İLK ÇEYREKTE HEDEFİN YARIYA YAKININI YAKALADIK
İntegral Yatırım Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu
TÜFE mart ayında %1.02 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Piyasa beklentileri %0.63 seviyesindeydi. Bu veri ile birlikte yıllık enflasyon %10.13’den %11.29 seviyesine yükseldi. Aynı şekilde çekirdek enflasyon aylık %1.20 yükselişle yıllık bazda %8.56’dan %9.46 seviyesine ulaştı. TCMB Başkanı ve hükümet kanadından yıllık enflasyondaki yükselişin yılın ilk çeyreğinde devam edebileceği ancak yılın ikinci yarısından itibaren düşüşlerin başlayacağı dile getirilmişti.
Bu veri ile birlikte yılın ilk çeyrek döneminde enflasyon %3.94 seviyesinde oluştu. TCMB’nin enflasyon raporunda 2017 yılı için tahmin aralığı %6.6 ile %9.4 aralığı ve orta noktası ise %8 seviyesinde bulunuyor. Bu tahmin aralığının üst seviyesinin de üzerinde olurken, orta nokta olan %8 seviyesinin yarıya yakınını yılın ilk çeyrek döneminde tamamlamış olduk.
Gıda baş ağrıtmaya devam ediyor… Detaylara bakıldığında en büyük ağırlığın yine Gıda kaleminden geldiği görülüyor. Aylık %1.02’lik rakamın 0.42’si Gıda’dan gelmekte. Bunu 0.15 puan ile giyim ve ayakkabı grubu izlemiş. Bir başka not almaya değer durum, mart ayında fiyatı düşen grup oluşmamış. Bütün gruplarda fiyat artışı oluşmuş.
Mevsimsellik etkisi yüksek… Özel kapsamı göstergelerde mallar grubunda fiyatı düşen grup %0.95 ile enerji ve %0.02 ile Alkollü içecekler olarak öne çıkıyor. Bunun dışında fiyatı düşen grup mevcut değil. Enflasyondaki yükselişte mevsimsellik etkisinin yüksek olduğu söylenebilir. Mevsimlik ürünler hariç rakam %0.74 seviyesine düşüyor.
Gelecek aylarda baz etkisi azalacak
Mart ayı verisinde gıdanın etkisinin yanı sıra baz etkisinin yıllık enflasyondaki artışın sert olmasında katkısı büyük. Geçen yıl mart ayı enflasyonu -%0.04 seviyesindeydi ve yıllık bazdaki artışı tetikledi. Önümüzdeki aylarda baz etkisi azalacak görünüyor. Geçen yılın ikinci çeyreğinde aylık rakamlar sırasıyla %0.78, %0.58, %0.47 seviyesinde oluşmuştu. Gelecek aylardaki aylık rakamlar daha kontrollü oluşursa yıllık bazda enflasyondaki artış yavaşlayabilir hatta bir miktar gevşeme bile olabilir. Buna karşın aylık bazda %0.7 ve üzerinde gelebilecek rakamlara bile yıllık enflasyondaki rakam yükselişe devam edebilir.
Kurda çift haneli enflasyon beklentisi fiyatlanmıştı
Verinin ardından kurda önemli bir hareket olmadı. Enflasyonun kur üzerindeki sürpriz ve yıkıcı etkisini 3 Ocak tarihinde açıklanan aralık enflasyonu ile yaşamıştık. Bu tarihten itibaren dolar kuru 3.55 seviyesini geçmiş ve sekiz gün içerisinde 3.9415 rekor seviyesini görmüştü. Bu veri ile birlikte enflasyonun yılın ilk çeyrek döneminde çift haneli seviyelere çıkacağı beklentileri fiyatlanmıştı. Piyasalarda enflasyonun ilerleyen aylarda tekrar düşeceği beklentisi bulunuyor. Bu nedenlerden dolayı kura etkisi sınırlı kalıyor.
Piyasalar gelecek aylarda yıllık enflasyonda yumuşama bekleyecektir
Ancak ilerleyen aylarda yıllık enflasyonda yükselişler hız kesmeksizin devam ederse piyasa algıları değişebilir ve bununda dolar kuru üzerinde negatif etkileri olabilir.
