Enflasyon yılın ilk ayında olumlu bir sürpriz yaparak, beklentilerin oldukça altında gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocakta tüketici fiyatlarının yüzde 0.8, üretici fiyatlarının ise yüzde 0.42 arttığını açıkladı. Beklentiler ise sırasıyla yüzde 1.1 ve yüzde 1 şeklindeydi.
Merkez Bankası`nın (MB) daha önce açıkladığı gibi, enflasyondaki yükselişin 0.65 puanlık kısmı elektrik fiyatlarındaki artıştan kaynaklanırken, otel ve lokanta hizmetlerindeki KDV indirimi fiyatlara yansımadı. Böylece, yıllık enflasyon tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) yüzde 8.17`ye, üretici fiyat endeksinde (ÜFE) ise yüzde 6.44`e geriledi. 12 aylık ortalamalara göre de TÜFE yüzde 8.61, ÜFE yüzde 6.08 oldu.
<ımg class="img" alt="hspace=10" src="http://www.milliyet.com.tr/2008/02/05/ekonomi/resim/aeko01.jpg" align="right" vspace="10">
Eksi çıkacaktı ama...
TÜİK tarafından açıklanan özel kapsamlı fiyat göstergelerine (çekirdek enflasyon) göre enerji fiyatları hariç TÜFE`de artış yüzde 0.15 oldu. Bu da elektrik zammının enflasyonu MB Başkanı Durmuş Yılmaz`ın öngörülerine paralel olarak 0.65 puan yukarı çektiğini ortaya koydu. Bu arada elektrik ücretlerindeki artış söz konusu tüketim maddesini aynı zam şampiyonları arasında 3`üncü sıraya yerleştirdi. Özel kapsamlı fiyat göstergeleri arasında çekirdek enflasyon sayılan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 1.56, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.47 arttı.İşlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç TÜFE yüzde 0.39 düşüş gösterdi. Enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç TÜFE yüzde 0.16, bu grubun yanı sıra fiyatı yönetilen/yönlendirilen ürünler ve dolaylı vergiler hariç TÜFE yüzde 0.07 artış gösterdi.
Bu sonuç, elektrik, gaz ve vergilere yapılan zam olmasaydı enflasyonun yüzde 0.07 çıkmış olacağını gösterdi. Söz konusu grup ile işlenmemiş gıda fiyatları hariç tutulduğunda TÜFE`de yüzde 0.59 düşüş görüldü. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE yüzde 0.53 düşüş yaşadı.
<ımg class="img" alt="hspace=10" src="http://www.milliyet.com.tr/2008/02/05/ekonomi/resim/aeko02.jpg" align="right" vspace="10">
Sezon sonu indirimleri
Endekste önemli ağırlığa sahip gıda ve ayakkabı fiyatlarındaki yüzde 10.22`lük düşüş ocak enflasyonuna damgasını vurdu. Ana harcama gruplarına göre bakıldığında, sezon indirimleriyle her yılın ilk ayında düşen giyim fiyatlarındaki düşüşün bu yıl önceki yıllara göre daha fazla olduğu görüldü.2008 için TÜFE hedefi yüzde 4, belirsizlik aralığı da yüzde 2-6 arasında...
KDV indirimi etkili olmadı
KDV kesintisine karşın lokanta ve otel fiyatları yüzde 1 oranında arttı. Otel ve lokanta hizmetlerinde alkollü içkiler hariç ürünlerde KDV yüzde 18`den yüzde 8`e düşürülmüştü. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları da ocakta yüzde 1.83 arttı. Yenilenen sözleşmelerle mevsimsel olarak yılın ilk ayında artan konut fiyatları bu ocakta da yüzde 4.26 artarak fiyatı en çok artan harcama grubu oldu.
Tarımda havalar kötü
ÜFE`de ise tarım sektörü enflasyonu hava koşulları nedeniyle hızlı bir artış kaydederek yüzde 1.58`e ulaştı. Öte yandan enflasyon sanayide yalnızca 0.13 imalat sanayiinde ise yüzde 0.01 düzeyinde gerçekleşti. İmalat sanayiinde tütün, tekstil, giyim, deri, kağıt, petrol alt kalemlerindeki fiyatlarda düşüş kaydedildi. Elektrik-gaz-suda ise fiyatlar elektrik zammının etkisiyle yüzde 1.86 arttı.
3`te 1`inin fiyatı düştü
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre TÜFE kapsamında yer alan her üç maddeden yaklaşık olarak birinin fiyatı düştü. TÜFE`de ocak ayında endekste yer alan 454 maddeden, 65 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 249 maddenin fiyatında artış, 140 maddenin fiyatında ise düşüş gerçekleşti.