Savunma Sanayi Müsteşarlığı 8 Awacs için Hazine`den 1 milyar dolarlık kredi garantisi istedi. Hazine ise Limitlerimiz sınırlı, isteğinizi gözden geçirin yanıtı verdi.
Türkiye yıllardır sahip olmak istediği AWACS (Havadan Uyarı ve Kontrol Sistemi) uçaklarının alımı, uygulanmakta olan ekonomik istikrar ve enflasyonla mücadele programına takıldı. Bu yıl nükleer santral ihalesinde yaşanan kredi garanti sorunu Awacs`lara da yansıdı. 8 Awacs uçağı alımı için 1 milyar dolar garanti isteyen Savunma Sanayi Müsteşarlığı`na, Hazine olumlu yanıt vermedi ve gerekçe olarak ekonomik programı gösterdi. Hazinenin bu konudaki görüşü Savunma Sanayii Müsteşarlığına bildirildi.
1998 yılında açılan ihalede Amerikan Boeing ve Amerikan-İsrail ortaklığı Raytheon-IAI şirketleri çekişiyor. Boeing AWACS sistemini kendi yapımı Boeing 738-800 uçağı üzerine monte ederken, Raytheon bu iş için Avrupa konsorsiyumu Airbus yapımı A-310 uçağını kullanmayı öngörüyor.İki firma arasındaki rekabet nedeniyle fiyat bir milyar 500 milyon dolardan bir milyar dolara düşmüş bulunuyor. Türkiye`yi bölgesinin en önemli konvansiyonel hava gücü haline getirecek 8 AWACS uçağının 2004 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine alınması planlanıyor.
LİMİT 4 MİLYAR DOLAR;
2000 yılında garanti limitinin açılmasının mümkün olmadığını, 2001 yılında tüm kamu kurum ve kuruluşlarının dış projeleri için tanınan garanti limitinin 4 milyar dolar olduğunu, bu miktarın büyük ölçüde enerji yatırımlarında kullanılmak istendiğini belirten Hazine yetkilileri, şu değerlendirmeyi yaptılar:4 milyar dolarlık limitin yüzde 25`ini sadece uçak alımına tahsis etmek güç görünüyor. Enflasyonla mücadele programı çerçevesinde Hazine`nin taahhüt altına gireceği dış kredi garantilerine IMF ile de mutabakata varılarak sınırlama getirildi.
VADELİ U.AK ALIMI;
Ülke güvenliğinin zaafa uğratılmasının düşünülemeyeceğini vurgulayan Hazine yetkilileri, şu formülleri geliştirdiler:
Uçak alımı belli bir vadeye yayılabilir. Bu nedenle Savunma Sanayi Müsteşarlığı`ndan, talebin gözden geçirilmesini istedik. Garanti, programın uygulama dönemi sonu olan 2002 yılından sonrası için gündeme gelebileceği gibi 1 milyar dolarlık genel garanti yerine bu talebin yıllara yayılarak parça parça karşılanması da sözkonusu olabilir. Şu anda Savunma Sanayii`nde gelecek görüşü bekliyoruz.
AWACS`ların ÖZELLİKLERİ;
AWACS uçakları Hava Kuvvetleri`ne üstün bir yetenek kazandırıyor. AWACS`lar uydu bağlantılı olarak çalışıyor ve uluslararası hava savunma sistemine entegre olduğu için de istihbarat ve haberleşme uydularından hizmet alıyor.
Füze tehditlerini bertaraf etme konusunda da önemli bir rol oynayan AWACS`lar, Türk hava savunmasındaki açıkları da ortadan kaldıracak. Türk Hava Kuvvetleri personeli yıllardır NATO ittifakı çerçevesinde Almanya ve ABD`de AWACS kullanma eğitimi de alıyor. Uçaklar havada uçan bir karargah ya da savaş harekat merkezi olarak kullanılabiliyor. Bu sayede istenildiği takdirde harekat havadan sevk ve idare edilebiliyor. Düşman ve tehlike bölgelerine gidişte savaş uçakları ile birlikte kol halinde uçup, elektronik karıştırma yaparak ve düşman radarlarını körelterek savaş uçaklarına yönelik tehditleri minimum düzeye indiriyor.
RADAR YETENEĞİ;
AWACS`lar alçaktan uçan uçakları 370 kilometrelik bir alan içinde, yüksekten uçan hedefleri ise çok daha geniş ve uzak mesafelerden saptayabilen, izleyebilen ve kimliğini belirleyebilen bir radar yeteneğine sahip. AWACS`lar, düşmanın harekat yeteneğini değerlendirebilecek ve menzil içindeki, her türlü hava aracını konumu ve ulaşılabilirliğini saptayacak bilgisayar ağıyla donatılmış bulunuyor. Düşman uçaklarının peşindeki dost uçaklara yardımcı olmayı sağlayan haberleşme sistemi ise düşman tarafından algılanamayacak tek bir kanal üzerinden yayın yapıyor. Sistem hızla yer değiştirme yeteneğine sahip olduğu için yayının düşman bozucu, karıştırıcı frekans yayınları tarafından karıştırabilmesi de imkansıza yakın bulunuyor.
UÇAN SİNEK BİLE İZLENECEK;
AWACS uçakları halen ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İsrail gibi ülkelerin Hava Kuvvetleri`nde bulunuyor. Yunanistan da Türkiye`nin atağa geçmesinden sonra bu uçaklardan satın alabilmek için büyük bir çaba harcıyor. Türk Hava Kuvvetleri Awacs sistemine sahip olduğu takdirde bölgesinden tanker uçaklarla birlikte açık bir stratejik üstünlük sağlayacak. Türk Hava Kuvvetleri, Awacslarla birlikte, Ege, Doğu Akdeniz, Karadeniz, Kafkaslar ve Ortadoğu bölgesinde adeta uçan sinekten haberdar olan bir kontrol sistemine sahip olacak.
İNCİRLİK - BRÜKSEL 4 SANİYE;
Irak`ın sebep olduğu Körfez Savaşı sırasında İncirlik Hava Üssü`ne konuşlanan Amerikan ve İngiliz Awacs uçakları kilit bir rol oynamışlardı. Bu uçaklar, Irak tarafından koalisyon ülkelerinin uçaklarına yönelen Irak`a ait füze, uçaksavar ve uçak tehditlerini anında tespit ederek gerekli önlemlerin alınmasını sağlamışlardı.
Körfez Savaşı`nda Irak`ın Scud füzelerine karşı Patriot`ların ateşlenmesinde de önemli bir rol oynayan Awacsların ateşlenen Scud füzesini algılaması ve Patriotların karşı tedbir olarak uçmasını sağlaması için, Brüksel ve İncirlik arasında geçen sürenin 4 saniyeden daha az olduğu saptanmıştı. (YENİ BİNYIL)