENS ŞEMİLER`İN BANKASI;
Sahibi : Mehmet Can Elyeşil
Yönetim Kurulu Başkan Vekili: Bülent Şemiler
Banka daha çok Özal`ın prensleri olarak tanınan Bülent Şemiler`le birlikte hatırlanıyor. 1984 yılında Türkiye İthalat İhracat Bankası (TİTİ Bank) adıyla kurulan banka 1991 yılındaki tartışmalı genel kurul sonrası Mehmet Can Elyeşil`e geçti. Elyeşil bankanın yönetimini kızı Antonia Elyeşil`le evlenen Bülent Şemiler`e bıraktı. 23 Nisan 1994 tarihinde el konulan üçüncü banka olan İmpexbank o dönemde hakkında en fazla konuşulan banka oldu.Murakıpların banka hakkında yaptıkları tespitlerdan bazıları şunlardı: Şemiler`in eşiyle birlikte ortak olduğu dört şirkete kredi vermek, açığa repo yapmak, mevduat munzam karşılıklarını eksik yatırmak, defter tutmamak ve kayıtdışı usulsuz işlemler yapmak.
İmpexbank`ta kamu bankaları ve diğer kamu kuruluşlarının yüksek miktarda parası battı. Halbank`ın 10 milyon doları, Tüpraş`ın 6.9 milyon doları, T. Kalkınma Bankası da 10.5 milyon doları kaldı. İmpexbank, İsviçreli Swiss Bank`ın da döviz işlemleri nedeniyle 30 milyon dolar, 65 milyon markını ödememişti. Bankada parası kalanlar kadar kredi kullananlar da çok konuşuldu. El konulduğu döneme kadar bankadan kredi kullanan Ahmet Özal`ın borcu 1.1 trilyon liraydı. Özal ayrıca İnterpress adlı şirkette Şemiler`le ortaktı. Diğer borçlulardan ise Alparslan Beşikçioğlu`nun 933 milyar lira, Sadri Şener`in 825 milyar lira, Marbank`ın eski sahibi Besim Tibuk`un 647 milyar lira, STFA`nın 395 milyar lira, Halil Bezmen`in 329 milyar, Yüksel İnşaat`ın 214, Asil Nadir`in 211, Derby Lastikleri`nin 195 milyar lira borcu bulunuyordu. Bankadaki toplam kredi borçlarının tutarı ise 8.5 trilyon liraya ulaşıyordu. (MİLLİYET)
İlk el konulan banka TYT Bank
Sahipleri: Bülent Ener, Apel Çelik, Abdülrezzak Baydar, Sabit Özuslu
Kapalıçarşı`da faaliyet gösteren Bülent Ener, Apel Çelik, Abdülrezzak Baydar, Sabit Özuslu`nun kurduğu Lapis Holding, 1988 yılında TYT Bank`ı satın aldı. Kısa zamanda çok büyüyen Lapis Holding, Ahmet Özal`ın sahibi olduğu Artı Holding ve Kanal 6`ya yüzde 30 ortak oldu. Özal, bankaya 11 Nisan 1994`te el konulmasından 24 saat kala ortaklığı bitirdiği öğrenildi. TYT Bank`taki tartışılan konular ise şunlardı:
20 bin kişinin 3.5 trilyon lirasıyla batan bankada inceleme yapan murakıplar,
yurtdışındaki bazı naylon şirketlere krediler kullandırıldığını, banka ve holding yöneticilerinin evrakta sahtekarlık yaptığını ve başta İspanya olmak üzere yurtdışına 60 milyon dolar para kaçırdığını raporlarında yazdılar.
TYT aracılığıyla kamu bankalarından 85 milyon dolar, yerli ve yabancı özel bankalardan 120 milyon dolar parayı zimmetlerine geçiren Ener ve arkadaşları bankadan yurtdışına aktardıkları paralar yanında Lapis Holding`ten mücevher de kaçırdılar.
Banka kapatılmadan kısa bir süre önce Dışbank`ın Lapis`e satılmasına izin veren Hazine Müsteşar Vekili Osman Ünsal`ın bu izni nasıl verdiği hala merak ediliyor.
TYT Bank`a el konulmadan önce Emlakbank`tan 12 milyon dolar, Halkbank`tan 600 milyar lira, Vakıfbank`tan 150 milyar lira ve 500 bin dolar, TKB`den 200 milyon dolar ve 250 milyar lira, Etibank`tan 2 milyon dolar aktarıldı. Dönemin TKB Genel Müdürü Özal Baysal ile Hazine Kamu Finansmanı eski Genel Müdürü Namık Dağalp, daha sonra kamu bankalarından aktarılan paralardan Başbakan Tansu Çiller`in bilgisi olduğunu açıklamışlardı
Halka açık batık banka
Bankanın sahibi Atilla Uras
Genel Müdür : Hasip Buldanlıoğlu
Eski adı Netbank olan Marmarabank`ın ilk sahibi Besim Tibuk`tu. Tibuk bankayı 1991 yılında Atilla Uras`a sattıktan sonra adı Marmara Bank (Marbank) olarak değiştirildi.
Bankanın yönetim kurulu başkan yardımcılığına DPT müsteşarlığı görevinden ayrılan Ali Tigrel, genel müdürlüğe de İmpexbank`tan transfer edilen Hasip Buldanlıoğlu getirildi. Uras, Turgut Özal`ın prenslerinden Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanı Cengiz İsrafil ile Merkez Bankası eski Başkanı Cafer Tayyar Sadıklar`ı da kısa süre sonra bankasına aldı. 20 Nisan 1994`te bankaya el konuldu.
Tibuk bankanın sahibi olduğu dönemde hisselerini halka açtı. Cin Atilla olarak anılan Atilla Uras banka battıktan sonra bu fırsatı da değerlendirdi. Giderayak borsada ABD`li ortak geliyor söylentisi yayan Uras hatırlı müşterilerinin borsadaki parasını kurtarmıştı.
Halkbank`ın 11.5 milyon dolarının üzerine oturan Uras, bankaya el konulmasından bir gün önce villasını elinden çıkardı. Yöntaş inşaat, İnterplas Plastik Transmedia, Globus İnvest isimli şirketlerine usulsuz para aktardı.
TEK`in 700 milyar liralık parası bankada kaldı. Yabancı bankalara da 120 milyon dolarlık borcunu ödemedi.
Bankadan her ay ABD`deki Globus İnvesment adı şirkete iki yılda 1 milyon dolar aktardığını sekreteri Nilay Timuralp televizyonlara açıkladı.