2000 yılı başında yüzde 30’la bono alı faizlerin düşüşünde büyük rol oynayan bankaların artık “yoğurdu üfleyerek yiyecekleri’ni hatırlatan finans çevreleri, önümüzdeki yılın ilk üç ayında 10.5 milyar dolarlık iç borç ödemesi olan Hazine’nin işinin zor olacağına işaret ediyor. Tabii, bu doğrultuda , ancak kısa vadeli ve yüksek faizle borçlanabileceğini de dile getiriyorlar. Bu inanç geçen hafta yapılan ihaleyle de pekişti. Çünkü kriz sonrası ilk ihalede yüksek faizli teklifler geldi. Hazine’de satış yapmadı, ihaleyi es geçti.
Peki hazine bir daha ihale iptal etme lüksüne sahip mi? İhalelerde en önemli rolü , kuşkusuz geçen yıllarda olduğu gibi bankalar oynayacak. Bütün uzmanların beklentisi ise geçen yıl olduğu gibi artık bankaların düşük faizle borçlanamayacağı ve hatta son iki aydır uğradığı zararın maliyetinin bir kısmının Hazine’ye yükleme isteğinde olacağı..
Hazine’nin iç borç dışında kullanacağı diğer enstrüman olan dış borç bulma olasılığının zayıf olduğuna da göz önünde bulundurursak, bankaların bu isteklerini gerçekleştirme olanaklarının da az olmadığı ortaya çıkıyor. Yani ocak ayı başından itibaren bu oyunda iplerin bankaların elinde olacağı açık.
KISA VADELİ BORÇLANILACAK:
Bayındırbank Hazine Müdürü Recep Atakan, konunun farklı bir yönüne dikkat çekiyor. Eğer uzun vadeli borçlanırlarsa, yüksek faizli bu borçlanmanın 2002 enflasyon hedefini direkt olarak etkileyeceğini, bu yüzde 2001 yılından bir miktar fedakarlık yapılıp kısa vadeli borçlanılacağını tahmin ediyor.
Osmanlı Bankası Hazine Müdürü Aycan Kulaksız ise yıllık itfasının yüzde 75’ini başlangıçta yani yılın ilk aylarında yüksek faizle borçlanmamak için daha az borçlanacağını ve sonraki aylar bunu telefi edeceğini . Yapılacak ihalelerde faizin yüksek olacağını bütün uzmanların ortak görüşü. 2001 enflasyon hedefinin yüzde 10 olduğunu hatırlatan Yapı Kredi bankası Menkul Kıymetler Müdürü Namık Aksel daha yıl başında yüzde 100 faizle borçlanma yapılmasının güveni sarsacağını ifade ediyor. “Bu yüzde, Hazine uzun vadeli borçlanmak istemez. Uzun vadeli alım yapacak yatırımcı da yok. Bireysel ve yabancı yatırımcılar yaşanan belirsizlikten dolayı kısa vadeli yatırım yapıyorlar. İhaleye ancak kısavade için ilgi gösterirler” diye konuşuyor.
GECELİK FAİZ BAZ ALINACAK:
“Bankaların bu kadar ağzı yanmışken devlete borç verme heveslisi olmayacaklardır” diyen Kentbank Sermaye Piyasaları Müdürü Tevfik Eraslan da ihalede teklifler verilirken o günkü gecelik fazilerin baz alınacağını kaydediyor. “Hazine ihaleye çıktığında ben teklifimi gecelik faizi baz alarak veririm. Bu faizler yüzde 80’lerde iken ben yüzde 40 ile bono almam. İhalelerde Türk bankaları da gecelik faizlerin nerede olacağına bakacaklar. Bireysel ve yabancı yatırımcılar, bono alırken artık farklı düşünecek. Çünkü devlet kağıdı alan insanlar da zarar ediyor düşüncesi oluştu. İnsanlar şimdi bu riski göz önüne alacaktır. Risk primi de verecekleri faiz oranını etkileyecektir” diyor Eraslan. Eraslan da özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye’de likit kalmanın önemini anladığını ve bu yüzden kısa vadeli kağıtlara ilgi göstereceklerinin altını çiziyor.(PARA)