Dolar güne 2,96 TL seviyesinin altında başladı. Gelişmekte olan ülke para birimlerinde geçen hafta yaşanan iyimserliğin bu hafta yerini küresel ekonomik büyümeye dair endişeler ve Suriye kaynaklı jeopolitik gelişmelere bırakmasıyla dolar/TL 2.95 civarında baskılanmayı sürdürüyor.
İstanbul ve Ankara serbest piyasalarında alınıp satılan döviz türlerinin alış, satış fiyatları şöyle:
Alış Satış
ABD Doları 2,9476 2,9479
Avro 3,3254 3,3260
Sterlin 4,2448 4,2463
İsviçre Frangı 3,0250 3,0263
ABD Doları 2,9476 2,9479
Avro 3,3254 3,3260
Sterlin 4,2448 4,2463
DOLAR NEDİR?
Dolar 100 cent’e eşit ve $ işareti ile gösterilir. Şu-ülkelerin temel para birimidir: Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, Etyopya, Guayana, Jamaika, Liberya, Malaysia, Yeni Zelanda, Trinidad ve Tobago, Batı Samoa, Hong Kong ve Singapur. Köken olarak 1517 de Almanya’da bastırılan ve adına Joachimstaler adı verilen gümüş sikkelerden gelmektedir. Bu paralar Bohemya’da Joachim vadisinde (thaler : dale : vadi) üretilen gümüş madeninden yapıldığı için bu isimle adlandırılmıştı. Fakat giderek bu isim thaler şeklinde kısaltılmış ve ispanyolca’mn etkisiyle de dolar şeklinde değişmiştir. Dolar’ı dünyanın öteki yörelerine yayan ispanyollar olmuştur. Örneğin XVI. asırda İspanyol darphanelerinde basılan gümüş sikkeler Filipinler’den geçerek Çin’e kadar yayılmıştı. Ancak bu ülkelerde halk bu paralara İspanyol doları demeyi tercih etmişti. İspanyol doları birçok ülkede gümüş sikke basımına örnek olmuştur. Örneğin, Amerikan dolan, Meksika doları, Filipin doları ve Osmanlı kuruşu, İspanyol dolarını örnek alarak basılmıştır. 1910 dan 1948 e kadar Çin parasına da dolar denmiştir. İç Savaş sırasında Amerika’da kullanılan bir İspanyol parasına da dolar deniyordu. Amerikan doları ilk defa 1785 de İspanyol’ların peso duroları esas alınarak gümüş sikkeler halinde basılmıştı. 1849 da ise Amerika’da ilk Standard altın sikkeler basılmıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Altın Külçe Sistemiyle doların altın «konvertibilitesi sağlanmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan Bretton \Voods Sistemi ile dolar bir uluslararası ödeme aracı durumuna gelmişti. Doların bir uluslararası rezerv para ve ödeme aracı olma fonksiyonlan, Bretton Woods Sisteminin yıkılmasından sonra da devam etmektedir.
ÇAPRAZ KUR NEDİR?
İki yabancı para biriminin bir başka ülkedeki değerlerini göstermek için kullanılan terimdir.
Bir ülkede döviz ile ilgili işlem yapan kişi yada kurumlar, kurlarını genellikle dolar cinsinden ifade ederler. Dolar dışında, iki farklı ulusal para arasındaki değişim oranının, dolar kurları üzerinden hesaplanmasıyla bulunan kura “çapraz kur” denilmektedir. Örneğin; 1 Amerikan Doları = 0,709 Euro biçiminde ifade edilen kurlara çapraz kur denir. Eğer 1 Amerikan Doları = 1.5000 Türk Lirası olduğu biliniyorsa, bu bilgi ve çapraz kur bilgisi kullanılarak Euro'nun Türk Lirası fiyatı hesaplanabilir (1 Euro = 2.1170 TL).
DÖVİZ SEPETİ NEDİR? NASIL HESAPLANIR?
Döviz sepeti bir ülkenin parasının birden fazla ülke parasına karşı değeri gösteren bir ölçü biçimidir. Bu sepeti en az iki para birimi oluşturur ve pek çok para birimine kadar çoğaltılabilir.
Örneğin TL'yi gelişmekte olan para birimlerine karşı ölçmek için istenirse 10 adet gelişmekte olan ülkelerin paralarını bir sepette toplayabiliriz. Bu sepete tüm para birimlerini eşit koyabileceğimiz gibi farklı oranlarda da koyabiliriz.
En çok önem verilen Dolar ve Euro karşısında TL'nin değer kazanım veya kaybını ölçen sepeti kullanılır. Sepette TCMB kapanışları esas alınılır.
Dolar ve Euro sepeti iki para biriminin ortak katılımı ile oluşan bir ölçüm. (%50 $+%50€)
Bunu örneklendirelim;
1 Doların 1 Lira olduğunu düşünelim. 1 Euronunda 2 Lira olduğunu düşünelim ve
Dolar Euro sepeti bu durumda;
1 Lira +2 Lira =3 Lira / 2 = 1,50 TL Döviz sepeti olmuş oluyor.