Reuters ajansına açıklama yapan, adı açıklanmayan Alman hükümetinden bir yetkili, `Türkiye`nin savunma gücü oluşturulmasına ilişkin konumunu kaygıyla izliyoruz. IMF ve Dünya Bankası desteğine siyasi koşul yok, ama Avrupa Birliği, bu konuda işbirliği yapılması halinde (yardımların) esas motoru ve destekleyicisi olma konusunda daha çok motive olacaktır` dedi. Almanya`nın bu açıklaması Avrupa kaynaklı finans ilişkilerinde, AGSK`da yumuşaması için Türkiye`nin ekonomik olarak sıkıştırılmaya çalışılacağı şeklinde yorumlandı.
ABD Başkanı Bush`un Avrupa gezisi sırasında Türkiye`nin muhalefetini kaldırmasını sağlayacağını uman AB`nin NATO Devlet ve Hükmet Başkanları Zirvesi`nden sonuç alamamasından rahatsız olduğuna dikkat çekilen haberde, Almanya`nın Avrupa Ordusu`nu hiçbir şeyin engelleyemeyeceğinde ısrar ettiği belirtildi. Türk Genelkurmayı ise ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld`in Ankara ziyareti sırasında yayınladığı Bilgi Notu`yla, `Türkiye`nin tüm aşamalarda karar ve uygulama sürecinde yer alması kaçınılmaz bir zorunluluktur` diyerek tavrını net olarak belirtmişti.
Dışişleri Bakanı Cem: Olumlu gelişmeler var
Dışişleri Bakanı İsmail Cem AGSK konusunda `bir gelişme sağlandı, bundan sonra bakacağız. Umarız, istediğimiz bir noktaya gelir ve bir ortak çözüm olur` dedi. Cem, Brüksel`deki NATO zirvesinde teşkilat ile yeni ABD yönetimi arasındaki ilk temasın kurulduğunu ve zirvenin Türkiye açısından olumlu geçtiğini de kaydetti.
Almanya`nın yardım şartı
Almanya, Türkiye`nin Avrupa Birliği`nin (AB) Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) çerçevesinde oluşturmak istediği 60 bin kişilik askeri güce ilişkin engelleyici tutumunu değiştirmemesi halinde AB`nin gelecekteki ekonomik yardımlar konusunda `isteksiz` davranacağı mesajını verdi. Reuters ajansı tarafından verilen haberde, Alman hükümetinden bir yetkilinin, `Türkiye`nin savunma gücü oluşturulmasına ilişkin konumunu kaygıyla izliyoruz. IMF ve Dünya Bankası desteğine siyasi koşul yok, ama AB, bu konuda işbirliği yapılması halinde (yardımların) esas motoru ve destekleyicisi olma konusunda daha çok motive olacaktır` sözlerine yer verildi.
ABD Başkanı Bush`un Avrupa gezisi sırasında Türkiye`nin muhalefetini kaldırmasını sağlayacağını uman AB`nin önceki gün yapılan NATO Zirvesi`nden istediği sonucu alamamasından dolayı rahatsız olduğuna dikkat çekilen haberde, Almanya`nın Avrupa Ordusu`nu hiçbir şeyin engelleyemeyeceğinde ısrar ettiği belirtildi. Haberde, Alman hükümet yetkilisinin ` AB dışındaki hiç kimse AB savunma gücünün oluşumuna doğru giden trenin durdurulabileceğine inanmamalıdır` dediği de belirtildi.
Türkiye`nin çizgisi ne?
ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld`in 4 Haziran`daki Ankara ziyareti sırasında Genelkurmay Başkanlığı tarafından yayımlanan bilgi notuyla Türkiye`nin oluşturulmak istenilen Avrupa Ordusu`na ilişkin tutumu `net` bir şekilde ortaya konulmuştu. Bilgi notunun önemli maddelerinde şu belirlemeler yer alıyordu:
1. Türkiye`nin menfaatlerini temin edecek biçimde AGSK`nın barış zamanı danışma mekanizmalarına ve tatbikatlarına tam katılımı, kriz ve harekat zamanında ise karar sürecinde yer almasını öngören bir tutum belirlenmiştir.
2. AB`nin, NATO imkanlarını kullanmadan kriz bölgelerine müdahale etme maksadıyla harekat icra etmesi durumunda, Türkiye`nin karar ve uygulama sürecinde yer alması kaçınılmaz bir zorunluluktur.
3. AB NATO imkanlarını kullanmadan kriz bölgelerine müdahale etmesi durumunda, kriz bölgesinin Türkiye`ye yakınlığı ve Türkiye`nin yaşamsal güvenlik çıkarları söz konusu olduğunda, Türkiye`nin kendi değerlendirmesi ışığında, bu harekata katılımının ve belli ölçülerde karar mekanizmasında yer almasının garanti edilmesi, ulusal çıkarlarımızın vazgeçilmez bir unsurunu oluşturmaktadır.
4. AGSK çerçevesinde icra edilecek faaliyetlerin ve harekatın NATO müttefiklerinden birinin taraf olduğu sorunlarda uygulamaya konulmaması, AB`nin tam üyesi olmadığımız bu aşamada büyük önem taşımaktadır.
5. Türk Silahlı Kuvvetleri, bu maddelerde açıklanan temel görüşlerden sapmaların yalnız Avrupa Güvenlik ve Mimarisi açısından değil, ulusal güvenliğimiz bakımından da onarılmaz zafiyetler yaratacağı görüşündedir.