-Ev Sahibi Ülke, Anahtar Teslim ve Garanti Belgesi Anlaşmaları Yarın Ankara`da İmzalanıyor
ANKARA (A.A) - 18.10.2000 - Hazar petrollerini batılı pazarlara ulaştıracak Bakü-Ceyhan boru hattı projesinde nihai anlaşmalar yarın Ankara`da imzalanıyor. Devlet Konukevi`nde yarın 18.00`de düzenlenecek törende, ``Ev Sahibi Ülke`` anlaşmasına Türkiye adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, ``Anahtar Teslimi`` anlaşmasına Botaş Genel Müdürü Gökhan Yardım, ``Hükümetlerarası Garanti`` anlaşmasına ise Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp`in imza koyması bekleniyor. Azerbaycan ana üretim petrolünü dünya pazarlarına taşıyacak, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının yapımında finansmanı üstlenen sponsor grubun oluşturulmasıyla, gerekli anlaşmalar imza aşamasına gelinmişti. Azerbaycan`da dün Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in başkanlık ettiği imza töreninde, projeyle ilgili teknik ayrıntılarla, ana mühendislik işlerini kapsayan sponsor grubuna resmiyet kazandıracak anlaşma ile ``Ev Sahibi Ülke`` Anlaşması imzalanmıştı. Gürcistan`da da benzer anlaşmalar bugün imzalanıyor. Sponsor grup, Azerbaycan`ın Hazar havzasındaki Azeri, Çırak ve Güneşli yataklarını işleten uluslararası konsorsiyum AIOC`de payı bulunan BP-Amaco (İngiltere), DeltaHess (Suudi Arabistan), Socar (Azerbaycan), Itochu (Japonya), Ramco (İngiltere), Statoil (Norveç), TPAO (Türkiye) ve Unocal (ABD) tarafından oluşuyor.
-MALİYET 2.4 MİLYAR DOLAR-
Alman PLE firmasına yaptırılan fizibilite çalışmalarına göre, Bakü-Ceyhan ham petrol boru hattı projesi, finansman giderleri ve içini dolduracak ham petrol hariç 2,4 milyar dolara mal olacak. Bakü-Ceyhan ham petrol boru hattı, Bakü yakınlarındaki Sangachal terminalinden başlayarak, Gürcistan üzerinden Erzurum-Erzincan-Kayseri güzergahını takip ederek Ceyhan`da son bulacak. Toplam 1730 kilometre uzunluğunda planlanan hattın, 468 kilometresi Azerbaycan, 225 kilometresi Gürcistan ve 1037 kilometresi Türkiye topraklarında olacak.
-TEKNİK ÖZELLİKLER-
Proje için çeşitli boru çapları üzerinde duruldu. Ancak yıllık 45-50 milyon tonluk alternatif için optimizasyon yapılarak, çeşitli boru çapları belirlendi. Buna göre, 1,613 kilometresi 42 inç (106.68 santimetre) çapta olacak hattın 114 kilometresi 34 inç (86.36 santimetre), 3 kilometresi de 48 inç (121.92 santimetre) olarak hesaplandı. Boru hattı üzerinde biri Bakü, diğeri Ceyhan`da olmak üzere 2 kontrol ve kumanda merkezi ile Tiflis`te bir gözlem merkezi öneriliyor. Sistemde 3 transfer istasyonu planlanırken, boru hattının işletimi sırasında gerekecek data ve ses haberleşmesinin, boru hattıyla birlikte döşenecek fiber optik kablo ve uydu sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilmesi de yer alıyor. Boru hattı üzerinde 2`si Azerbaycan, 3`ü Gürcistan, 4`ü de Türkiye`de olmak üzere toplam 9 pompa istasyonu inşaası öngörüldü. Bakü-Ceyhan boru hattı üzerinde 85 hat vanası ve 12 adet temizleme ve kontrol amaçlı ekipmanları boru hattına gönderme ve geri alma hizmeti verecek istasyon bulunacak. Hat vanalarının tamamı, uzaktan kumandayla kapatılacak şekilde tasarlandı.
-PROJENİN TÜRKİYE KANADI-
Anlaşmaya göre, ilk 16 yıl varil başına 55 cent transit geçiş ücreti alınacak. Bunun içinde 20 centlik vergi de var. Projenin belli bir geri ödeme periyodu ve tam kapasiteye geçiş süresi bulunuyor. 16 yıla kadar boru hattı yüzde 50 kapasite ile çalışmaya başlayacak ve artarak devam edecek, bundan sonra kapasite yüzde 100 olacak. Bu sürenin bitiminden sonra normale dönülerek, yatırımcıyı çekmek için verilen teşvikler geri alınacak ve sonraki 24 yıl, 37 centi vergi, 80 centten tam kapasite ile çalışmaya devam edecek. Projenin Türkiye kesiminindeki boru hattı ve Ceyhan terminalini, Botaş, anahtar teslimi olarak 1 milyar 307 milyon dolara gerçekleştirecek.