ABD, Türkiye ile İran arasındaki doğalgaz mutabakatına sert tepki gösterdi. ABD`nin Ankara Büyükelçiliği sözcüsü Kathryn Shallow, ``ABD, İran ile yapılan her türlü işbirliğine karşıdır`` dedi.
CNNTURK
Elçilik sözcüsü ABD`nin İran`a yatırım yapılmasına ve İran`la herhangi bir şekilde işbirliğine gidilmesine karşı olduğunu belirtti.
Shallow, İran`ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı kararları aleyhine nükleer faaliyetlerine devam ettiğini savunarak, Bu şartlarda İran`a enerji konusunda daha çok güvenmek akıllıca görünmüyor dedi.
ABD`nin Türkiye ile Hazar geçişli enerji projeleri üzerinde işbirliğini sürdürdüğünün altını çizen sözcü, Avrupa`ya İran dışında kaynak ve rotalardan gaz tedariki için çalıştıklarını belirtti.
Rusya`ya atılan çalım
Türkiye ile İran arasında varılan doğalgaz konusundaki ön anlaşma, Türkiye`nin Rus doğalgazına bağımlılığının kalkması ve öldü denilen Nabucco Projesi`nin yeniden canlanması olarak yorumlandı. Ancak uzmanlar ayrıntıları tam olarak netleşmeyen bu anlaşmaya temkinli yaklaşıyor.
İran Petrol Bakanı Kazım Veziri Hamaneh`in ani Türkiye ziyareti ile varılan anlaşma medyaya Rusya`ya atılan çalım olarak yansıdı.
Buna göre İran, Türkmen gazını Türkiye`ye taşımaya razı oldu. Bu gazın İran gazı ile birlikte Nabucco hattı üzerinden Avrupa`ya taşınacağı ifade ediliyor.
Türk-İran anlaşması Rusya`nın Türkiye`yi by-pass eden Güney Akımı boru hattına karşı, Nabucco`yu canlandıracak bir hamle gibi görünüyor.
Anlaşma ayrıca Türkiye`nin İran`daki Pars gaz sahasının üç fazının işletmesini öngörülüyor. Bu da doğalgazda Rusya`ya bağımlılığının azalması demek.
Ferai Tınç: Kesin yargıya varmak için erken
Anlaşmanın detayları henüz net değil. Hürriyet gazetesi yazarı Ferai Tınç`a göre iş bitti gibi kesin yargıya varmak için henüz erken.
Ferai Tınç, Türkiye ile İran arasında yapılan anlaşma nihai kesin bir anlaşma değil, üretilen gazı Türkiye alacak mı, yoksa yap-işlet-devret mi olacak? Biraz öyle gözüküyor çünkü İranlı yetkililer payback yani geri alımla ödeyeceklerini söylüyorlar bu yatırımları diyor.
Uluslararası enerji uzmanı Necdet Pamir`e göre ise anlaşmanın hayata geçirilmesi sanıldığı kadar kolay olmayabilir.
Pamir, Ortadoğu`daki mevcut gelişmeler özellikle ABD yönetiminin, neoconların İran`ın nükleer silah elde edeceğine yönelik kaygıları nedeniyle uyguladıkları ambargo sonucu böylesi bir anlaşmanın pratiğe geçmesi pek mümkün gözükmüyor. İran`a ve Libya`ya uygulanan ambargolarla ilgili, pratikte bir ülkenin ya da şirketin İran`a 20 milyon dolardan fazla yatırım yapması çok mümkün görünmediğinden bu anlaşmanın da Amerikan politikalarından ötürü hayata geçmesi çok mümkün görünmüyor diyor.
Türkiye-İran arasında enerji anlaşması
Türkiye ve İran arasında, Ankara`da 13 Temmuz gecesi geç saatlerde enerji konusunda bir mutabakat zaptı imzalanmıştı. Mutabakat zaptı ile, İran gazının Türkiye üzerinden Avrupa`ya taşınması için önemli bir adım atıldığı bildirilmişti