Güneydoğu`nun merkezi Diyarbakır`da işsizlerin şişirdiği nüfusun 2.5 milyona dayanması, işveren örgütlerini kâbusa sürüklüyor. Ana cadde ve sokaklar, işportacı ve işsizlerin mekanı.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nin merkez kenti Diyarbakır, bölgenin yükünü adeta bir mıknatık gibi çekerken, özellikle işsiz nüfusun aşırı baskısı ile tam bir bunalım yaşıyor. Henüz resmi olarak açıklanmasa da Diyarbakır`ın ilçeleriyle birlikte nüfusunun 2.5 milyona dayanacağı tahmin ediliyor. Merkez nüfusu, 600 bin kişiden 750 - 800 binlere çıkan Diyarbakır`ın 7 ilçesiyle birlikte toplam nüfusunun ise 2 milyonu aşmasından korku duyuluyor. Aslında, yüzen - gezen insanlar topluluğu hakim Diyarbakır`a. İş arayanların en gözde uğrak yeri haline gelen kent merkezinde, bu durumun istatistiklere yansımadığı düşünülüyor.
Kentin içinde görülen aşırı canlılık ve caddelerin kalabalıklığı, çirkin yapılaşma görüntüsüyle bütünleşirken, işadamları, bu tehlikeli büyümeden endişe duyuyorlar. Diyarbakır`da ana cadde ve sokakları saran işportacılar, ailelerinin günlük geçimlerini sağlamak için çabalarken, bunların çevrelerinde her yaştan çocuk ve gençlerin, başıboş dolaşımı gözden kaçmıyor. Evet, Diyarbakır`da can güvenliği tehlikesi artık yaşanmıyor. Ancak, şimdi herkesin en büyük korkusu ve kabusu, işsizlik. Özellikle de terör döneminde okullarda eğitim göremeyen ve bir beceri kazanamayan genç nüfus, patlama noktasında. Türkiye Genç İşadamları Derneği(TÜGİAD)`ın bölgede çalışan işadamlarına yönelik bütünleşme gezisinde görüştüğümüz patronlar, Diyarbakır`ın tehlikeli büyüme korkusunu çeşitli vesilelerle ortaya koydular.
Güneydoğu Anadolu Genç İşadamları Derneği (GÜNGİAD)`ın henüz 26 yaşındaki Başkanı Abdülkadir Akboz, göçün önlenememesi durumunda, Batman`da özellikle genç kızlar arasında patlayan intihar olaylarının, daha büyük çapta Diyarbakır`da yaşanacağından endişe duyuyor. Akboz, kentte başıboş dolaşan, ailelerin kontrolünden çıkan gençlerin, önlem alınamaması durumunda, `potansiyel suçlular` kategorisine gireceğini belirtirken, `gençlik merkezleri` oluşturulmasını öneriyor. Akboz, Başbakan Bülent Ecevit`in `Köye Dönüş` projesine Güneydoğu için hemen öncelik vermesi gerektiğini ifade ederken de, sivil toplum örgütü ve işadamları derneklerinden yardım beklediklerini kaydediyor.
GENÇLERLE İLGİLİ ÇALIŞMA;
GÜNGİAD olarak, Dicle Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Aytekin Sır`la gençlere yönelik çalışmalar başlattıklarını belirten Akboz, bu konuda şu bilgileri veriyor: `Uzmanlarla birlikte yaptığımız projede, çocuk ve gençleri inceliyoruz. Batman`da görülen intiharlar, o ölçüde olmasa da Diyarbakır ve yöresinde de yaşanıyor. Çalışmalarımızda bunların nedenlerini de ortaya koyan bir rapor hazırlayacağız. Özellikle sokak çocuklarını topluma kazandırma konusunda, Diyarbakır, Batman ve Mardin`de gençlik merkezleri kurulmasını hedefliyoruz. 2 milyon dolarlık bu proje için Alman GTS - İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı da bize destek veriyor. `
İŞSİZLER ORDUSU ÇIĞ GİBİ;
Bölgenin daha yaşlı ve büyük patronlarını çatısı altında toplayan 60 üyeli Güneydoğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği GÜNSİAD`ın yönetim kurulu üyesi Şeref Varoğlu, yaşadıkları korkuyu şöyle dile getiriyor: `İşsizler ordusu çığ gibi büyürken, kentte adeta canlı bomba gibi her an dolaşımda olan 15 - 18 yaş arasında başıboş bir gençlik var. 3 bin 800 köy boşaltıldı. Bu köylerden Diyarbakır`a akan insan seli için hiçbir şey yapılmadı. Bu ailelerin işi yok, aşı yok. Çocuklarıyla iletişimi kopuk. Çocuklar ve gençler, hem aileleriyle yaşadıkları bunalımlar hem de gençlik olarak kimsenin sahip çıkmaması sonucu tinerci ve `bali`ci olmaya çok yakınlar.` Şeref Varoğlu`na göre, işsiz nüfusa tek alternatif görülen `tarım ve hayvancılık` bölgenin kaçınılmaz sektörü. Ancak, tarım il ve ilçe müdürlükleri, hantal çalışma sistemleri nedeniyle bu sektörü yönlendirici görevlerini yerine getiremiyorlar. (FİNANSAL FORUM)