Emlakbank`ın geçen yıl denizcilik sektörüne kullandırdığı 78.4 trilyon liralık kredinin, 63.5 trilyonluk kısmının sorunlu olması, denizcilerin banka hayalinin suya düşmesine neden olacak.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde bulunan ve 2001 Nisan ayına kadar satışı öngörülen bankalardan birisine talip olan denizcilik sektörünün, kamu bankalarında önemli düzeyde batık kredileri olduğu belirlendi. Emlak Bankası`nın 1999 yılı içinde denizcilik sektörüne 78 trilyon 493 milyar lira kredi kullandırdığı, bunlardan 63 trilyon 539 trilyon lirasının `sorunlu kredi` özelliği taşıdığı kaydedildi. Emlak Bankası`nın DRT Yeminlik Mali Müşavirlik A.Ş tarafından hazırlanan 1999 yılı bağımsız denetim raporuna göre, sektöre verilen kredilerin yüzde 80`i sorunlu hale dönüşürken, bunlardan 54 trilyon 496 milyar lirası için 2000 yılında yeni ödeme planına bağlanmak üzere görüşmeler yapıldığı bildirildi. Denizcilik sektörünün sorunlu kredileri, Emlak Bankası`nın 188 trilyon 859 milyar liralık toplam takipteki kredilerinin üçte birini oluşturuyor.
TÜM DENİZCİLER ZOR DURUMDA DEĞİL;
Dünya Armatörler Birliği (BİMCO) Başkan Yardımcısı ve Cerrahgil Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Eşref Cerrahoğlu: Büyüklüğü 12 milyon DWT`ye ulaşan filomuz, bugün 8 milyon DWT`ye düştü. Bu gidişle herhalde 6 milyon DWT civarına düşer. Sektörün tamamı 36 kişi değil. Denizcilik sektörü dediğimiz zaman, armatörlerin yanında tersaneler, acenteler, liman hizmetleri veren şirketler var. Bu sektör çok geniş kapsamlı olduğu için, ben armatörlere hizmet eden bir banka demiyorum. Denizcilik sektörüne hizmet eden, alınacak veya uzmanlaşmış bir banka diyorum. Ayrıca, Türkiye`nin bütün denizcilik sektöründe bulunan arkadaşlarımızın hepsi zor durumda değil.
KÜÇÜLÜRSEK SIKINTISINI TÜRKİYE ÇEKER;
Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Halim Mete: Denizciler borçlarını herzaman ödüyorlar, ödemek istiyorlar. Bu devam edecektir. Biz gemilerimizi satar, borcumuzu öderiz ama Türk Ticaret filosu sıfıra indiği zaman, onun sıkıntısını bütün ülke çeker. Sektörün ortadan kalkması ihracatımızı da sıkıntıya sokar. Geçmişte 8 dolarlarla taşınan yükler bugün yabancı armatörler tarafından daha pahalı taşınıyor. Sadece İSDEMİR`in ödediği navlun farkı, yılda 100 milyon dolarları buluyor. Türk gemisi olmadığı takdirde, yabancı armatörlerin Türkiye`den talep edeceği navlun da daha farklı olacaktır.
KRİTERLERE UYMUYOR;
Denİzcİlİk sektöru, bu görünümüyle BDDK`nın banka sahibi olabilmek için aradığı yeni şartları karşılayamıyor. BDDK tarafından 19 Kasım 2000 tarihinde yayımlanan
`Bankaların Kuruluşu ve Hisse Devirleri İçin yapılacak İzin Başvurularının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik`e göre, TMSF`deki bankalara talip olmak veya yeni banka kurmak için çok ayrıntılı finansal güvenlik şartlarının yerine getirilmesi gerekiyor.BDDK, hisse devri niteliğinde olan TMSF bünyesindeki banka satışları için; banka ortaklarından yeminli mali müşavirlerce onaylanmış son 3 yıla ilişkin bilanço, kar - zarar cetveli içeren bir rapor talep edecek. Ayrıca tüzel kişiler için ise uluslararası kabul gören derecelendirme şirketlerinden biri tarafından hazırlanmış ve öngörülen dereceyi içeren rapor alınması şart olacak.
Bunun yanı sıra BDDK, hisseyi devralacak tüzel kişilerin dahil olduğu sermaye grubu için uluslararası kabul gören derecelendirme şirketlerinden biri tarafından, uluslararası muhasebe standartlarına uygun hazırlanmış son 3 yıla ait konsolide bilanço ve gelir tabloları da talep edecek. Yani bilanço makyajı temizlenmiş ve enflasyon muhasebesi ilkeleri uygulanarak hazırlanmış reel bilançolara bakılarak hisse devrine karar verilecek. BDDK bütün bunların yanı sıra sermayenin yüzde 10 ve daha fazlasını taahhüt eden kişilerin genel mali durumları hakkında yetkili mali müşavirlerce düzenlenmiş bir raporu da değerlendirmelerinde kullanacak. Denizcileri en fazla zorlayacak şart ise hisseleri devir alacak kişilerin, mevduat ve kredi hesaplarına ilişkin bilgilerin; hesapların bulunduğu banka tarafından resmi bir yazı ile bildirilmesi olacak. Bu durumda büyük batık kredileri bulunan sektör temsilcilerinin bu bankaya talip olması mümkün olamayacak. (FİNANSAL FORUM)