İMKB DOLAR BAZINDA 1994 SEVİYESİNE GERİLEDİ
Amerika`da gerçekleştirilen terörist saldırıların ardından yaşanan şoka ilk tepkileri yüzde 10`lara varan düşüşle veren Avrupa piyasalarına bir günlük tatilin ardından Türkiye de eklendi. Amerika`nın `nasıl` ve `kime` cevap vereceğini tüm dünya merakla beklerken, Türk piyasaları saldırılar sonrasındaki ilk işlem gününde şokun yanı sıra bu sorunun da tedirginliğini yaşadı. Söz konusu tedirginlik İngiltere ve ABD uçaklarının Irak`a saldırdığı haberiyle yerini paniğe bıraktı ve İMKB 100 endeksi tıpkı Avrupa borsaları gibi 830 puan değer kaybetti. Saldırıların ardından temkinli bir havanın gözlendiği döviz piyasasında ise alım eğilimli bir seyir 13 bin liralık yükselişe neden olurken, bono faizlerinde de yaklaşık beşbuçuk puanlık yükseliş meydana geldi.
Borsada savaş hali
ABD`deki saldırılar nedeniyle bayrakların yarıya indiği İMKB`de spekülasyonu önlemek amacıyla iki gün süreyle açığa işlem yasaklanırken, dar işlem hacmi bile endeksin 830 puanlık kan kaybını önleyemedi.
Saldırıların ardından önceki gün Avrupa piyasalarının çok düşmemesine rağmen, piyasanın bir gün kapalı kalması ve ABD`nin ne yapacağına dair belirsizlik piyasayı etkiledi. Güne sert satışlarla başlayan ve ilk seansı 8.589 puanla tamamlayan endeks, İngiltere ve Amerikan uçaklarının Irak`ı bombaladığı yönündeki haberlerle en son 1994 Haziran`ında gördüğü 0.58 cent seviyesine kadar geriledi. Irak`ın bombalandığı yönündeki haberlerle yabıncı alımlarına rağmen panik satışlar arttı ve 8.500 desteğini de kıran endeks 8.269 seviyesine kadar geriledi. Bombalama haberlerine ilişkin yalanlamaların etkisiyle son dakika alımlarıyla toparlanan endeks günü 8.465 puandan kapatırken hisse senetleri yüzde 8.93 oranında değer kaybetti. Piyasa değeri üç işlem gününde 5.2 milyar dlarlık azalışla 28.7 milyar dolara gerilerken, endeks dolar bazında 0.58 cent ile 14 Ocak 2000 tarihindeki seviyesinin yüzde 85 altına geriledi.
Sigorta endeksi yüzde 13.5 düştü
Haftasonuna kadar 8.000 seviyesine kadar gerileme ihtimali olduğu belirtilen endeksin gerilemesine bankaların direndiği gözlense de değer kazanan bir sektör endeksi olmadı. ABD`nin saldırılara vereceği cevabın en çok turizmi etkileyeceği varsayımıyla en fazla değer kaybı turizm sektör endeksinde meydana gelirken, sigortacılık sektör endeksi de yüzde 13.58 oranında değer kaybetti. Dünya petrol fiyatlarındaki artıştan olumlu etkileneceği beklentisi ile Tüpraş`a gelen alımlar ise dikkat çekerken, alımların yabancı kökenli olduğu bildirildi.
Avrupa borsaları baz alındığında yüzde 7 - 8`lik düşüş olmasının normal olduğunu kaydeden uzmanlar, ancak bu sert düşüşte savaş halinin etkili olduğunu vurguladılar. Yabancılarla çalışan aracı kurumlardan alım geldiğini de vurgulayan uzmanlar, önümüzdeki birkaç gün Avrupa borsalarının seyrine de bakılacağını bildirdiler. Borsanın döviz bazında en düşük seviyelerine geldiğini kaydeden uzmanlar, ABD`nin olaylara vereceği tepki ile Türkiye`nin alacağı rolün piyasaların yönünü belirleyeceğine dikkat çektiler.
Döviz sakinliğini bozmadı
Öte yandan, ABD`de meydana gelen ve dünya piyasalarını şok eden saldırıların olası etkilerinin tartılmaya çalışıldığı döviz piyasası ise nisbeten sakin ancak dalgalı bir seyir izledi. Dış piyasalardan kaynaklanan tedirginliğin etkisiyle hafif alım eğiliminin dün de devam ettiği döviz piyasasında Merkez Bankası`nın 40 milyon dolarlık döviz satış ihalesinde ortalama fiyat 1 milyon 473 bin lira oldu. ABD`de önceki gün düzenlenen terörist saldırının Türkiye piyasasına olumsuz etkide bulunmaması amacıyla Merkez Bankası, eylül ayı programı çerçevesinde önceki gün düzenlenmeyen ihale ile satılacak döviz tutarını da dünkü ihaleye ekledi. ABD ve İngiltere`nin Irak`ı bombaladığı yönündeki haberlerin yalanlanması döviz piyasasında da dalgalanma yaratırken Merkez Bankası dolar kapanış kurunu 13 bin liralık yükselişle 1 milyon 472 bin lira olarak açıkladı. Dolar geçtiğimiz hafta kapanışına göre ise 65 bin liralık artış kaydetti.
ABD`deki saldırılar sonrasındaki bir günlük kapanışın ardından yeniden işleme açılan bono piyasası az işlem hacmiyle beklemeyi tercih ederken Irak`a yapılan saldırı haberleriyle tedirgin bir havaya girdi ve faizlerde beşbuçuk puanlık bir yükseliş meydana geldi. En fazla işlem gören 6 Mart 2002 vadeli bononun faizi yüzde 87.58`den kapanırken, aynı kağıdın faizi bugün valörlü işlemlerde ise yüzde 91`e yükseldi. Bono faizlerinde son üç günde 7 puanlık yükseliş yaşandı.