ENFLASYON, TL’DEKİ DEĞER KAYBI VE GIDA FİYATLARI ETKİSİYLE YÜZDE 11 ÜZERİNDE
Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan
Türkiye’de Mart ayında tüketici fiyatları (TÜFE) %0,6 olan piyasa beklentisinin üzerinde %1,02 artış gösterdi. Böylece yıllık enflasyon da beklenti olan %10,7’nin üzerinde %11,29 seviyesinde gerçekleşti. Çekirdek TÜFE, Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,8 olan beklentilerin üzerinde %9,46 artış gösterdi. ÜFE ise Mart’ta fazla bir değişim beklenmezken %1,04 arttı ve yıllık artış oranı da %14,9 olan piyasa beklentisi üzerinde %16,09 oldu.
Rakamlar genel itibariyle olumsuz. Manşet ve çekirdek enflasyonun aynı anda yükseliş eğilimi içerisinde olması itibariyle TL’deki değer kaybının gecikmeli etkilerini görmeye devam ediyoruz. Girdi fiyatlarındaki artış itibariyle ÜFE’deki yükselişin devam ediyor olması, bu etkileri önümüzdeki aylarda da görmeye devam edeceğimiz anlamına geliyor. TL’deki değer kaybı Merkez Bankası’nın uyguladığı para politikası sıkılaştırması çerçevesinde sınırlandı ve kurlardaki seyir stabilleşti. Ancak enflasyon bacağına yansımasını görememekteyiz. Gelen veriler bu bakımdan Merkez Bankası’nın elini zorlaştırmaktadır. Hali hazırda %11,3 seviyesine getirilen piyasa fonlamasının daha da yukarı gitmesini ve son sınırına kadar zorlanmasını bekliyorum. Bu gelen enflasyon verileri, elbette ileriye dönük beklentileri de bozacaktır; haliyle Merkez Bankası’nın alması gereken daha başka aksiyonlar vardır. Bir sonraki toplantıda GLP’yi (geç likidite penceresi) yukarı çekmekle beraber faiz koridorunu genişletmek de değerlendirme kapsamına alınabilir. Bu da O/N borç verme faizinde de bir artış olması anlamına gelecektir. Bir sonraki Merkez Bankası PPK toplantısı 26 Nisan’da... Daha açık ve proaktif politika hamleleri gerekecektir.
Enflasyonun alt kırılımlarına baktığımızda; sürükleyici gücün gıda ve alkolsüz içecekler olduğunu görmekteyiz. Mart ayında yaşanna %1,93’lük artışla yıllık gıda enflasyonu da %12,53 olarak gerçekleşti. Beklediğimiz düzeltmenin bir türlü gelmediğini görmekteyiz. Gıda fiyatları konusunda yapılan çalışmaların henüz enflasyon rakamlarına yansımadığını söyleyebiliriz.
Kur etkisinin devam etmesini bekliyorum. Bu da enflasyon daha da yukarı gidebilir anlamına geliyor. Nisan ayında, muhtemelen gecikmeli kur etkisi ve sezonsallık nedeniyle geçen senenin aynı döneminden daha yüksek bir yıllık bir artış gelecektir. 2. ve 3. çeyreklerde enflasyonun %10,5 üzerinde dalgalı seyretmesini, yılın son 3 ayında da bir miktar geri çekilmesini öngörüyorum. 2017 yılsonu enflasyonunun da çift hanede gerçekleşme ihtimali artmıştır.
Bir paragraf da enflasyon ile aynı anda açıklanan imalat PMI verisiyle alakalı söyleyelim. Beklenti olan 49,8’in üzerinde 52,3 olarak gerçekleşen endeks, aynı zamanda Şubat 2016’dan sonra imalat sanayiinin büyüme pozisyonuna geçtiğini gösteriyor. Son 3 yılın da en yüksek ivmesine ulaşmış görünüyor. Sanayi öncü göstergeleri ilk çeyrekte olumlu bir görüntüye işaret ediyor. Sanayi üretiminin de ilk çeyrekte büyümeye pozitif katkı yapması son derece olasıdır. Yılın ilk çeyreğine dair büyüme, önceki tahminlerin üzerinde gerçekleşecek gibi görünüyor.
Bir dip not olarak; Orta Asya, Karadeniz Bölgesi ve Balkan Ülkeleri Guvernörler Kulübü TCMB’nin ev sahipliğinde toplanıyor ve toplantıda ajanslara yansıyan TCMB Başkanı Sn. Murat Çetinkaya konuşması özet olarak şu şekilde; “Gelişen ülkelerdeki toparlanma ile birlikte; biz yine de ihtiyatlı olmayı sürdüreceğiz. Ekonomik dayanıklılığı artırma konusunda çalışmalar kararlılıkla sürdürülecek ve yapısal reformlara odaklanılacak. Para politikası, mali ve makroihtiyati önlemler tek başına yeterli değildir ve mutlaka yapısal reformlarla desteklenmelidir”.