Bill Clinton 1992`de kampanya vaatlerini gerçeklerle uzlaştırmak üzere danışmanlarıyla birlikte masaya oturduğunda, federal açığın farkettiğinden daha kötü durumda olduğunu görüp, donup kaldı.
George W. Bush aynı şeyi yapınca, federal bütçe fazlası tahminlerinin, yavaşlamakta olan ekonomiye rağmen daha iyi göründüğünü fark edecek.
Yardımcıları, Bush`un ekonomik planlarını kağıt üzerinde tasnif etmeye başladıklarından beri, 10 yıllık bütçe fazlası tahminlerinin 1 trilyon dolardan fazla arttığını söylüyorlar.
Her zamankinden daha pembe tahminler, bir çok yönden, Clinton ekibinin sekiz yıl önce karşılaştıklarının tam tersiyle karşı karşıya olan Bush`a özgü politikalar üretti.
Clinton`ın vakasında, derinleşen açık, mali anlamda tasarruf, sertlik yanlıları ile yatırımların arttırılması yönünde baskı yapan büyük harcama taraftarı liberalleri karşı karşıya getirmişti. Bush`un vakasında ise, artan bütçe fazlası ekonomik danışman Lawrence Lindsey`e olduğu gibi şimdiden, büyük vergi indirimcilere karşı olan harcamada yavaş gidelimcilerin altını oyuyor. Bush`un, ılımlı Cumhuriyetçileri ve Demokratları, yerel harcamaları arttırma yönünde birleştirme niyetini gözönüne alırsak, yarıklar daha da derinleşecek.
Kızgın bir Bush ekonomik danışmanı, Hala mali anlamda sertlik yanlıları var mı bilmiyorum. Cumhuriyetçiler de, en az Demokratlar kadar para harcamayı öğrendiler, diyor.
Bush`un bütçe ekibine, harcamaları dizginleyebilmek için bir iki numara tasarlayan Reagan dönemi bütçe yetkilisi John Cogan başkanlık ediyor. Bush ekibi bütçe tahminin kısmak amacıyla, Kongre Bütçe Ofisi ya da White House bütçe ofisine kıyasla, daha muhafazakar ekonomik tahminler kullanmayı planlıyor. Bush`un uzmanları, kağıt üzerinde ne kadar az para görünürse, harcama taleplerini geri çevirmenin de o kadar kolay olacağının farkındalar. Ekonominin daha keskin yavaşlaması ya da resesyona girmesi koşulunda, bu tür hesaplamalar Bush`u ayrıca mali sorumsuzluktan suçlamalarından da kurtaracak.
Washington D.C.`de yerleşik muhafazakar CATO Enstitüsü tecrübeli analisti Stephen Moore, Cumhuriyetçilerin vergi indirimine gitmesini önlemek için Bill Clinton dört yıldır büyüme tahminlerini düşük gösterdi. Mevcut durumda, bir harcama çılgınlığının önüne geçmek için Bush, büyüme tahminlerini düşük gösterme eğilimine girebilir, dedi.
Kongre Bütçe Ofisi ve White House bütçe ofisi hala rakkamları sıkıştırıyor olsalar da, her ikisi de, 10 yıllık bütçe fazlası tahminlerini, geçen yaz yaptıkları 4.6 trilyon dolar tahmininden 6 trilyon dolara çıkaracak görünüyorlar. (Karşılaştırılabilir White House tahmini 4.2 trilyon dolar idi.)
Bir resesyon ya da tahmin edilenden daha düşük bir ekonomik yavaşlama, özellikle 1 Ekim 2001`de başlayacak yeni mali yıl için, bütçe fazlasında azalmaya yol açabilir. (Resesyon halinde, vergi alımları düşüyor ve işsizlik yardımları ve benzerleri artıyor.) Ancak, her iki tarafında tahminlerine derin bir resesyonu katmaları beklenmiyor.
Sonuç olarak, Bush`un kampanya ajandasının çoğunu ve bunun yanında kongre demokratlarından destek edinmek gerekirse bir parça ekstra harcamayı kapsayacak bir bütçe önerisi sunma olanağı fazlasıyla olacak. Goldman Sachs ekonomistleri bu hafta başında müşterilerine dağıttıkları 18 sayfalık analizde, Seçilecek başkanın tonuna bağlı olarak, her iki tarafta da ticaret ve uyumlaştırma özendiricilerine yönelik büyük bir artış olacak, dedi.
Başkan Yardımcısı Gore`un seçim - ekibi bütçe tazyikçisi bile, yeni bütçe rakkamlarının Bush`a 10 yıla yayılacak 1.6 trilyon dolarlık vergi indirimini hükümeti zorlamadan gerçekleştirmesine yardımcı olacağını açıkladı. Gore, daha önce tam aksini iddia etmişti. Bush`un harcama planlarını, Bush`un yardımcıları kadar yakından inceleyen Jason Furman, Yeni bütçe baz çizgisi konteksinde, onları bütçe açığına yol açmakla eleştiremezsiniz, dedi.
Her zamankinden iyimser bütçe tahminlerine neler yol açtı?
Temmuz ayında, Kongre Bütçe Ofisi, bütçe fazlasını 2001 - 2010 dönemi için 4.6 trilyon dolara varan bir rakkamla projekte etti. Kongre mevcut durumda bu projeksiyonları aşan harcamaları onaylıyor ve bütçe fazlasını muhtemelen 500 ve 700 milyar dolar arasında azaltacak. Ancak, Temmuz ayından bu yana meydana gelen gelişmeler, bütçe fazlasını ek harcamanın sağlayacağının ötesinde arttırıyor.
En önemlisi, Kongre Bütçe Ofisi ekonominin uzun vadeli büyüme tahminin yıllık muhafazakar yüzde 2.7`den belirliyor. White House ise yalnızca biraz daha iyimser.
Goldman Sachs ekonomistlerinin tahminlerine göre, her ek yüzde 0,01 ortalama ekonomik büyüme oranı, 10 yıllık bütçe fazlası tahminine yaklaşık 200 milyar dolar ekliyor. Kongre Bütçe Ofisi ekonomistleri başlangıçta yıllık ortalama büyüme tahmini oranı olarak yüzde 3.3`ü kullanmayı tasarladılar, ancak dışarıdaki ekonomistlerden aldıkları tavsiyelerden sonra, ajans o kadar ileri gitmeme kararı aldı.
Bütün bunlar, sekiz yıl öncesine göre büyük bir tezat. Kongre Bütçe Ofisi`nin ve White House`un 1992`de açıkça mali görünümün bozulmakta olduğu uyarısına rağmen, 1992 Aralığında Clinton kampanya vaatlerine bir orta sınıf vergi indirimi koydu. Seçimden sonraki veriler,daha da iç karartıcıydı. Başkan, 1992 Noel`inden önce The Wall Street Journal`a kısaca, Planları biraraya koyduğumuz rakamlar. . . değişti, dedi. Clinton, Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan`in ön ayak olmasıyla, federal açığı azaltmak için, vergileri arttırma yoluna gitti.
Bütçe açığı tehditleri normal olarak Clinton`ı fazla harcama yapmamaya zorladı. Bush, mevcut durumda bütçe fazlasının, onu arzu ettiğinden daha fazla harcama yapmaya itebileceğinden kaygılanmak zorunda.(FİNANSAL FORUM-THE WALL STREET JOURNAL)