Merill Lynch, Fannie Mae ve Freddie Mac bozgunundan önce <ımg hspace="10" src="http://i.bigpara.com/i/55big/borsayabanci.jpg" align="right" vspace="5">ABD’nin büyük bir finansal krize gireceği konusunda tüm dünyayı uyarmıştı.
Çeviren Tolga KAMİLOĞLU
ABD’nin Asya, Rusya ve Orta Doğu yatırımcılarına bağlı bir zeminde geliştiğini, 700 milyar dolarlık dış ticaret açığını da bu ülkelerden finanse etmeyi umut ettiğini belirten Merill Lynch, Nikkei balonu patladıktan sonra 1990’larda ABD’ de Japonya’dan daha fazla güven kaybı oluşmuştu.
Japonya o dönemde faiz oranlarını sıfıra çekebilirdi. Fakat ABD için aynı durum söz konusu değildi. Şimdi de aynı değil. ABD’de yabancı yatırımcı sermayeyi tabi ki de karşılamak istemeyecek. ABD bu zararı kendisi karşılamak zorunda. Fannie Mae ve Freddie Mac’in zararını orta ölçekteki bankalar finanse edecek.
ABD’ni ne yapması gerekiyor? Tabi ki agresif ve belirgin girişimlere ihtiyaç var. Hem de hiç olmadığı kadar... Global Insight ekonomisti Brian Bethune, ‘ABD Hazinesi piyasalara 20 milyar dolar sıcak para pompalaması gerekiyor.’ diyor ve ekliyor: ‘Titreyecek veya sallanacak vaktimiz yok. Piyasa daha vahşi ve acımasız bir ortama sürüklenebilir. Piyasalardaki güven tamamen yok olmadan önce sirayet zincirini kırmamız gerekiyor!’
Dünyanın en büyük iki finansal kuruluşu olan Fannie ve Freddie, 12 trilyon dolarlık Amerikan mortgage endüstrisinin hemen hemen yarısını oluşturuyor. Bu rakam da bu iki şirketin sektördeki dev olma eğilimini arttırıyor. Şimdi bu iki şirketin trilyon dolarlık borçları yabancı yatırımcıların elinde. Merak edilen nokta da şu ki yabancı yatırımcı doların bu kadar oynak olduğu bir ortamda gelip de bu iki şirkete destek olacak mı?
ABD’nin mali açığının 241 milyar dolarlık bölümü yabancılardan geliyor. Kimdir bu yabancılar? Çin, Rusya, Suudi Arabistan ve diğer körfez ülkeleri. Bu bölgedeki hammadde ve petrol üretimi ABD’yi bağımlı hale getiriyor ve ABD’nin cari açığı büyüyor.
Global enflasyon da bir taraftan öcünü alıyor. Birçok Asya ülkesi faiz oranlarını sert bir şekilde yükseltirken, sermayelerini Kuzey Amerika’dan çekiyorlar. Bu da doğal olarak ABD ekonomisine yansıyor.
Rusya Maliye Bakanı Dmitry Pankin, Fannie Mae ve Freddy Mac’teki çöküşü çok ciddiye almadığını, ABD hükümetinin bu açığı mutlaka kapatacağını söylüyor ve hiçbirşeyin yerini oynamaya gerek olmadığını belirtiyor.
Dış politika uzmanları durumun bu kadar basit olduğu konusunda kuşkulu. Çünkü Rusya’nın ABD ile bir soğuk savaş yaşadığı görüşündeler. Aynı şekilde Rus lider Putin de aynı görüşte.
Görünen o ki Moskova hükümeti ABD’nin gururunun kırılmasından garip bir zevk alıyor...