İngiltere'deki AB referandumunun ayrılık yanlılarının zaferi ile sonuçlanması küresel piyasalarda sert satışlara neden olurken; güne yüzde 5 düşüşle başlayan BIST-100'de kayıplar kısmen azalırken İngiltere'ye yoğun ihracat gerçekleştiren şirketlerdeki düşüş dikkat çekiyor.
CANLI BORSA İZLEMEK İÇİN TIKLAYIN...
İngiltere, 2015 sonu itibariyle 10.5 milyar dolar ile Almanya'nın ardından Türkiye'nin en büyük ikinci ihracat pazarı konumunda bulunurken; İngiltere'nin AB ile Gümrük Birliği anlaşması imzalayıp imzalamayacağı ve gümrük vergilerinde olası değişikliğe yönelik belirsizlik Türkiye'deki ihracatçı şirketleri baskılıyor.
Toplam satışlarında İngiltere'nin önemli bir paya sahip olduğu Ford Otosan, Tofaş, Arçelik ve Vestel gibi şirketlerdeki ilk tepki daha yüksek olurken; söz konusu hisseler saat 1242 itibariyle endeksin üzerinde satıcılı seyrediyor.
Tofaş hisseleri yüzde 6.7, Ford Otosan yüzde 6.1, Arçelik yüzde 5.7, Vestel Elektronik ise yüzde 4 satıcılı. BIST-100 endeksi ise aynı saatte yüzde 3.9 düşüşte.
İngiltere, dün gerçekleşen tarihi referandum sonucunda AB'den ayrılma yönünde oy kullanarak ülkenin geleceğini belirsizliğe sürükledi. İngiltere Başbakanı David Cameron, sonuçların ardından Ekim ayına kadar başbakanlığı bırakacağını açıkladı.
Brexit kararının küresel piyasalarda şok etkisi yarattığını belirten ALB Forex Araştırma Müdürü Kenan Çınar, "Ayrılma yönünde bir sonuç piyasaların baz senaryosu değildi. Bu nedenle bir pozisyonlanma sorunu oluştu. Şu anda yatırımcılar likit varlıklarını satıp portföy ayarlaması yapıyor" dedi ve ekledi:
"İngiltere'nin AB'den çıkacak olması küresel büyüme beklentilerini de olumsuz etkiliyor. Japonya ve Avrupa'da başlayan toparlanmanın olumsuz etkileneceği beklentisi içerideki algıyı da etkiliyor. Bugünkü ilk tepkinin boyutu gelecek bir ay için de endekse sınır teşkil edecek."
SATIŞLARDA TÜKETİME YÖNELİK HİSSELER ÖNE ÇIKIYOR
Çınar, Brexit'in Avrupa'daki büyüme beklentilerinde yaratacağı bozulma, tüketici kredilerinde yaşanacak düşüş ve ihracatın olumsuz etkileneceği beklentisi satış baskısının özellikle otomotiv ve tüketime dönük diğer hisselerde öne çıktığına dikkat çekti.
Çınar, "Ticarette daralma olacağı beklentisi ihracat yapan şirketleri etkiliyor. Sadece İngiltere'ye ihracat yapan değil, Avrupa pazarına da İngiltere üzerine giren şirketlerin daha çok etkileneceği düşüncesi satış getiriyor" dedi ve ekledi:
"Ancak bu, bugünden yarına şirket kârlarına yansıyacak bir olay değil. İki yıllık bir geçiş süresi var. Bu süreçte taraflar pazarlık yoluyla koşulları iyileştirecektir. Dolayısıyla şu anda hisseler üzerinde satış baskısı yaratan kaygıların çok büyük bölümü orta vadede gerçekleşmeyecektir."
İş Yatırım'ın konuya ilişkin yayınladığı nota göre; İngiltere'nin Ford Otosan'ın toplam cirosundaki payı yaklaşık yüzde 25 seviyesinde bulunuyor. İngiltere'nin Arçelik'in toplam cirosunda payı yüzde 10, Tofaş'ın toplam cirosundaki payı ise yüzde 6 seviyesinde bulunuyor.
BGC Partners'ın notuna göre de, Brexit'ten öncelikli olarak olumsuz olarak etkilenebilecek şirketler arasında yer alan Vestel Elektronik'in toplam cirosunda ise İngiltere'nin payı yüzde 12 seviyesinde bulunuyor.
Uzmanlar şu anda İngiltere'nin başka ülkelerle ticaret ilişkilerinde kısa vadede değişiklik beklenmediğini ve anlaşmalarda öngörülen iki yıllık geçiş süreci sonunda mevcut ticaret anlaşmalarını ikame edecek başka anlaşmaların yapılabileceğini belirtiyor ancak yatırımcıların bazı endişeleri olabileceğini ifade ediyorlar.
İş Yatırım'dan yapılan değerlendirmede, "(İngiltere'nin) AB'den çıkışının gerçekleşmesinden önce gümrük anlaşmaları için yaklaşık iki yıl kadar geçiş dönemi olabileceğini düşünüyoruz. Gümrük anlaşmasındaki belirsizlik Türkiye'deki ihracatçıları kısa vadede baskılayabilir" denildi.
Ford Otosan tarafından yapılan açıklamada şirketin doğrudan sterlin kur riski bulunmadığı belirtilerek, "İngiltere'ye ihracatımız adet olarak yüksek olabilir ama Ford Europe ile yapılan anlaşma üzerinden yürüyor, doğrudan satışımız yok. Ayrıca anlaşma euro cinsinden satış öngördüğü için şirkette doğrudan sterlin pozisyon bulunmuyor. İngiltere pazarının hacimsel gelişimini ise izlemek gerekecek" denildi.
Tofaş tarafından haber anında açıklama yapılmadı.
Türkiye'den İngiltere'ye yapılan taşıt ihracatının neredeyse tamamının hafif ticari araç olduğunu belirten Ata Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Mahir Ereren AB'den ayrılma kararı sonrası İngiltere otomotiv pazarının gelişiminin izlenmesi gerekeceğini ifade ederek, "KOBİ ve tüketici güveninde bozulma olursa pazarın yavaşlaması söz konusu olabilir ve otomotiv şirketlerini bu kanaldan etkileyebilir" dedi.