ABD seçim sonuçlarının hukuksal, siyasi ve ahlaki sonuçları, Başkan Bill Clinton`ın azlini bir ahlaki iyi örnek hikayesi olarak gösterebilir.
Neredeyse 1 yıldan bu yana süren başkanlık seçimi kampanyası, seçmenler arasında heyecan uyandırmaktan çok uzakta kaldı. Her iki kampanya da hala neyi yanlış yaptığını anlamaya çalışıyor. Ancak geçen 34 gününün olağanüstü olayları, seçimlerden önceki refah ve barış içinde yaşayan ABD`de yakıcı bir gündem maddesi yok tahminlerinin tam tersine işaret ediyor. Rahat bir ulus olmaktan çok uzakta, seçim kampanyası sonrasında yukarıdan aşağıya kadar çatlamış bir ülke görünümü ortaya çıktı. Florida`nın elle yeniden sayımına ilişkin partizan heyecanlar ülkenin en tepedeki kurumuna kadar yayıldı. Yüksek Mahkeme bugün (dün) toplanarak seçimin sonucunu belirleyecekse de, elle sayımı 5`e karşı 4 oyla durdurması, Kongre`yi de ortasından ikiye bölen siyasal değerlendirmelerin burada da geçerli olduğunu ortaya koydu. İronik anlamda, yüksek mahkemenin siyasi eğilimleri seçim kampanyasının bölücü sorunlarından birisiydi. Bir avuç yeni yüksek mahkeme yargıcı seçecek olan yeni bir başkanla karşı karşıya kalacak olan yüksek mahkeme`nin her iki tarafı da mahkemenin kendi siyasi eğilimleri yönünde ağırlık kazanması için hareketlendi.
Kampanyanın son günlerinde Gore rakibine, kürtaj haklarından anti - tröst yasalarına kadar herşeyi geriye alabileceği gibi suçlamalarla saldırmıştı.
Bugün (dün) yüksek mahkeme`nin George W. Bush - Albert Gore Jr. davasında ne yönde oy kullanacağını kimse tahmin edemezse de, hafta sonunda yapılan açıklamalar, mevcut kafa yapısına ilişkin olarak bazı deliller ortaya koyuyor.
Mahkemedeki muhafazakar çoğunluk, Florida`da elle sayımı durdururken, Yargıç Antonin Scala oyların yeniden sayımı mekanizmasının kendisine karşı saldırıya geçti. Bush`un argümanlarını yansıtarak, Scala sorunlu oy pusulalarının sayılmasına ilişkin olarak saptanmış bir standart olmadığını belirtti ve pusulaların tekrar elden geçirilmesi sürecinin bu pusulalara daha da fazla zarar verdiğini ve dolayısıyla sonraki sayımların kesin ve net olamayacağını belirtti.
Ancak Scala`nın daha kapsamlı olan argümanı Gore kampı için daha da kötü bir haber anlamına geldi. Scala elle sayımın, kazananın hukuksallığını tehlikeye düşürebileceğini söyledi. Önce say, hukuksallık konusunda sonra karar ver, demokratik istikrarın talep ettiği halkın onayına layık bir seçim sonucu elde edilmesinin reçetesi olamaz.
Demokratik istikrarsızlığa ilişkin bu ciddi uyarılar, seçim sonuçlarının ilan edildiği geceden bu yana devam etti, ancak Florida yüksek mahkemesinde Cuma günü resmi onay aldı. Liberal çoğunluk oyların derhal sayılmasını talep ederken, muhafazakarlar yeniden sayımın sakıncalarına ilişkin olarak karanlık tahminlerde bulundu. Baş Yargıç Charles Wells şöyle yazdı: Benim için önemli olmak üzere, bu sayım yarışı sürecine ilişkin hukuksal sürecin uzatılması konusunda derin ve devamlı bazı kaygılarım var. Ülke emsali görülmemiş ve gereksiz bir anayasal kriz içinde sürüklenebilir. Sonuçta bu anayasal krizin ülkemize, devletimize ve bir kurum olarak bu mahkemeye büyük bir zarar verebileceği sonucuna varıyorum.
Gerçekte her iki taraf da rakiplerinin 43`üncü başkanın, ülkenin en saygın kuruluşlarının ve ABD`deki demokrasinin doğasının yasallığına saldırılar düzenleneceğini biliyor. Yüksek Mahkeme`deki liberal azınlık ve Gore`un taraftarları açısından, oyların bir kez daha sayılmasına muhalefet temel anlamda anti - demokratik.
Muhalif kaldığını belirten bir yazısında Yargıç John Paul Stevens şöyle diyor: Yeniden sayımı engellemek seçim sonuçları üzerine mutlaka bir gölge düşürecek. Daha da önemlisi Florida mahkemesinin kararı, anayasamızın ve demokrasimizin içeriğinde varolan, her oyun sayılması temel kanununu yansıtıyor. Özünde, yüksek mahkeme`nin üç opsiyonu var. Nötral bir pozisyon alabilir - ay yaptığı gibi. Alternatif olarak, yüksek mahkeme, yeniden sayımları son kez olmak üzere durdurur ve Florida yüksek mahkeme`sinin Cuma günü oyların elle sayımına devam kararını iptal eder. Gore`un başkan olma girişiminin böyle bir karardan sonra devam edebileceğini sanmak imkansızlaşıyor. Veya yüksek mahkeme elle sayımların yeniden başlatılması yönünde karar alır. Bu durumda Bush`un Florida`daki liderliği sona erebilir. Böylesi bir sonuç ise, Bill Clinton`ın azlini basit bir ahlaksal ders olarak gösterebilecek siyasi bir çalkanmaya neden olabilir.
Florida parlamentosu daha şimdiden kendi seçici kurulunu seçmek üzere pozisyon aldı - yeniden sayımların sonucuna bakmaksızın. ABD Kongresi de müdahale etmeye hazır. Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi seçim sorununu çözme konusunda nasıl bir güce sahip olduğuna ilişkin konularda brifing aldı.
Ancak, Temsilciler Meclisi`nin kararları 50 - 50 bölünmüş olan Senato tarafından dengelenebilecek. Orada alınacak denge oyunun sahibinin adı Al Gore. Anayasa krizi kaygıları, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında yasaların geçerliliği konusunda çeşitli açıklamalara yol açtı. Temsilciler Meclisi Demokratik liderlerinden Richard Gephardt ABC televizyon kanalına verdiği bir demeçte şöyle dedi: Daima hatırlayınız ki, siyaset şiddeti ikame eder. Bugünlerde siyaset çevrelerinde dolaşan bir şaka var. Buna göre, geçen 7 Kasım seçimleri ne olursa olsun gündemden düşmeyecek: sonuçları kurşunlayabilir, boğabilir ve kafasını kopartabilirsiniz. Ama o ölmeyecek. Onu, kalbine bir kazık saplamak suretiyle öldürecek tek bir kurum var: ABD Yüksek Mahkemesi. (FİNANSAL FORUM - FİNANCİAL TİMES)